13-мавзу. Рақобатлашувчи фирма ва тармоқнинг узоқ муддатли оралиқдаги мувозанати, тармоқнинг таклифи



Download 147,91 Kb.
bet8/8
Sana30.04.2022
Hajmi147,91 Kb.
#600038
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
13-мавзу

4. Масштаб самараси
Харажатларнинг пропорционал узгаришга ишлаб чикариш масштабининг узгариши дейилади. Ишлаб чикаришда факат иккита омилдан - ишчи кучи ва капиталдан фойдаланилганда, улардан фойдаланиш икки баробар ошса ва булса, ишлаб чикариш масштаби икки баробар кенгайди дейилади.
Худди шундай мехнат ва капиталдан фойдаланиш икки марта кискартирилса ( ва ) ишлаб чикариш масштаби икки марта кискарганлигини билдиради. Ишлаб чикаришда омиллардан фойдаланишнинг пропорционал ошиши, яъни ишлаб чикариш масштабининг кенгайиши махсулот ишлаб чикариш хажмига хар хил таъсир килади, у махсулот ишлаб чикариш хажмини ошириши, камайтириши ва узгартирмаслиги мумкин.
Агар ишлаб чикариш масштаби кенгайганда омиллар сарфи суръатидан махсулот ишлаб чикариш хажмининг усиш суърати юкори булса, бундай ишлаб чикариш хажмининг усишига мусбат масштаб самараси дейилади. Мусбат масштаб самарасида узок муддатли уртача харажатлар камаяди.
Агар, ишлаб чикариш масштаби кенгайганда, омиллар сарфи суръатидан ишлаб чикариш хажмининг усиш суръати паст булса, бундай усишга манфий масштаб дейилади. Манфий масштаб самарасида (кейинчалик курамиз) узок муддатли ораликда фирма махсулот ишлаб чикаришни оширганда уртача харажатлар ошиб боради.
Ишлаб чикариш масштаби кенгайганда омиллар сарфи суръати ишлаб чикариш хажмининг усиш суъратига тенг булса, бундай усишга узгармас масштаб самараси дейилади.
Масштаб самараси махсулот ишлаб чикариш хажмининг, махсулотни ишлаб чикариш учун сарфланадиган омиллар микдори билан богликлиги билан ифодаланишини эътиборга олсак, уни урганишда ишлаб чикариш функциясидан фойдаланиш максадга мувофикдир.
Ишлаб чикариш функцияси берилган булсин:
,
бу ерда - ишлаб чикариш хажми, - ишлаб чикариш омиллари сарфи микдори.
Агар ишлаб чикариш масштаби баробар ошса у холда ишлаб чикариш масштабининг кенгайишини куйидагича ёзамиз:
.
Бу ерда ишлаб чикариш масштабининг узгаришини ифодалайди. У холда ишлаб чикариш масштабининг баробар кенгайишини махсулот ишлаб чикариш хажмига таъсирини куйидагича ёзиш мумкин:
.
Ишлаб чикаришда факат иккита омилдан фойдаланилса мехнат ва капиталдан. У холда ёзиш мумкин :
.
Охирги муносабат ишлаб чикариш омиллари сарфи баробар ошганда ишлаб чикариш хажми баробар ошишини билдиради.
Агар, булса, ишлаб чикариш мусбат масштаб самарасига эга, яъни ишлаб чикариш усиш суръати омиллар сарфи суъратидан юкори.
Агар, булса, ишлаб чикариш манфий масштаб самарасига эга.
Агар булса, масштаб самараси узгармас, ишлаб чикаришнинг усиш суръати омиллар сарфи суръатига тенг.
Download 147,91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish