14-mavzu: amaliy ekonometrik modellar


Talab va taklifning ekonometrik modellari



Download 0,89 Mb.
bet4/9
Sana14.06.2022
Hajmi0,89 Mb.
#669559
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Talab va taklifning ekonometrik modellari

Bozor muvozanati xolatida resurslarning taqsimlanishi samaralimi yoki yo‘qmi, bunda umumiy yutuq maksimal qiymatga erishadimi degan savolga javob axtarish uchun uni tahlil qilamiz.


Bozor muvozanat xolatida bo‘lganida muvozanat narh bozorda ishtirok etishi mumkin bo‘lgan sotuvchi va haridorlarni aniqlab beradi. Bozorda mahsulotni shunday haridorlar harid qiladilar, agarda ular mahsulotni uning bozor narhidan yuqori baholaydilar (talab egri chizig‘ida SA kesma bilan ifodalangan bo‘lak); mahsulotni uning narhidan past baholagan individlar (AYE kesma bilan ifodalangan bo‘lak), uni harid qilishdan bosh tortadilar. Xuddi shuningdek, harajatlari mahsulot narhidan past bo‘lgan ishlab chiqaruvchilar (DA kesma bilan ifodalangan) mahsulotni ishlab chiqaradilar va sotadilar; harajatlari bozor narhidan yuqori bo‘lgan firmalar (AG kesma bilan ifodalangan), uni ishlab chiqarish bilan shug‘ullanishni to‘xtatadilar.

9.1.-rasm.Muvozanat miqdorning samaraligi

Sof raqobatga asoslangan bozorni kuzatishlarga asoslanib quyidagi xulosalarni qilish mumkin:


1. Erkin raqobat bozorlari taklif qilinayotgan mahsulotlarni ularni narhidan qimmatroq baholaydigan haridorlar o‘rtasida taqsimlaydi (ularni pulini to‘lashga tayyorliklari bilan aniqlanadi), qolgan potensial haridorlarga nisbatan.
2. Erkin bozorlar ishlab chiqarish harajatlari past bo‘lgan yetkazib beruvchilarning mahsulotlariga talabni shakillantiradi.
3. Erkin bozorlar shunday miqdorda mahsulot ishlab chiqaradiki, ular iste’molchilar va ishlab chiqaruvchilarning umumiy yutuqlarini maksimallaydi.
Ushbu xulosalarning to‘g‘riligiga ishonch hosil qilish uchun yuqoridagi grafikka yana bir nazar tashlaymiz.
Talab chizig‘i haridorlar uchun mahsulotning qimmatligini ifodalaydi, taklif chizig‘i esa – ishlab chiqaruvchilarning harajatlarini. Muvozanat darajasidan past bo‘lgan ishlab chiqarish xajmda haridor uchun mahsulotning qimmatligi ishlab chiqarish harajatlaridan ortiq bo‘ladi. Bu soxada ishlab chiqarishning o‘sishi umumiy yutuqni ortishiga olib keladi va bu ortish ishlab chiqarilayotgan mahsulotning miqdori muvozanat darajasiga erishmagunicha davom etadi. Ishlab chiqarishning muvozanatdan yuqori bo‘lgan xajmida mahsulotning qimmatligi haridor uchun ishlab chiqaruvchining harajatlaridan pastdir.
Shunday qilib, muvozanat xajmdan ortiq mahsulotni ishlab chiqarish umumiy yutuqni qisqarishiga olib keladi.
Erkin bozor faoliyati natijalari haqida yuqorida qilingan hulosalar shuni ko‘rsatadiki, talab va taklifning muvozanati iste’molchilar va ishlab chiqaruvchilarning yutuqlarini yig‘indisini maksimallaydi.
Boshqacha qilib aytganida, resurslarning samarali allokatsiyasi bozor muvozanatining natijasidir. Erkin bozor sharoitida shakillanadigan bozor narhining o‘zi haridor va sotuvchilarning harakatlarini iqtisodiy resurslarni shunday taqsimlanishiga yo‘naltiradiki, buning natijasida umumiy yutuq maksimallashadi.

Download 0,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish