12-mavzu ma’ruza rejasi: Termodinamika asoslari

Download 90,32 Kb.

bet	1/4
Sana	06.01.2022
Hajmi	90,32 Kb.
	#323809

1 2 3 4

12-MAVZU

Ma’ruza rejasi:

Termodinamika asoslari. Termodinamika asoslari. Qaytar va qaytmas issiqlik jarayonlari. Gaz xajmining o‘zgarishida bajarilgan ish. Termodinamikaning birinchi qonuni. Ideal gazning issiqlik sig‘imi.

XIX asrning birinchi yarmida issiqlik mashinalarining samaradorligini oshirish haqidagi masala qo‘yilgan edi. Bu masalani hal qilish uchun energiyaning aylanish va saqlanish qonunlarini, issiqlikning mexanik ishga aylanishini bilish lozim edi. Issiqlik texnikasining ana shu talabi munosabati bilan termodinamika yuzaga keldi.

Termodinamika turli issiqlik, mexanik, elektr va hokazo jarayonlarda molekulalarning issiqlik (tartibsiz) harakati tufayli energiyaning o‘zgarishi va bir turdan ikkinchi turga aylanish qonuniyatlarini o‘rganadi.

Gazda hajm o‘zgarishi yuqorida bayon etilgan tashqi mexanik kuchlar ta’sirida sodir bo‘lishi bilan bir qatorda, sistemaning issiqroq jismlarga tegizib turish orqali ham hosil qilish mumkin. 6 – rasmda tasvirlangan porshenli silindrni temperaturasi bo‘lgan jism bilan kontaktga keltirilsa, gaz

kengayib, porshen yuqoriga ko‘tariladi. Gaz issiq jismdan issiqlik miqdorini olib, o‘z ichki energiyasini ga oshiradi va tashqi kuch ustidan mexanik ish bajaradi. Energiyaning saqlanish qonuniga binoan bajarilgan elementar ish energiyaning o‘zgarishiga teng:

bundan,

₍₁₇₆₎

_{(58.1) ifoda termodinamikaning birinchi qonunining matematik ko‘rinishidir. Bu qonun tabiatning asosiy bosh qonunlaridan biri bo‘lib, termodinamik jarayonlarda energiyaning saqlanish qonunini ifodalaydi. Unga quyidagicha ta’rif beriladi: isitgichdan sistemaga uzatilgan issiqlik miqdori sistemaning ichki energiyasini oshirishga va tashqi kuchlarga qarshi ish bajarishga sarflanadi.}

Download 90,32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4