13 – mashg’ulot. Mavzu: So‘rg‘ichlilar (Trematoda) sinfi. Jigar qurtining tashqi, va ichki tuzilishi, rivojlanish sikli. Ishning maqsadi: J

27 - rasm. Jigar qurtining tuzilishi:

1 - og‘iz sо‘rg‘ichi; 2 - og‘zi; 3 - qorin sо‘rg‘ichi; 4 - ichak; 5 - jinsiy sistemasi.

Tana qoplag‘ichi (tegument) deb atalgan kipriksiz epitiliydan iborat. Tegumint ikki ya’ni yadrosiz tashqi va yadroga ega bо‘lgan ichki qavatdan iborat. Tegumentning tashqi va ichki qavati plazmatik menbrana orqallli ajralib turadi. Tashqi qavat hujayralari juda kо‘p metoxondiriyalar va vakuolalarga ega, lekin hujayralar о‘rtasida yо‘qolib, (sinstiy) hosil qiladi. Bu qavatning ostki tomoni bazal membrana bilan qoplangan, uning mayda teshikchalari orqali sitoplazmatik ipchalar о‘tib, tegumentning ikala qavatini bir-biri bilan tutashtirib turadi. Tegument ostida halqa va vо‘ylama muskullar joylashga. Jigar qurtining ovqat hazim qilish sistemasi tananing oldingi qismidagi og‘ich sо‘rg‘ichining о‘rtasida joylashgan og‘iz teshigidan boshlanadi. Og‘izdan keyin haqum oldi bо‘shlig‘i va muskilli tomoq joylashgan. Bular ovqat sо‘ruvchi apparatni hosil qiladi. Yendodermadan rivojlangan о‘rta ichak ikkita asosiy shoxchaga bо‘linadi, ular yesa bir necha yon kо‘r о‘simtalar hosil qiladi. Anal teshigi yо‘q, ovqat qoldiqlari og‘iz teshigi orqali chiqariladi chiqish naychasiga aylanadi. U yesa qо‘shilish organi sirrusga ochiladi. Sirrus sirrus xaltasining ichida joylashgan, u faqat qо‘shilish vaqtidagina tashqariga buralib chiqariladi.