14 – боб нобанк кредит ташкилотлар ва уларнинг операциялари

Кредит уюшмалари устав фонди пул маблағларидан, шунингдек, мазкур ташкилот устав фонди миқдорининг йигирма фоизидан ошмайдиган бошқа мол – мулк ҳисобидан шакллантирилиши мумкин. Кредит ҳисобидан ва гаровга олинган маблағлардан ҳамда бошқа жалб этилган маблағлардан кредит уюшмалари устав фондини шакллантиришга рухсат берилмайди.

Кредит уюшмалари актив операциялари – бу пассив операциялар натижасида шакллантирилган молиявий маблағларни тегишли фойдани шакллантириш мақсадида самарали мақсадларга жойлаштириши билан боғлиқ фаолияти мажмуидир. Кредит уюшмалари актив операциялари иқтисодий моҳиятидан келиб чиққан ҳолда моддий ва номмоддий активларга, рискли ва рисксиз активларга, даромад келтирадиган ва даромад келтирмайдиган активлар сифатида гуруҳлаш мумкин.

Кредит уюшмалари актив операциялари – бу пассив операциялар натижасида шакллантирилган молиявий маблағларни тегишли фойдани шакллантириш мақсадида самарали мақсадларга жойлаштириши билан боғлиқ фаолияти мажмуидир. Кредит уюшмалари актив операциялари иқтисодий моҳиятидан келиб чиққан ҳолда моддий ва номмоддий активларга, рискли ва рисксиз активларга, даромад келтирадиган ва даромад келтирмайдиган активлар сифатида гуруҳлаш мумкин.

Кредит уюшмаларининг моддий активларига бевосита қиймат ва буюм кўринишида мавжуд бўлган активлар киради. Масалан, кассадаги нақд пуллар, кредитлар, асосий воситалар шулар жумласидандир. Номоддий активларга кредит уюшмасини фаолиятини ташкил этиш учун сотиб олинган дастурий маҳсуллар, гудвилл ва бошқа шу кабиларни киритиш мумкин.

Кредит уюшмаларининг моддий активларига бевосита қиймат ва буюм кўринишида мавжуд бўлган активлар киради. Масалан, кассадаги нақд пуллар, кредитлар, асосий воситалар шулар жумласидандир. Номоддий активларга кредит уюшмасини фаолиятини ташкил этиш учун сотиб олинган дастурий маҳсуллар, гудвилл ва бошқа шу кабиларни киритиш мумкин.

Маълумки, кредит муассасалари томонидан амалга оширилаётган барча операцияларнинг асосий қисми бевосита риск билан боғлиқ. Шунингдек, кредит уюшмаларининг фаолияти ҳам бундан ҳоли эмас. Шу жиҳатдан уларнинг актив операциялари ҳам рискли ва рисксиз активлардан иборатдир.