13- mavzu: ekskursiya xizmatida ekskursantlarning xavfsizligini ta’minlash

13.2. Turist va ekskursantning huquq va majburiyatlari
Turistvaekskursantlarningquyidagihuquqlarimavjud:

• 
  O‘zbekistonRespublikasiKonstitutsiyasidabelgilanganfuqarolarningdamolishga, harakatlarningerkinligiga, sog‘liginitiklashvamustahkamlashga, ma’naviyehtiyojiniqondirishga, shaxsiyatininghurmatqilinishivahimoyalanishigahaqlidir;
  
• 
  vaqtinchaliktashrifbuyuradiganmamlakatdakirishvachiqishqoidalari, mahalliyaholiningurf-odatlari, tabiati, madaniyati, alohidamuhofazaetiladiganhududlari, atrof -muhitholatihaqidazaruriyvaaniqma’lumotniolishga;
  
• 
  turizmsohasidatadbirkorlikfaoliyatiniyuritayotgansub’ektlarninglitsenziyasi, ruxsatnomasi, sertifikatlarivaboshqaqonuntomonidanbelgilabqo‘yilganhujjatlarningmavjudligihaqidama’lumotolishga;
  
• 
  shartnomada kiritilgan turistik xizmatlarni olishga;
  
• 
  shaxsiy xavfsizligiga, hayoti, sog‘ligi, iste’mol huquqihamda mulkininghimoya qilinishiga;
  
• 
  zaruriytibbiyxizmatniolishga;
  
• 
  shartnomashartlari bajarilmaganyokinomuvofiqbajarilganda ma’naviy va moddiy zararni undirishga;
  
• 
  boshqahuquqlarniamalgaoshirishga.
  

Turistvaekskursantlarninghuquqlaribilanbirqatordaularningxavfsizliginita’minlashdaasosbo‘luvchimajburiyatlarihamborki, bularquyidagilar:

• 
  tashrifbuyurganmamlakatihududidaamalqiladiganqonunlar, talablarni, boshqashaxslarningshaxsiymanfaatlarivahuquqlarinibuzmaslik;
  
• 
  bojxona, chegara, sanitar va boshqa qoidalarini buzmaslik;
  
• 
  tashrif buyurganmamlakatning siyosiy va ijtimoiy tizimini, urf-odatlari, diniy e’tiqodini hurmat qilish;
  
• 
  tashrif buyurgan mamlakatning atrof-muhitini saqlash, tabiiy va madaniy meros ob’ektlariga g‘amxo‘rlikbilanmunosabatdabo‘lish;
  
• 
  turistik xizmatlarni taqdim etish to‘g‘risidagishartnomaganazardatutilgan shartlarvaqoidalargaamal qilish;
  
• 
  turistik xizmatlarni taqdim etish uchun zaruriy bo‘lgano‘zihaqidagi shaxsiyma’lumotlarni taqdim etish;
  
• 
  sayohat davomida shaxsiy xavfsizlikqoidalariga rioya qilish;
  
• 
  noqonuniy harakatlar oqibatidayetkazilgan zararni qoplash;
  
• 
  O‘zbekistonRespublikasiqonunlaridabelgilabqo‘yilganboshqamajburiyatlarnibajarishvash.k.
  

Ekskursiya xizmati jarayonida ba’zi bir turistik firmalar tomonidan ekskursantlar mas’uliyatini oshirish maqsadida ulardan javobgarlik xatini ham yozdirib olishi mumkin. Uning mazmuni taxminan quyidagicha bo‘lishi mumkin.