14-iat-18 guruh talabasi Abdugapparov Vohidjon

NamMQI Energetika va sanoatni

axborotlashtirish fakulteti Informatika va

axborot texnologiyalar kafedrasi 14-IAT-18

guruh talabasi Abdugapparov Vohidjonning

“Metrologiya va standartlashtirish” fanidan

MUSTAQIL ISH-2

Tayyorladi:                                                              _______  Abdugapparov Vohidjon

Qa’bul qildi:                                                           _______  Xoshimov S.

Mavzu: O’zbekiston Respublikasi Standartlashtrish tizimi

Reja:

1.Kirish

1.1  O’zbekiston Respublikasining standartlashtirish tizimi.

2. Asosiy qism

2.1   Standartlashtirishni tashkil etish, muvofiqlashtirish va ta’minlashni amalga

oshiruvchi tashkilotlar.                

2.2   “O’zstandart” agentligi.

2.3   O’zbekiston Respublikasining standartlashtirishga doir normative hujjatlar

2.4   Xalqaro, davlatlararo va xorijiy davlatlarning milliy standartlashtirish tizimi

3. Amaliy qism

3.1  O’zbekiston Respublikasida standartlashtirish ishlarini olib boruvchi texnikaviy

qo’mitalar.

3.2  Xulosa

3.3  Foydalanilgan manbalar



O’zbekiston Respublikasining «Standartlashtirish

to‘g‘risida»gi Qonuniga asossan O’zbekiston

Respublikasida standartlashtirish ishlarini o‘tkazishning

umumiy tashkiliy-texnik qoidalarini tartibga solib

turuvchi standartlashtirish tizimi faoliyat ko‘rsatadi.

Standartlashtirish ishlarini tashkil etish, 

muvofiqlashtirish va ta’minlashni:



Xalq xo‘jaligi tarmoqlarida - O’zbekiston standartlashtirish, metrologiya va

sertifikatlashtirish agentligi («O’zstandart» agentligi);



Qurilish, qurilish industriyasi sohasida, shu jumladan loyihalash va konstruktsiyalashda -

O’zbekistonnRespublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi;



Tabiiy resurslardan foydalanishni tartibga solish hamda atrof muhitni ifloslanishdan va

boshqa zararli ta’sirlardan muhofaza qilish sohasida - O’zbekiston Respublikasi

Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi;



Tibbiyot uchun mo‘ljallangan mahsulotlar, shu jumladan dori vositalari, tibbiy

buyumlar, tibbiy texnika sohasida, shuningdek O’zbekiston Respublikasida ishlab

chiqarilayotgan, shu jumladan import bo‘yicha yetkazib berilayotgan mahsulotlarda

inson uchun zararli moddalar mavjudligini aniqlash masalalarida - O’zbekiston

Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi;



Mudofaa qobiliyatini va safarbarlik tayyorgarligini ta’minlash, mudofaa ahamiyatiga

molik mahsulotlar sohasida - O’zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi

amalga oshiradi.

Ushbu Qonunga muvofiq davlat boshqaruvi organlari o‘z vakolatlari

doirasida standartlarni ishlab chiqadi, tasdiqlaydi va nashr etadi.

«O’zstandart» agentligi ushbu Qonunga muvofiq standartlashtirish

ishlarini o‘tkazishning umumiy qoidalarini, manfaatdor tomonlarning

davlat boshqaruv organlari, jamoat birlashmalari bilan olib

boradigan hamkorlikdagi ishining shakl va usullarini belgilaydi. 

Standartlarni tasdiqlagan organlar standartlarga doir tarmoq axborot

jamg‘armalarini hosil qiladilar va yuritadilar hamda manfaatdor

iste’molchilarni xalqaro (davlatlararo, mintaqaviy) standartlar, 

O’zbekiston Respublikasi standartlari, xorijiy mamlakatlarning milliy

standartlariga doir axborotlar bilan, shuningdek standartlashtirish

sohasidagi xalqaro shartnomalar, texnik-iqtisodiy hamda ijtimoiy

axborot davlat klassifikatorlari, standartlashtirish qoidalari, normalari

va tavsiyalariga oid axborotlar bilan ta’minlaydilar. Standartlarni

nashr qilish va qayta nashr etishni ularni tasdiqlagan organlar amalga

oshiradilar.

O’zbekiston Respublikasida standartlashtirishga doir

quyidagi toifadagi normativ hujjatlar qo‘llaniladi:



Xalqaro (davlatlararo, mintaqaviy) standartlar;



O’zbekiston Respublikasining davlat standartlari;



Tashkilotning standartlari;



Xorijiy mamlakatlarning milliy standartlari

.

Davlat yagona uzluksiz ta’lim tizimida O’zbekiston

Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan

tasdiqlanadigan davlat ta’lim standartlari ishlab chiqiladi. 

Standartlashtirishga doir normativ hujjatlar jumlasiga, 

shuningdek standartlashtirish qoidalari, normalari, texnik-

iqtisodiy axborot klassifikatorlari ham kiradi. Mazkur

hujjatlarni ishlab chiqish va qo‘llash tartibi «O’zstandart» 

agentligi tomonidan belgilanadi.



Xalqaro (davlatlararo, mintaqaviy) standartlar

va xorijiy mamlakatlarning milliy standartlari, 

shuningdek xalqaro qoidalar va normalar

O’zbekiston Respublikasi ishtirok etgan

shartnoma yoki bitimlarga muvofiq qo‘llaniladi. 

Ushbu standartlar, qoidalar va normalarni

respublika hududida qo‘llash tartibini

«O’zstandart» agentligi va davlat

boshqaruvining boshqa organlari o‘z vakolatlari

doirasida belgilaydilar.

Iste’molchilarga realizatsiya qilinadigan mahsulotga doir standartlar

hamda ularga kiritilgan o‘zgartishlar «O’zstandart» agentligi

organlarida haq olmasdan davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi kerak. 

«O’zstandart» agentligi organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgan

standartlashtirishga doir normativ hujjatlar texnik jihatdan tartibga

solish sohasidagi normativ hujjatlarning davlat fondiga kiradi. 

Normativ hujjatlarsiz mahsulot ishlab chiqarish va realizatsiya qilishga

yo‘l qo‘yilmaydi. Mahsulot, atrofmuhit, aholining hayoti, sog‘lig‘i va

mol-mulki xavfsizligini, texnikaviy va axborot jihatdan mahsulotning

birbiriga mos kelishi va o‘zaro almashinuvchanligini, ularni nazorat

qilish usullari birligi va tamg‘alash birligini ta’minlash uchun

standartlarda belgilanadigan talablar davlat boshqaruvi organlari, 

xo‘jalik faoliyati sub’ektlari rioya etishi uchun majburiydir. Import 

mahsulot, basharti u O’zbekiston Respublikasida amal qilayotgan

texnik reglamentlarning yoki standartlarning majburiy talablar

qismiga muvofiqligi tasdiqlanmagan bo‘lsa, yetkazib berilishi va

belgilangan maqsadda ishlatilishi mumkin emas. 

Xo‘jalik faoliyati sub’ektlari tomonidan standartlarning

majburiy talablariga, standartlashtirishga taalluqli boshqa

qonun hujjatlariga rioya etilishi ustidan davlat nazoratini

«O’zstandart» agentligi, O’zbekiston Respublikasi Davlat

arxitektura va qurilish qo‘mitasi, O’zbekiston Respublikasi

Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat

qo‘mitasi, O’zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash

vazirligi va ularning hududiy organlari, O’zbekiston

Respublikasi Mudofaa vazirligi, shuningdek boshqa maxsus

vakolatli davlat boshqaruv organlari o‘z vakolatlari

doirasida amalga oshiradi. Mahsulot va texnologiyalarning

ma’lum bir turlari yoki faoliyati turlarini standartlashtirish

bo‘yicha ishlarni tashkil etish va amalga oshirish, 

shuningdek kursatilgan obektlar yuzasidan xalqaro

(mintaqaviy) standartlashtirish ishlarini o‘tkazish bo‘yicha

O’zbekiston Respublikasida 31 ta Texnikaviy qo‘mitasi (TQ) 

mavjud.

1.

O’zneftegazmahsulot «O’zbekneftegaz» MXK, «O’zlitineftgaz» OAJ

2.

Paxta «O’zpaxtasanoat» assotsiatsiyasi

3.

Don maxsulotlar, AK «Uzdonmaxsulot»

4.

Oziq-ovqat sanoatisohasida Oziq-ovqat sanoati korxonalari assotsiatsiyasi

5.

Alkogol mahsulotlari «O’zvinsanoat-xolding» XK

6.

Qishloq ho’jaligi ekinlari urug’chiligi va urug’ etishtirish Qishloq va suv

ho’jaligi vazirligi qoshidagi qishloq ho’jaligi ekinlari urug’chiligi va urug’ 

etishtirish Respublika birlamchi stantsiyasi

7.

Aloqa va informatika Aloqa, axborot va telekommunikatsion texnologiyalar

Davlat qo’mitasi

8.

Avtomobilesozlik «O’zavtosanoat» AK

9.

Davarxitektqurilish Arxitektura va qurilish bo’yicha Davlat qo’mitasi

10.

Kimyo sanoati «O’zkimyosanoat» DAK

11.

Engil sanoat mahsulotlari «O’zbekengilsanoat» AK

12.

Ipak sanoatii mahsulotlari

13.

O’zbekcharmpoyabzali «O’zbekcharmpoyabzali» assotsiatsiyasi

14.

Mudofaa sohasida Respublika xavfsizligi O’zbekiston Respublikasi

mudofaa vazirligi

15.

Avtomobil va daryotransportini standartlashtirish O’zbekiston avtomobil

va daryo transporti agentligi

16.

Uzluksiz ta’lim standartlari O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus

ta’lim vazirligi

17.

Turizm sohasida “O’zbekturizm” MK 

18.

Elektr energiyasi sohasida «O’zbekenergo» DAK 

19.

O’zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish Davlat qo’mitasi

Tabiatni muhofaza qilish Davlat qo’mitasi

20.

Sanoat xavfsizligi sohasida «Sanoatgekontexnazorat» Davlat inspektsiyasi

21.

Geologiya qidiruvi sohasida O’zbekiston Respublikasi geologiya davlat

qo’mitasi

22.

Dori vositalari va tibbiy texnika O’zbekiston Respublikasi sog’liqni saqlash

vazirligi

23.

Fizkultura va sport O’zbekiston Respublikasi madaniyat va sport vazirligi

24. Elektrtexnika va elektr ho’jalik mahsulotlari «O’zeltexsanoat» 

assotsiatsiyasi

25. Yo’l harakati xavfsizligi O’zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi

26. Yong’in xavfsizligi O’zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi

27. Mehnat muhofazasi sohasida O’zbekiston Respublikasi mehnat

vazirligi

28. Avtomobil yo’llari sohasida «O’zavtoyo’l» DAK

29. Ichimlik suvi ta’minoti va kanalizatsiya sohasida «O’zkommunxizmat» 

agentligi

30. Menedjment tizimi sohasida «O’zstandart» agentligi

31. Qishloq ho’jaligi texnikasi va texnologiyasini sinovdan o’tkazish

sohasida Qishloq ho’jaligi texnikasi va texnologiyasini sinovdan

o’tkazish va sertifikatlashtirish bo’yicha O’zbek Davlat markazi

XULOSA

Men ushbu mustaqil ishni tayyorlash mobaynida

O’zbekiston Respublikasidagi Standartlashtirish agentliklari

va boshqa standartlashtirishni tartibga solib turuvchi

qo’mitalar va xalqarostandartlarga ya’ni xalqaro

standartlashtirish agentliklari qoidalariga bo’ysinuvchi

standartlashtirish agentliklari bilan tanishib chiqdim.

Shuning bilan birga O’zbekiston Respublikasidagi

standartlashtirishga doir normative hujjatlar bilan tanishib

chiqdim. Ular haqida kerakli ma’lumotlarga ega bo’ldim.

Yetti o’lchab bir kes

(O’zbek xalq maqoli)

Foydalanilgan manbalar

1.

O’zstandart agentligi internet sayti: 

www.standart.uz

2.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.

_

4.

_________________________________________________________________________

5.

_________________________________________________________________________