13-mavzu. Xususiy mulk huquqi

Mahalla mulki. Mahalla ijtimoiy o’z-o’zini boshqarishning boshlang’ich bo’g’ini hisoblanadi. 
Mahalla mulki quyidagi mablag’-lardan shakllanadi: 
-mahalla aholisining birgalikdagi mehnat faoliyati va ularning umumiy daromadlari; 
-fuqarolar va yuridik shaxslarning ixtiyoriy badallari, hayr-ehsonlari; 
-xalq deputatlari tuman va shahar Kengashlari tomonidan belgilangan tartibda ajratilgan byudjet 
mablag’lari; 
-shuningdek, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa mablag’lar
1
. 
Mahallada istiqomat qiluvchi aholi tomonidan saylab qo’yil-gan organlar mahalla mulkining 
subekti hisoblanadi. Mahalla mulkining tayinlanishidan maqsad, turli marosimlar, tadbirlar, 
shuningdek kam taminlangan oilalarga nisbatan moddiy yordam be-rish hisoblanadi. Shu bilan birga, 
ushbu organlar o’z mulki bo’lgan obektlarni vaqtinchalik yoki doimiy foydalanish uchun yuridik va 
jismoniy shaxslarga berishga, ijaraga topshirishga, o’z tasarrufi-dan chiqarishga, qonun hujjatlariga 
muvofiq mazkur mulk bilan bog’liq boshqa bitimlar tuzishga haqlidir. 
Kooperativ mulk xo’jalikni birgalikda yuritish yoki boshqa faoliyat bilan shug’ullanish uchun 
azolik asosida ixtiyoriy bir-lashgan fuqarolarning birgalikdagi mulkidir. Kooperativ mulk o’z tarkibi 
bo’yicha uning azolari mol-mulkini umumlashtirish, xo’ja-lik faoliyatini yuritish asosida olingan 
daromadlar va hokazo-lardan tashkil topadi. Kooperativ tugatilgan taqdirda byudjet, banklar va boshqa 
qarz beruvchilar bilan hisob-kitoblar qilinga-nidan keyin qolgan mol-mulk kooperativ azolari o’rtasida 
taq-simlanadi
2
. 
Ijaraga olingan korxona mulki tarkibiga asosan ishlab chiqarilgan mahsulotdan olingan 
daromad va boshqalar kiradi. Korxonaning organi mulk subekti hisoblanadi. Bunday maqomdagi 
korxonalar mulki bilan bog’liq munosabatlar O’zbekiston Respublikasining, Mulkchilik, Ijara
3

to’g’risidagi qonunida mustahkamlangan.