14-мавзу: менежментда бошқарув усуллари ва услублари режа

Мақсаднинг тобелиги деганда мақсадни қўйиш ва уни амалга оширишнинг мавжуд шарт-шароитларга бо ғлиқлиги, ёхуд стратегик мақсаднинг қатор тактик мақсадларга, истиқбол мақсаднинг эса ўрта ва қисқа муддатли мақсадларга бо ғлиқлиги, бир мақсаднинг бошқа мақсадга бўйсуниши тушинилади.
Мақсаднинг ёйиб бўлишлиги сифати деганда унинг
- ўз мохияти бўйича;
- амалга ошириш даври бўйича;
- по ғоналар бўйича;
- бў ғинлар ва ҳ.к. лар бўйича бир қатор локал ва хусусий мақсадларга ёйилиши тушунилади.
Мақсаднинг ўзаро муносабатда бўлишликсифати деганда унинг муҳимлиги жиҳатдан ранжирланиши, тартибланиши тушунилади. Мақсаднинг бу жиҳати барча локал, хусусий ва якка мақсадларни устуворлиги бўйича тартиблаш, шунингдек мазкур мақсадларни амалга ошириш бўйича аниқ Амалий тадбирларни ишлаб чиқиш имконини беради.
Мақсадлар шажараси» - бу мақсадлар билан уларга эришиш воситалари ўртасидаги алоқанинг график тасвиридир.
«Мақсадлар шажараси» - ийерархия кўринишидаги бир неча даражалардан:
- бош мақсад;
- И даражали кичик мақсадлар;
- ИИ даражали кичик мақсадлар ва ҳ.к.дан ташкил топади.
Бу мақсад кўп қирралик ва унинг амалга оширилиши сиёсий, маънавий, иқтисодий, ҳуқуқий соҳалардаги асосий мақсадларга эришилишига бо ғлиқ.
Ҳар бир йўналиш бўйича ҳам И даражали, кейин эса ИИ даражали мақсадлар қўйилди.
Биринчи даражали мақсадлар қуйидагилар ҳисобланади:
1. Ижтимоий-сиёсий соҳадаги мақсадлар.
2. Ижтимоий-иқтисодий мақсадлар.
3. Маънавият соҳасидаги мақсадлар.
4. Халқаро муносабатлар соҳасидаги мақсадлар.
Бошқаришда мақсадли ёндошув усули ёки мақсадли менежмент – бу бошқаришнинг муайян тизими бўлиб, унда иккита унсур бир-бири Билан узвий бо ғланган бўлади:
- мақсад (пировард натижа);
- назорат.
Бу усулнинг моҳияти қуйидагича изоҳланади: ҳар бир раҳбар, юқори по ғонадан бошлаб то қуйи по ғонагача ўзининг аниқ мақсадига, уни амалга ошириш режасига эга бўлиши шарт.
Мақсадли ёндошув усули 5 по ғонадан иборат:

1. 
   Корхонанинг узоқ муддатли ва стратегик мақсадини аниқлаш;
   
2. 
   Фаолият соҳалари бўйича корхонанинг умумий мақсадларини аниқлаш;
   
3. 
   Хусусий, якка мақсадларини режалаштириш ва уларнинг бажарилиш усулларини ишлаб чиқиш;
   
4. 
   Натижани баҳолаш;
   
5. 
   Тузатишлар киритиш.