12-mavzu. Ishlab chiqarish omillari bozori



Download 0,62 Mb.
bet6/18
Sana02.04.2022
Hajmi0,62 Mb.
#524606
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18
Bog'liq
12-Maruza

Iqtisodiy renta-bu taklifi chegaralangan resursga to`lanadigan narxdir.


2. Daromadlarni taqsimlanishi
Daromadlar turi. Daromadlar iqtisodiyot nazariyasiga ko`ra ishlab chiqarishda qatnashgan omillarning shu ishlab chiqarishdan olinadigan umumiy daromadga qo`shgan hissasi bo`yicha taqsimlanadi. Ishlab chiqarilgan mahsulotlardan tushadigan daromadni bunday taqsimlanishi jamiyat uchun kerakli bo`lgan tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarishni rag`batlantiradi. Ishlab chiqarilgan mahsulotlar va xizmatlar jamiyatdagi insonlarning turmush darajasini belgilab beruvchi baza hisoblanadi va bu boylikdan jamiyatdagi har bir shaxsning o`z ulushini olishi bozor sharoitida tengchilikka asoslanmaydi. Lekin, bunday taqsimlanishning tenglikka asoslanmaganligi ko`pchilikni qoniqtirmaydi. SHuning uchun ham davlat daromadlardagi notekislikni yumshatish uchun o`zining daromad siyosatini amalga oshiradi.
Ishlab chiqarish omillari egasining daromadi omillar bozorida aniqlanadi. Ma`lumki, korxona egalari ishlab chiqarish omillarining egalariga (ishchi kuchi, kapital, erga) har bir omilning chekli mahsulotiga ko`ra haq to`laydi. Ishlab chiqarish resurslari xarajatlarini to`lagandan keyingi qolgan daromad korxona ixtiyorida qoladi va unga korxona egalarining iqtisodiy foydasi deyiladi.

Mukammallashgan bozor nazariyasiga ko`ra, mukammallashgan bozorda ishlab chiqarish omillari egalari korxonadan, shu korxonada ishlatilgan omillari uchun olgan haqi, shu omillarning chekli mahsulotiga aniq teng bo`lsa, u holda iqtisodiy foyda nolga teng bo`ladi (agar masshtab samarasi o`zgarmas bo`lsa).


Ma`lumki, korxonalar o`z kapitaliga ega, shu sababli ular o`z kapitalini ishlatgani uchun foyda oladilar.
SHunday qilib, bozor sharoitida quyidagi daromadlar asosiy daromadlar hisoblanadi: ishchi kuchi daromadi, kapitalga daromad (foizlarda), kichik firmalar daromadi, renta-er egalari daromadi, sof foyda.
Nominal va real daromadlar.Nominal daromad-bu soliq va narxlarning o`zgarishiga bog`liq bo`lmagan daromad darajasi. Real daromad-bu narxlarni va boshqa to`lovlarning o`zgarishini hisobga olgandagi daromad. Real daromadni aniqlashda umumiy daromaddan soliq va boshqa to`lovlarni ayirib, uni narxlar o`zgarishiga (inflyatsiyaga) ko`ra qayta hisoblaydi.
Ish haqi-ishchi kuchidan foydalanganligi uchun to`lanadigan qiymat. Ish haqi stavkasi ham ish haqining bir turi bo`lib, ishchi kuchi mehnatidan foydalangan bir birlik vaqt uchun to`lanadigan ish haqi (bir soatlik, bir kunlik, bir oylik).

Download 0,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish