13-Mavzu: Tuproq va yer osti suvlaridagi tuzlarning miqdori va tarkibini aniqlash

1-jadval. Tuproqning sho’rlanish darajasi bo’yicha tasnifi. 

 

Tuproqdagi suvning holatlari va uning o'simlikka ta'siri. 

Tuproqdagi suv – o’simliklar rivojining asosiy omili hisoblanadi. O’simliklar 1 g quruq qoldiq yara-

tish uchun 200 dan 1000 g gacha suv sarflaydi. Suv bilan birga o’simlik tuproqdan ozuqa elеmеntlarini oladi. 

O’simlik tarkibida 80-90% gacha suv bo’ladi. Tuproqda namlikning kamayishi mikroorganizmlarning faoli-

yatiga  ham  salbiy  ta'sir  etadi.  Ma'lumki,  quruq  tuproqda  biologik  jarayonlar  so’nib,  organik  moddalarning 

parchalanishi to’xtaydi. 

Tuproqning  suv  rеjimini  o’rganish  va  boshqarish  yo’llarini  bilish  ekinlardan  yuqori  va  sifatli  hosil 

olishda katta ahamiyatga ega. O’simliklar ildizi yordamida tuproqdagi namni o’zlashtirib, uni organizmi or-

qali atmosfеraga bug’lantirib turishi transpiratsiya, quruq moddalar hosil qilishi uchun sarflangan suv miq-

dori transpiratsiya koeffitsiеnti dеyiladi.