14-Mavzu: Liftlarning ikki tezlikli asinxron motorli elektr yuritmasi. Reja

14.1- rasm. Ikki tezlikli asinxron motorli lift elektr yuritmasi
sxemasi (
a
) va mexanik tavsiflari (
b
). 
Motorning statorida (14.1, 
a-
rasm) qutublar juftligining sonlari 1:3 
yoki 1:4 ga teng bo‘lgan ikkita o‘zaro bog’lanmagan chulg’amlarga ega. 
Lift kabinasining ishchi tezligini katta tezlik chulg’ami (
KaTCh
) ta'minlaydi 
(14.1, 
b-
rasmdagi 
B
tavsif). Kabina kerakli tezlikka etganida 
KB
kontaktor 
yordamida bu chulg’am tarmoqdan uziladi. Kontaktor 
KM 
esa kichik tezlik 
chulg’amini (
KiTCh
) tarmoqga ulaydi. Motor 
M 
tavsif (14.1, b
-
rasm) 
bo‘yicha sekinlashgan tezlikka (0,3-0,5 
m/s
) o‘tadi va aniq to‘xtash 
qiymatiga yetganida aniq to‘xtash datchik signali bo‘yicha 
KiTCh
tarmoqdan uziladi va mexanik tormoz ishga tushiriladi. Ayrim holatlarda 
sekinlashgan tezlikka o‘tish paytida 
KiTCh
bir fazasiga qo‘shimcha qarshilik 
Rd
tezlanishni kamaytirish uchun qo‘llaniladi. Tezlik qiymati to‘xtash 
qiymatiga yetganidan so‘ng bu qarshilik kontaktor 
KU 
kontakti bilan qisqa 
tutashtiriladi. 
 

---

2.Ikki tezlikli asinxron motorli lift elektr yuritmasini mexanik tavsiflari. 
Ko‘targichlar uchun tezlanishlarning maksimal qiymatlari: 
1 
passajir liftlari (kasalxonanikidan tashqari) 
2 
2 
kasalxona liftlari
1 
3 
shaxta ko‘targichlari panjara katakli …… 
0,6 ─ 0,5 
4 
shaxta ko‘targichlari skipli ………………….… 
0,8 ─ 1,2 
Bundan tashqari liftlar uchun 3 ─ 10 m/s
2
chegaralarida tezlanishning keskin 
orttirilishi 
(siltash) 
cheklanadi. 
Ko‘tarish mexanizmlari uchun o‘tish 
jarayonlarining o‘rtacha vaqti 1 ─ 2 sek, ko‘chish (gorizontal harakatlanish) va 
burilish mexanizmlari uchun esa 4 ─ 19 sek-ni tashkil qiladi. 
Ko‘tarish mexanizmlari uchun kutilgan mexanik xarakteristikalar
14.2- rasmda keltirilgan. 
1P
xarakteristika yuklarni pasaytirilga tezlik bilan 
ko‘tarish uchun foydalaniladi va ayrim montaj operatsiyalarida arqonlarning 
solqiligini tanlash va yukni aniq o‘rnatish uchun mo‘ljallangan. 
2P
va 
3P
xarakteristikalar oraliq va nominal tezliklarda yuklarni ko‘tarish uchun xizmat 
qiladi. 
4P
xarakteristika kichik yuklarni kranlar ishining samaradorligini oshirish 
maqsadida, xususan yuk ushlaydigan organ (masalan kryuk ─ ilmoq) yuksiz 
bo‘lganda nominaldan ikki baravar katta orttirilgan tezlikda ko‘tarish uchun talab 
qilinadi.