14-bo`lim So’zlarning munosabat shakllari.Ismlar.
To`plovchi N.Ahrorov Abiturieynt -2016-17 loyihasidan
1. Qadimgi davrda qaysi xalq tilshunoslikni fan sifatida shakllantirgan?
A) arablar B) hindlar C) yunonlar D) ruslar
2. Hindlar so’zlarni qanday turkumlarga ajratgan edi?
A) otlar, fe’llar, yordamchilar B) ismlar, fe’llar, yordamchilar C) ismlar, sifatlar,
sonlar, olmoshlar, yordamchi, fe’llar D) ot, sifat, son, olmosh, ravish, fe’l
3. Arablar so’zlarni qanday turkumlarga ajratgan edi?
A) otlar, fe’llar, yordamchilar B) ismlar, fe’llar, yordamchilar C) ismlar, sifatlar,
sonlar, olmoshlar, yordamchi, fe’llar D) ot, sifat, son, olmosh, ravish, fe’l
4.Qaysi yurt olimlari birinchi bo’lib ismlar ichidan sifatlarni, sonlar va olmoshlarni
chiqaradi? A) arablar B) hindlar C) yunonlar D) ruslar
5. So’zlarni guruhga ajratishda G’arb tilshunosligida kimlarning keyingi tasnifi keng
tarqalgan? A) arablar B) hindlar C) yunonlar D) ruslar
6. Rus tilshunoslari qaysi so’zlarni bir umumiy nom ostida ism bildiruvchi so’zlar
nomi bilan birlashtirgan? A) ot, sifat, son, olmosh B) fe’l, sifat, son, olmosh
C) ot, sifat,fe’l , olmosh D) ot, sifat, ravish, olmosh
7. Bizning ajdodlarimiz qadimdan qaysi so’zlarni birlashtirgan holda ismlar nomi
bilan o’rganib kelgan? A) ot, sifat, son, olmosh B) fe’l, sifat, son, olmosh
C) ot, sifat,fe’l , olmosh D) ot, sifat, ravish, olmosh
8. Qaysi so’zlarning deyarli hammasi egalik, kelishik va ko’plik shakllari bilan
o’zgaradi? A) fe’llar B)o’zgarmas so’zlar C) ismlar D) A, C
9. Qaysi so’z turkumlarining deyarli hammasi egalik, kelishik va ko’plik shakllari bilan
o’zgaradi? A) ot, sifat B) sifat, son C)son, olmosh D) A,B,C
10. Ismlarni qaysi shakllar boshqa so’zlarga tobelantirib keladi?
A) egalik, kelishik va ko’plik B) egalik, kelishik C) kelishik D) egalik, ko’plik
11. Egalik, kelishik qo’shimchalari bilan o’zgarish xususiyatiga ega bo’lgan so’zlarni
qanday atama ostida birlashtirish zarur?
A) ismlar B) fe’llar C) o’zgarmas so’zlar D) A, B, C
12. Yorug’, keng xonadagi karavotlarning birida qirq yoshlar chamasidagi ayol
yotardi. Gapda narsaning nomi nechta? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
13. Ismlarnng ko’plik, kichraytirish-erkalash, qiyoslash ma’nolarini bildiruvchi
qo’shimchalarga ega bo’lgan shakli A) munosabat shakllari
B) lug’aviy shakli C) ismlarni kesimga xoslovchi shakl D)A, B, C
14. Yorug’, keng xonadagi karavotlarning birida qirq yoshlar chamasidagi ayol
yotardi. Gapda iqdorning nomi nechta? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
15. Ismlarning munosabat shakllarini aniqlang.
A) egalik shakllari B) kelishik shakllari C) ismlarni kesim sifatida
shakllantiruvchi va ega bilan munosabatini ifodalovchi -man, -san, -dir
qo’shimchalari, bo’lmoq, sanalmoq, hisoblanmoq so’zlari D) A, B, C
16. Jon do’sting jonidan kechsa ham, Mol do’sting molidan kechmas.
Munosabat
shakllarini yasovchi qo’shimchalarni aniqlang.
A) –ing, -dan, -sa, -mas B) –ing, -i, -dan C) –ing, -dan D) –i, -dan, -sa
17. Hammaning ko’zi domlada ekan, Zebi chimmatini yuzidan oldi. Nechta
munosabat shakllari mavjud? A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
18. Qurbon cholning gapini eshitib hayron qoldi. Nechta munosabat shakllari bor
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
19. Humoyun hamma dardini aytib ko’nglini bo’shatsin uchun Xonzoda begim uning
so’zini bo’lmay toqat bilan jim tingladi. Munosabat shakllarini yasovchi
qo’shimchalarni aniqlang.
A) –ni, -i, -ning, -di B) –ni, -i, -ning C) –ni, -ib, -sin D) –i, -ning, -may
20. Tegirmonchi akalar Mahtal etmas novvoyni Novvoy esa
yopadi Tandir-tandir
shirmoyni. Munosabat shakllarini yasovchi qo’shimchalarni aniqlang.
A) –chi, -lar B) –dir, -ni, -chi C) –ni D) –lar, -di, -mas, -a
21. Jahl – dushman …, aql – do’st … . Nuqtalar o’rniga mos munosabat shaklini
aniqlang. A) –man, -san B) –lar, -sanC) –ning, -ni D) to’g’risi yo`q
22. Bog’lamalarni aniqlang. A) egalik shakllari B) kelishik shakllari
C) ismlarni kesim sifatida shakllantiruvchi va ega bilan munosabatini ifodalovchi -
man, -san, -dir qo’shimchalari, bo’lmoq, sanalmoq, hisoblanmoq so’zlari D) B, C
23. Quyidagi shakllarning qay biri II shaxs egalik qo’shimchasi sanaladi?
A) –ng (-ing), -ngiz (-ingiz) B) –ng (-ing), -ng (-ingiz)
C) –m (im), -miz (-imiz) D) –i (-si), -(lar)i
24. Qaysi birikmalardagi egalik qo’shimchasi shaxsga qarashlilik ma’nosini
bildirmaydi? A) Alisher Navoiy bog’i, Bobur bog’i B) o’qish kitobi, Jizzax viloyati
C) Orol dengizi, Mustaqillik bayrami D) A, B, C
25. Qanday holatda egalik qo’shimchasi shaxsga qarashlilik ma’nosini emas, balki
xoslik, umumdan ajratilganlik ma’nosini ifodalaydi? A) viloyat, shahar, tuman,
korxona, muassasa nomlarida qo’llangan III shaxs egalik qo’shimchasi
B) predmet, narsa-buyum nomlarida qo’llangan III shaxs egalik qo’shimchasi
C) ismlarga qo’shilgan egalik qo’shimchasi D) A, B, C
26. Qaysi gapdagi III shaxs egalik qo’shimchalari so’zlarga yaxlitlanib qolgan, ya’ni
o’z vazifasini yo’qotgan? A) Ena buvining xayoli allaqayoqlarga borib keldi.
B) Kechasi ishlaydi, kunduzi uxlaydi. C) Kimyogar ba’zi ilmlar haqida
suhbatlashgandan keyin uning zehniga, ma’lumotining kengligiga taajjublanganini
yashirmadi. D) Oradan ikki kun o’tgandan keyin kechqurun Tesha Saidiyning
hujrasiga keldi.
27. Kunduz kunlari aniq ko’rinadi. Gapda nechanchi shaxs egalik qo’shimchasi bor?
A) III shaxs egalik qo’shimchasi B) mazkur gapdagi III shaxs egalik qo’shimchasi
so’zlarga yaxlitlanib qolgan va o’z vazifasini yo’qotgan C) III shaxs egalik
qo’shimchasi shaxsga qarashlilik ma’nosini emas, balki xoslik, umumdan ajratilganlik
ma’nosini ifodalagan D) B, C
28. Sochim o’sib, yelkamga tushib ketgani uchun oldirmoqchi edim.
Mazkur gapda nechanchi shaxs egalik qo’shimchasi qo’llangan?
A) I shaxs birlikdagi egalik qo’shimchasi B) mazkur gapdagi
I shaxs egalik
qo’shimchasi so’zlarga yaxlitlanib qolgan va o’z vazifasini yo’qotgan C) I shaxs
egalik qo’shimchasi shaxsga qarashlilik ma’nosini emas, balki xoslik, umumdan
ajratilganlik ma’nosini ifodalagan D) B, C
29. Tuni bilan mijja qoqmadi. Gapda nechanchi shaxs egalik qo’shimchasi
qo’llangan? A) III shaxs egalik qo’shimchasi B) mazkur gapdagi
III shaxs egalik
qo’shimchasi so’zlarga yaxlitlanib qolgan va o’z vazifasini yo’qotgan
C) III shaxs egalik qo’shimchasi shaxsga qarashlilik ma’nosini emas, balki
xoslik,umumdan ajratilganlik ma’nosini ifodalagan D) B, C
30. Keltirilgan gapda qo`llangan tovush o`zgarishi soni va turini toping. Bolaning
ko`ngli o`ksimasin deb yumshoq o`rindiqqa o`tqazdi. A) 3 ta tovush ortishi, 1 ta
tovush tushishi B)1 ta tovush tushishi, 2 ta tovsuh almashishi C) 2
ta tovush
tushishis D) 1 ta tovush torttirilishi, 1 ta tovush tushishi
31. Sifatdosh va harakat nomlari tarkibidagi egalik qo’shimchasi qanday ma’noni
bildiradi?A) shaxsga qarashlilik ma’nosini bildiradi B) xoslik, umumdan ajratilganlik
ma’nosini bildiradi C) harakat bajaruvchisining shaxsi va sonini bildiradi
D) yaxlitlanib o’z vazifasini yo’qotadi
32. Egalik qo’shimchali so’zning tushib qolgan qaratqich kelishigini olgan shaxs
bildiruvchi so’z tiklansa, bog’lanishi uslubiy xato bo’ladigan javobni aniqlang.
A) Menga g’ayir ko’zi ila qarashingiz tabiiy deb hisoblayman.
B) Xuddi aytganimday bo’ldi-ya.C) O’qishlaringiz yaxshimi? D) A, B, C
33. Qaysi so’zlarga egalik qo’shimchasi qo’shilganda asos qismining oxirgi jarangsiz
undoshi jarangli juftiga almashadi va shunday yoziladi?
A) terak, bolalik B) nok, chok C) idrok, ishtirok D) B, C
34. Qaysi so’zlarga egalik qo’shimchasi qo’shilsa o’zak oxiridagi portlovchi jarangsiz
undosh portlovchi jarangli undoshga almashadi?
1) haq;2) pirpirak; 3) butoq; 4) g’ildirak; 5) xalq; 6) qishloq; 7) zavq; 8) singil.
A) 2,4 B) 2, 3, 4 C) 2,3,4,6,7 D) 3, 6, 7
35. Qaysi so’zlarga egalik qo’shimchasi qo’shilsa tovush o’zgarish hodisasi yuz
beradi? A) bo’yin, o’rin, qo’yin, burun B) og’iz, bo’g’iz,o’g’il, ko’ngil
C) yurak, terak,elak, kurtak D) A ,B, C
36.Egalik qo’shimchasining qo’shilishi natijasida asosda tovush almashish hodisasi
yuz bergan so’z mavjud gapni aniqlang. A) Og’ziga kelganni gapirmoq nodonlar ishi
B) Do’stingning yutug’i – sening yutug’ing C) Tiling bilan ko’nglingni bir tut
D) Aqlli odam har doim o’z o’rnini biladi.
37. Qaysi gapda ikkita egalik qo’shimchasi bor? A) Og’ziga kelganni gapirmoq
nodonlar ishi B) Do’stingning yutug’i – sening yutug’ing
C) Tiling bilan ko’nglingni bir tut D) A, C
38. Ilon zahridan tilning zahri o’tkirroqdir. Mazkur gapda nechta so’zda fonetik
hodisa yuz bergan?A) 1ta B) 2ta C) 3ta D) 4ta
39. Ismlarni boshqa so’zlarga tobelantirib bog’lash uchun xizmat qiluvchi
qo’shimchalar qanday qo’shimchalar sanaladi?A) egalik qo’shimchasi
B) shaxs -son qo’shimchasi C) ko’plik qo’shimchasi D) kelishik qo’shimchasi
40. Og’izlarida nimalar bo’lmaydi: bug’doy,cho’p, nonushoq... Mazkur gapda bosh
kelishik shaklidagi so’z miqdorini aniqlang. A) 4 B) 3 C) 2 D) 1
41. Keyin rosa jala quydi. Mazkur gapda bosh kelishik shaklidagi so’z miqdori
aniqlang. A)4 B) 3 C) 2 D) 1
42. Qaratqich bog’lanib kelgan so’z nima deyiladi?
A) qaralmish B) qaratqich C) qaratqich-qaralmish D) aniqlanmish
43.Qaysi gapda bosh kelishikdagi birlikda qo’llangan narsa buyum oti mavjud?
A) Karim bir to’p lolalar qarshisida turib qoldi.B) Birdan chehrasida quvonch o’rnini
hayrat egalladi. C) Lola tagida g’uj-g’uj chumoli tinim bilmay yuguradi. D) Ajoyib-da
chumolilar.
44. Ajoyib-da bu chumolilar. Bosh kelishikdagi so’zning gapdagi vazifasi..
A) kesim B) ega C) to’ldiruvchi D) A, B
45. Qaysi gapda bosh kelishikdagi so’z mavjud emas? A) Og’izlarida nimalar
bo’lmaydi: bug’doy,cho’p, nonushoq...B) Karim chumolilarga uzoq tikilib qoldi.
C) Keyin o’rnidan lip etib turdi-yu, nariroqda lolalardan guldasta qilayotgan Nodirani
chaqirdi D) Mana ko’rasan yomg’ir yog’adi.
46. Qaysi birikmada qaralmish belgisiz egalik qo’-shimcha bor?
A)maktabimiz bog’i B)bizning maktab C)Ahmadning akasi D)shuning o’zi
47. Kechasi Saidaning hujrasiga Kozimbek bilan muxbir A’zamjon keldi…
Qaratqich kelishigidagi so’z qaysi so’zga tobe? A) kechasi B) Saidaning
C) hujrasiga D) Kozimbek bilan muxbir A’zamjon
48. Menga donishmandlarning bitta hikmatli so’zi ma’lum:”Bilimdon o’z bilimlari
tufayli ofatlardan omon qoladi”.Qaralmishning qaratqichini aniqlang.
A) so’zi, bilimi B) donishmand,o’z C) menga, bilimdon D) hikmatli ofatlardan
49.Qanday hollarda qaratqich kelishigi tushib qolishi mumkin?
A) qaratqich qaralmish o’rtasida boshqa so’z qo’llanilsa B) qaratqich atoqli ot,
olmosh va sifatdoshlarga qo’shilsa C) qaratqich qaralmish yonma-yon kelgan ko’p
hollarda D) A, B
50. Qanday hollarda qaratqich kelishigi tushib qolmaydi? A) qaratqich qaralmish
o’rtasida boshqa so’z qo’llanilsa B) qaratqich atoqli ot, olmosh va sifatdoshlarga
qo’shilsa C) qaratqich qaralmish yonma-yon kelgan ko’p hollarda D) A, B
51. Qaratqich ham, qaralmish ham olmosh so’z turkumi bilan ifodalangan birikmani
aniqlang. A) sinf burchagi B) maktabimiz bog’i C) Ahmadning akasi D) shuning o’zi
52. Tushum kelishigini olgan so’z qaysi so’z turkumiga bog’lanadi?
A) ot B) olmosh C) fe’l D) A, C
53.
Gunohi ne edi bu tilla boshning, Gunohi ne edi porloq quyoshning. Parchadagi
qaratqich kelishigi necha o`rinda qo`llangan? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
54
. Har kimki chuchuk so`z elga izhor aylar, Har nechaki ag`yor durur yor aylar.
So`z qattig`i el ko`ngliga ozoraylar, Yumshog`i ko`ngillarni giriftor aylar. Parchada
nechta fonetik hodisa bor? A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 5 ta
55.Sehr-jozibaga , hikmatli fikrlarga boy g`azallar bilan shuhrat qozongan Sharq
adabiyotida didaktik yo`nalishni Sheroziy boshlab bergan. Gapda nechta ism
guruhiga kiruvchi birlik bor? A)10 ta B) 11 ta C) 12 ta D) 13ta
56.Qaysi kelishik qo`shimchasi shahxs va narsa otlariga qo`shilganda to`ldiruvchi
vazifasida keladi? 1) tushum 2)qaratqich kelishigi 3)o`rin-payt kelishigi 4)chiqish
kelishigi A) 2,3,4 B) 1,2,4 C) 1 D) 1,3,4
57.O`g`limning har bir holidan xabar olib turish sening vazifangdir. Gapda
ismlarning munosabat shakllari necha o`rinda qo`llangan? A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
58. Yaxshi tarbiya ko’rgan odam... xislatlari... biri shuki, bunday odam o’z faoliyati...
boshqalar... bir qadam oldin... o’tsa, darrov orqaga qaraydi, sheriklari... yordam qo’li...
uzatadi, safi... kengaytirib, yangi g’alaba... ko’zlaydi. A) –ning, -dan, -dan, -dan, -ga, -
ga, -ni, -ni B) –ning, -ning, -da, -dan, -ga, -ga, -ni, -ni, -ni C) –ning, -dan, -da, -
dan, -ga, -ga, -ni, -ni, -ni D) –ning, -dan, -da, -dan, -ni, -ni, -ni
59. Qaysi gapda faqat tushum kelishigi tushirilgan? A) Muhammad Yusuf
qo’shiqlari bilan emas, avvalo, xalq dardini baralla aytgan, yurt muhabbati hech
kimga o’xshamagan misralarda ta’riflagan she’rlari bilan tanildi, shuhrat qozondi.
B) Muhammad she’rlari bir qarashda juda sodda, jo’n yoziladiganga o’xshab tuyuladi.
C) U oson yoziladiganga o’xshab ko’ringan misralari muxlislari yig’latadi, kuldiradi.
O’z og’ushiga oladi. D) Odamlar u she’rlari hayajonsiz o’qimaydigan, kitoblari
do’konlardan qidirib yuradigan bo’lganlar.
60. Qaysi gapda bitta qaratqich va ikkita tushum kelishigi tushirilgan?
A) Muhammad Yusuf qo’shiqlari bilan emas, avvalo, xalq dardini baralla aytgan, yurt
muhabbati hech kimga o’xshamagan misralarda ta’riflagan she’rlari bilan tanildi,
shuhrat qozondi. B) Muhammad she’rlari bir qarashda juda sodda, jo’n
yoziladiganga o’xshab tuyuladi. C) U oson yoziladiganga o’xshab ko’ringan
misralari muxlislari yig’latadi, kuldiradi. O’z og’ushiga oladi. D) Odamlar u
she’rlari hayajonsiz o’qimaydigan, kitoblari do’konlardan qidirib yuradigan bo’lganlar.
61. Katta mutafakkir san’atkorning har bir asari chuqur o’yga toldiradi.
Mazkur
gapda nechta fonetik hodisa yuz bergan?
A) 3 ta B) 2 ta C) 1ta D) fonetik hodisa yuz bermagan
62. Respublika hayotida muhim bir voqea yuz bersa, biz sabrsizlik bilan Abdulla
Qahhor nima der ekan, deb kutardik, ustoz yozuvchi, albatta, hammani hayratga
soladigan,ko’pchilikka ma’qul bo’ladigan bir gap aytardi. Mazkur gapda nechta
fonetik hodisa yuz bergan? A) 3 ta B) 2 ta C) 1ta D) yuz bermaydi
63. Quyidagi so’zlarning qay biriga jo’nalish kelishigi qo’shilsa, imloda hech qanday
fonetik hodisa yuz bermaydi?1) terak; 2) chopiq; 3) Chirchiq;
4) bog’; 5) tog’; 6) yurak.A) 2, 3, 5, 6 B) 4, 5 C) 1, 6 D) 4, 5
64
.Kimyogar ba`zi ilmlar haqida suhbatlashgandan keyin uning zehniga
ma`lumotining kengligiga taajjublanganini yashirmadi. Gapda birgina tovushdan
iborat bo`lgan egalik qo`shimchasi necha marta qo`llangan? A) 2 B) 3 C) 5 D) 4
65. Qaysi gapda ismlarni kesimga xoslovchi shakl mavjud emas? 1. Men o’qishim
kerak. 2. Odob saqlab sukutda o’ltirgan Alisher uyalibgina muloyim ohangda
dedi… 3. Ehtimol ustozimning ishlari ko’pdir, lekin nayga havasim tushib qoldi.
4. Yo’q, yo’q, bemalol, jonim bilan o’rgataman. 5. Men do’stlik targ’ibotchisiman.
A) 2, 3, 4 B) 2, 4 C) 1, 3, 5 D) 1 2, 3, 4, 5
66. Fe’lning munosabat shakli mavjud gapni aniqlang. 1. Men o’qishim kerak.
2. Odob saqlab sukutda o’ltirgan Alisher uyalibgina muloyim ohangda dedi…
3. Ehtimol ustozimning ishlari ko’pdir, lekin nayga havasim tushib qoldi.
4. Yo’q, yo’q, bemalol, jonim bilan o’rgataman. 5. Men do’stlik targ’ibotchisiman.
A) 2, 3, 4 B) 2, 4 C) 1, 3, 5 D) 1, 2, 3, 4, 5
67. Ismlarning munosabat shakli mavjud gapni aniqlang. 1. Men o’qishim kerak.
2. Odob saqlab sukutda o’ltirgan Alisher uyalibgina muloyim ohangda dedi…
3. Ehtimol ustozimning ishlari ko’pdir, lekin nayga havasim tushib qoldi. 4. Yo’q,
yo’q, bemalol, jonim bilan o’rgataman. 5. Men do’stlik targ’ibotchisiman.
A) 2, 3, 4 B) 2, 4 C) 1, 3, 5 D) 1, 2, 3, 4, 5
68. Qaysi gapda ismlarni kesimga xoslovchi shakl mavjud emas?
A) Men vrach bo’laman. B) Men vrachman. C) Men vrach bo’lib ishlayman. D)A,B
69.Kelishiklar haqidagi noto`g`ri hukmni toping.1)Qaratqich kelishigi va tushum
kelishigi bosh kelishik shakli bilan almashishi mumkin. 2)O`g`zaki nutqda qaratqich
kelishigi shakli bilan tushum kelishigi farqlanadi. 3) Tushum kelishigi she`riy til va
og`zaki nutqda –ti,-di, -a shaklida kelishi mumkin 4)Qaratqich va tushum kelishigi
xuxusiylik, aniqlik ma`nosi ifodalaganda belgisiz qo`llanadi.A)1,2 B)3,4C)1,3,4 D) 2,4
70. Ba’zan tushum kelishigi o’rnida chiqish kelishigi shakli ishlatilishi mumkin.
Bunday hollarda tushum va qaratqich kelishigi shakllari orasida qanday farq bo’ladi?
A) farq bo’lmaydi B) tushum kelishigidagi so’z butunni,chiqish kelishigidagi so’z
qismni bildiradi C) tushum kelishigidagi so’z qismni, chiqish kelishigidagi so’z
butunni ifodalaydi D) tushum kelishigi o’rnida chiqish kelishigi ifodalanmaydi
71. Quyidagi birikmalardan qay biri harakatning umuman bajarilganini bildiradi?
A) uzum yemoq, non olmoq, suv ichmoq B) uzumni yemoq, nonni yemoq, suvni
ichmoq C) uzumdan yemoq, nondan olmoq,suvdan ichmoq D) B, C
72. Quyidagi birikmalarning qay birida harakat qisman bajarilganini bildiradi?
A) uzum yemoq, non olmoq, suv ichmoq B) uzumni yemoq, nonni yemoq, suvni
ichmoq C) uzumdan yemoq, nondan olmoq,suvdan ichmoq D) B, C
73. Kunlardan bir kun Hakimbek kitob o’qib o’tirib, baxildan, saxiydan gap chiqib
qoldi. Boybo’ribiy shunda o’g’li Alpomishdan: Kishi nimadan baxil bo’ladi, nimadan
saxiy bo’ladi? –deb so’radi.Chiqish kelishigidagi so’z miqdori.
A) 1ta B)4 ta C)5 ta D) 6ta
74. Qaysi kelishik qo`shimchalari og`zaki tilda –ti, -n, -i –di shaklida qo`llanishi
mimkin? A) chiqish B) jo`nalish C) o`rin-payt D) tushum
75. Ot-kesimlarni ega bilan moslashtiruvchi vositalar nima deyiladi?
A) bog’lamalar B) shaxs-son qo’shimchalalari C) bo’lmoq, sanalmoq, hisoblanmoq
so’zlari D) ekan, emish, emas so’zlari
76. Qaysi gapda bog’lama mavjud? A) Men do’stlik targ’ibotchisiman.
B) Do’stlikni e’zozlashning zarur shartlardan biri do’stlar bilan uchrashib turishdir.
C) Turli katta-kichik marosimlar: bayramlar, tug’ilgan kunlar, to’ylar bilan bir
qatorda, do’stona yig’inlar ham bu munosabatlarni tobora mustahkamlab turuvchi
vositalardir. D) A, B, C
77. Bog’lama mavjud bo’lmagan gapni aniqlang.
A) Qorabotir hammasini bilgan edi. B) Qorabotir yurtning erkasi, jo’ralarning serkasi
edi, Boy edi, yegani go’sht-u moy edi, Alp edi, lekin nozik qalb edi. C) Men vrach
bo’laman. D) Siz ulug’ odamsiz.
78. Kesim tarkibida kerak, lozim, shart so’zlari mavjud bo’lsa, kesimni ega bilan
moslashtiruvchi shaxs-son qo’shimchalari qaysi so’zga qo’shiladi?
A) otga B) harakat nomiga C) sifatdoshga D) B, C
79. Harakat nomi bilan ifodalangan kesim tarkibida kerak, lozim, shart so’zlari
bo’lganda, kesimni ega bilan moslashtiruvchi qanday qo’shimcha harakat nomiga
qo’shiladi? A) shaxs-son (egalik) qo’shimchalari B) –man, -san, -dir
qo’shimchalari C) –miz, -siz qo’shimchalari D) A, B, C
80.Qaysi birlikda fikr uzumni to’liq yeyishni bildiradi?
A) uzum ye B) uzumdan ye C) uzumni ye D) barchasining ma`nosi bir xil
81.-garu, -karu, g`aru.Berilgan shakllar qanday shakllar sanaladi?
A) arxaik qaratqich kelishigi B) arxaik tushum kelishigi
C) arxaik sifatdosh shakli D) arxaik ravishdoshshakli
82.Chiqish kelishigi qaysi birlikda shaxs va narsa otlariga qo`shilgan?
A) Andijondan, mashinadan B) tongdan, unut-ganidan
C)temirdan, mantiqdan D) pastdan, o`ljadan
83.Qaysi kelishik shakllari qo`shilganda ayrim fonetik o`zgarishlar sodir bo`lishi
mumkin? A) barchasida B) tushum kelishigidan tashqari barchasida
C) jo`nalish , qaratqich, o`rin-payt D) bosh kelsihikdan tashqari barchasida
84. Qaysi kelishiklar ko`makchilar bilan sinonim?
A) barchasi B) tushum kelishigidan tashqari barchasi
C) jo`nalish , qaratqich, o`rin-payt D) jo`nalish, o`rin-payt, chiqish
85.Quyidagilarning qaysi biri bog`lama hisoblanmaydi? 1.-man, -san, -dir 2.bo`lmoq,
sanalmoq, hisoblanmoq 3. ekan, emish, emas 4. lozim, kerak, darkor, zarur
A) barchasi bog`lama B) faqat 3 C)3 va4 D) barchasi bog`lama hisoblanmaydi
86.Harakat nomi bilan ifodalangan bog`lamalarda egalik qo`shimchalari qaysi qismda
bo`ladi? A) har ikki qismda B) faqat harakat nomida C) faqat bog`lamada D) har
ikki qismda ham bo`lmaydi
87.Quyidagi gaplarning qaysi biri bog`lama qatnashmagan? 1. Darkor ilm, darkor ilm
2. Topshiriqni o`zvaqtida bajarish zarur 3. Insonga suv va havo zarur 4. Bugun
kitobxonlar yig`ilshiga boorish kerak A) 1,2,3 B) 1,3C) 2,3 D) 4
88.Quyidagi qaysi so`zlarga I va II shaxs egalik qo’shimchasi qo`shilsa tovush
orttiriladi? 1.mavqe 2 orzu 3. parvo. 4.obro` 5. mavze 6.mavqe
A) barchasida B) 1,2,3,4 C) 4,5,6 D) 1,3,4,5,6
89.Odatda egalik qo`shimchalari qo`shilganda qaysi tovushlar tushib qolishi
mumkin? A) i, a B) faqat a C) i, a, u D) u ,v,a
90.Malika opaning ikkala o‘g‘li shaharda o‘qib, ulg‘ayib yana bag‘riga qaytdi.
Berilgan gap tarkibidagi necha so‘zda tovush tushishi hodisasi mavjud?
A. 1 so‘zda B. 2 so‘zda C.3 so‘zdaD. 4 so‘zda
91.Malika opaning ikkala o‘g‘li shaharda o‘qib, ulg‘ayib yana bag‘riga qaytdi.
Ushbu gapdagi necha so‘zda egalik qo‘shimchasi qo‘shilishi natijasida fonetik
o‘zgarish vujudga kelgan? A.1 so‘zda B. 2 so‘zda C.3 so‘zda D. 4so‘zda
92. Qaysi sinatkatik -munosabat qo`shimchalar orasida o`zaro omonimik munosabat
mavjud? A) –di, -ngiz B) –k, -miz C) –i, -imiz D) –m, -ng
93. Kelishik qo`shimchalari hamda ko`makchilarning qanday yaqinligi bor?
A) ikkisida hech qanday farq yo`q B) kelsihikda mavhumlik ko`makchida aniqlik
C) kelishik va komakchilar bir birlariga umuman yaqin emas D) kelsihikda aniqlik
ko`makchida mavhumlik
94.Boshing egib , ta`zim ayla , shukrona ayt, Seni guldek erkalagan Vatan uchun.
Osmonlarda yurgan bo`lsang, tuproqqa qayt, Aytgil, do`stim nima qildik Vatan
uchun? Berilgan parchada tushum kelishigi necha o`rinda ishlatilgan?
A) 2 o`rinda B) 3 o`rinda C) 4 o`rinda D) 5 o`rinda
95. Jo`nalish kelishigi qanday vazifada kelishi mumkin?
1. ega 2. kesim 3. to`ldiruvchi 4. aniqlovchi 5.hol A) 1,2,3 B) 3,4 C) 2,3,5 D) 1,2,3,4,5
96. Yorug`, keng xonda karavotlarning birida qari ayol yozib turardi. Berilgan gapda
ismlar tarkibiga kiruvchi so`zlar miqdorini toping.
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10
97.Sadaqa ulashar o`zi kambag`al, O`shadir imoni mukammal banda. Parchada
kelishiklar qanday qo`llangan? A)ikki o`rinda belgili B) to`rt o`rinda belgili, bir
o`rinda belgisiz C) uch o`rinda belgili, ikki o`rinda belgisiz D) bir o`rinda belgisiz
98.Qaysi gapdagi egalik qo`shimchasi yasama sifatga qo`shilgan?
A) Shu sevinch unga dadillik baxsh etgan edi B) Tilagim shuki, dunyoning tinchligini
bersin C) Bilimlisi unga barcha narsani tushuntirib berdi D) Yoshroqlari olovga
yaqinroq , keksalar olovdan uzoqroqda edi
99. Yoshroqlari olovga yaqinroq , keksalar olovdan uzoqroqda edi. Gapda ismlarning
munosabat shakllari nechta? A) 4ta B) 5ta C) 3ta D) 7ta
100.Behbudiy tomonidan qilingan ishlarni sanay bersak, ularning adog`iga
yetmaymiz:u o`z hovlisida bepul maktab ochib, xalq bolalarini o`qitdi. Gapdagi
fonetik o`zgarishlarni miqdorini toping. A) 1 ta tovush tushishi, 3 ta tovush
almashishi B) 2 ta tovush tushishi, 1 ta tovush almashishi C) 3 ta tovush tushishi
D) 2
ta tovush almashishi