13. Suyuqlikning kichik teshik va naychadan oqib chiqishi reja

Suyuqlikning oqib chiqishidagi oqimchasining otilish uzoqligi (8.4^/-rasm). Oqimchaning otilish uzoqligi (teshikdan chiqishdagi tezlik yo’nalishi gorizontal bo’lgan holda) ushbu

13.4-rasm. Oqimchaning otilish uzoqligi

yoki
(13.8 8.8)
formulalardan aniqlanadi. Bunda - oqimchaning tushishi masofasi. Bu (13.8) formula ko’pincha
(13.9 8.9) .
tezlik koeffittsientini tajribaga ko’ra aniqlashda qo’llaniladi. Buning uchun oldin otilish uzunligi, H napor va oqimcha tushishi masofasi o’lchanadi.
13.2. Suyuqlikning ko’milgan yupqa devorni kichik teshikdan
oqib chiqishi.
Suyuqlikning kichik teshik orqali suyuqlik sathi ostiga oqib chiqishidagi teshik ko’milgan deyiladi. Ko’milgan kichik teshikdan oqib chiqishni qarab chiqamiz (13.5 - rasm). Bunda teshikning ikkala tomonidagi erkin sath holatlari vaqt bo’yicha o’zgarmaydi va erkin sathlar atmosfera bosimi ostida bo’ladi.

13.5-rasm. Ko’milgan kichik teshikdan oqib chiqish sxemasi

Teshikgacha va teshikdan keyingi erkin sathlarga mos bo’lgan A-A va B–B kesimlar uchun Bernulli tenglamasini yozamiz. Taqqoslash tekisligini teshik markazi orqali o’tkazamiz. A–A va B–B kesimlardagi tezlik naporlarini hisobga olmay,

yoki

ekanligini hosil qilamiz. Bunda z – suyuqlik sathlarining farqi; _c – C–C siqilgan kesim ko’milgan oqimchasining o’rtacha tezligi.
A–A va B–B kesimlar orasida napor yo’qolishi hisobga olingan bo’lishi lozim:
a) yupqa devorni kichik teshikdan atmosferaga oqib chiqishdagi napor yo’qolishiga mos bo’lgan, A–A va C-C kesimlar orasidagi napor yo’qolishi, ya’ni
;
b) oqimning siqilgan kesimdan ikkinchi rezervuar kesimigacha birdaniga kengayishi bilan bog’liq bo’lgan, C-C va B–B kesimlar orasidagi napor yo’qolish bo’yicha
;
Siqilgan kesimda tezlik

yoki
(13.10 8.14)

bo’ladi
Tajribalar ko’rsatishicha, ko’milgan kichik teshikdan oqib o’tishdagi μ sarf koeffitsientini, ko’milmagan teshikdagi μ sarf koeffitsientiga teng deb qabul qilish mumkin.