Shottka to‘siqli quyosh elementlarining afzalliklariga quyidagilar kiradi: 1) bunday elementlarni past temperaturalarda tayorlash, chunki yuqori temperaturali diffuziya operatsiyasining o‘tkazilishi kerak bo’lmay qoladi;
2) polikristall va yupqa plyonkali quyosh elementlarini yaratishda ushbu jarayonni qo‘llash;
3) yuqori radiatsion turg‘unligi, chunki ular yuzasining yaqinida kuchli elektr maydon mavjud;
4) katta chiqish toki va yaxshi spektral qaytarish, bu ham bulsa kabag‘allashgan qatlamning yarim o‘tkazgich yuzasiga bevosita tirkanganligi bilan yuzaga kelib, buning natijasida kichik xayot vaqtlarining negativ ta'siri va yuzadagi rekombinatsiyaning yuqori tezligi kamayadi. Ko‘rinishidan sodda bo‘lgan elementlarni yaratish ancha qiyinchiliklarni tug‘diradi. Ko‘pincha zanglamas po‘lat yoki oynalikli tagliklarda yasaladi. Oynali tagliklar ishlatilganda ularga yorug‘likka shaffof SnO2, In2O3 yoki SnO2+In2O3 li oksid plyonkasi (TSO) qoplanadi, natijada FEni oyna orqali yoritish imkoni tug‘iladi.
Oddiy, p-n o‘tishli quyosh elementlari oldida, geteroo‘tishli quyosh elementlarining afzalligi quyidagilardan iborat:
1) energiya Eg1 etarlicha katta va yuqori energiyali fotonlar ikkinchi yarim o‘tkazgichning kambag‘allashgan qatlamida yutilsh shartlarida, qisqa to‘lqin diapozonida spektral qaytarishning kattallashishi;
2) birinchi yarim o‘tkazgichdan yorug‘likni o‘tish sharoitini ѐmonlashtirmasdan, uni kuchli legirlash mumkin bulgan sharta, ketma-ket qarshilikning kamayishi;
3) agarda yarim o‘tkazgichning birinchi qatlami etarlicha qalin va yarim o‘tkazgich keng taqiqlangan zonaga ega bulgan xolda, uning yuqori radiatsion turg‘unligi.
Yupqa plyonkali quyosh elementlarining asosiy ustivorligi narxining past bulishida, chunki ularni tayѐrdashda arzon texnologiya va nisbadan arzon materiallardan foydalinadi. Asosiy kamchiliklari esa, past FIK va xarakteristikalarning asta sekin tannazul bo‘lishi. Boshqa yupqa plyonkali elementning asosi CuInSe2/CdS geteroo‘tkazish bo‘ladi. Qisqa tutatish toki va FIK donalar ulchamlariga bog‘lik bo‘ladi. Donalar radiusi 0,3 dan 1mkm va undan katta bo‘lishida FIK 4 dan 6,6%gacha ortadi. Yupqa plyonkali quyosh elementlari uchun amorf kremniy(a –Si) material sifatida qo‘llaniladi. Metall 24 qatlami bilan qoplangan shisha taglikda 1-3 mkm qalinlikdagi qatlamlar, yuqori chastotali razryadda ustiriladi. Kristallik va amorf kremniylar jo‘da ham farqlanadi: birinchisi kengligi 1,1eV to‘g‘ri emas taqiqlangan zonaga ega, gidrogenizirlashgan a- Si da optik yutilishlar xarakteristikalari esa kengligi 1,6eV tug‘ri taqiqlangan zona kristall xarakteristikalariga o‘xshaydi. Gidrogenizirlashgan a-Si yupqa plyonkalarida ham Shottki to‘siqli ham pno‘tkazishli quyosh elementlari yaratildi. Quyosh spektirining ko‘rinadigan qismida a-Si da yutilish koeffitsienti 104 -105 sm-1 tashkil topgani uchun, eritilgan yuzadan 1mkm dan oshmagan masofada, zaryad tashuvchilar ko‘pchiligi generatsiyalanadi. Diffuzion uzunlik 1mkm dan katta bo‘lmaydi, qoron
6 Zamonaviy fotoelementlar Fotoelementlarning asosiy parametrlari. Yorug’likka (integral) sezgirligi (S) - nominal anodli kuchlanishda yoki qisqa tutashuv kirishida fototokning uni chaqiruvchi yorug’lik oqimiga bog’liqligi. S ni topish uchun kalibrovka qilingan yorug’lik manbasidan foydalaniladi (masalan odatda 2860 K ga teng bo’lgan cho’lg’amli lampalardan foydalaniladi). Spektral sezgirligi (Sl) - fototokninguni chaqiruvchi l to’lqin uzunligiga ega bo’lgan nur oqimiga bog’liqligi. Odatda spectral sezgirlik diapazoni 115 – 1200 nm li spektr sohasida bo’ladi (fotokatodning sezgirligiga va materialning kirish oynasidan spectral yutilmaslik koeffisientiga bog’liq holda), kremniyli fotoelementlarda u 400 – 1100 nm ni, germaniyli fotoelementlarda esa 500 – 2000 nm ni tashkil qiladi Volt – Amper xarakteristikasi – fototokning fotoelementga doimiy yorug’lik oqimi tasirida bo’lgandagi kuchlanishiga bog’liqligi. U fotoelementning optimal ish rejimini aniqlash imkonini beradi. Fotoelementlarda ish rejimi nasisheniya sohasida tanlanadi (kuchlanishda fototok amaliy ozgarmas bo’lgan sohada). Bunday rejim 50 – 100 V li kuchlanishda o’rnatiladi. Yarim o’tkazgichli fotoelementlarda fototok optimal yuklanishda bir necha o’n mA gacha, foto EYK (Usk) esa bir necha yuz mV gacha ko’tarilishi mumkin. Qorong’ulik toki – yorug’lik tushurilmagandagi tok fotokatodning termoemissiyasida va tok teshilishlarida aniqlanadi, uning kattaligi 10-8 -10-14 A gacha bo’lishi mumkin. FIK yoki quyosh nurini o’zgartirish koeffisienti (energiya o’zgartirgich sifatida foydalaniladigan yarim o’tkazgichli fotoelementlarda) – fotoelementlarda o’suvchi nominal yuklanishning fotoelementga tushayotgan yorug’lik oqimi quvvatiga elektr quvvatining bog’liqligi. Hozirgi kunda fotoelementlarda FIK 15 -18 % ga yetad
