Barqaror holat va kapitalni o`sishi. Har qanday vaqtda kapital iqtisodiyotning ishlab chiqarishini asosiy omilidir, lekin kapital vaqt davomida o`zgarishi mumkin va bu sabablar iqtisodiy o`sishga o`zgarishlar bo`lishi mumkin. Xususan kapitalni ikki ishchi kuchiga tasir etadi: sarmoya va qadrsizlanish. Yangi zavod va uskunalar investitsiya hisoblanib kapital hajmini oshishiga sabab bo`ladi. Kapitalni ishdan chiqishi qadrsizlanishdir va kapital hajmini tushishiga sabab bo`ladi. Keling bu kuchlarni muhokamaqilaylik. Ko`rib turganimizdek ishchi boshiga investitsiya darajasi i tenglamasi sy. Mahsulot ishlab chiqarish funksiyasi y uchun o`rnini bosuvchi ishchiboshiga kapitalning funksiyasi sifatida ishchi boshiga investitsiya bilan ifodalashimiz mumkin. i = sf(k).
RASM2 Bu tenglamada yangi kapitalni jamg`arish iga kapital hajmi k ga bog`liq bo`ladi. Bu ko`rsatkich ishlab chiqarish funksiyasi f(k)tomonidan ishlab chiqarish miqdorini k ning istalgan qiymatida anglatadi va jamg`arma va saqlash darajasi s o`rtasidagi ishlab chiqarish va jamg`armani anglatadi.
Model amortizatsiya uchun javobgarlik har bir yil uchun ma`lum bir ulush dni tashkil etadi.Bu yerda d yunon harfi delta amortizatsiya nisbati deb ataladi. Misol uchun agar kapital o`rtacha 25 foizni tashkil etsa yillar davomida. Amortizatsiya darajasi yiliga 4 foizni tashkil etadi (d=0.04). kapitalning miqdori o`shanda yiliga dk bo`ladi. Biz asosiy kapitalga invetitsiyalar ta’siri va qadrsizlanganini tenglama bilan: Asosiy kapitalni o`zgarishi barobar investitsiya minus eskirish. k =i - k, k asosiy kapitalni o`zgarishi keyingi bir yil va undan keyingi yil o`rtasidagi farq. Chunki investitsiya i tenglamasi sf(k)nibiz quyidagicha yozishimiz mumkin. k =sf (k)- k. 12-4 rasmda kapitalning ixtiyoriy darajasi k uchun investitsiya va amortizatsiya shartlari grafigi berilgan oliy asosiy kapital turi investitsiyava ishlab chiqarish hajmining summasidir. Biroq yuqori kapital uchun eskirish summasi ham yuqori bo`ladi.
12-4 rasmda bitta kapital k* investitsiya summasining tenglamasi eskirish summasiga teng bo`ladi. Agar iqtisodiyotda asosiy kapital darajasi investitsiya va eskirish kuchlarini o`zgartira olmaydi balansda qoladi. Bunda k = 0, shuning uchun kapital k va ishlab chiqarish hajmi f(k) barqaror bo`ladi (kamayish o`rniga o`sadi). Biz shuning uchun k* kapitalning barqaror holati deb ataymiz. Barqaror holat har ikkala sababda muhim ahamiyatga egadir. Biz faqat bu yerda iqtisodiyotni barqaror holatda qolishini ko`rdik. Bundan tashqari bir xil darajada iqtisodiyotda barqaror holat davom etmaydi. O`shanda kapitalning darajasi muvozanatsiz iqtisodiyot boshlanadi nihoyat kapitalning barqaror holati bilan tugaydi. Shu ma’noda barqaror holatda uzoq muddatli iqtisodiyot vujudga keladi. Iqtisodiyot har doim ham barqaror holatda tugashini ko`rishimiz mumkin, 7- 4 rasmda k1 ga o`xshash kapital darajasini barqaror holatiga qaraganda iqtisodiyotni davom etishi kamroq bo`ladi deb faraz qilamiz. Bu holda investitsiya darajasining eskirish miqdori ortadi. Vaqt o`tishi bilan kapital ko`tariladi va kuchayish davom etadi. Barqaror holat k* ishlab chiqarish hajmi f(x) ga yaqinlashadi. Bundan tashqari kapitalning darajasi barqaror holatga qaraganda iqtisodiyotda ko`proq davom etadi deb faraz qilamiz k2 ga o`xshash. Shuning uchun eskirishga qaraganda investitsiya ozroq bo`ladi: kapital qayta tiklanishiga qaraganda tezroq almashadi. Asosiy kapitalni tushishi yana barqaror holatga yaqinlashadi. Barqaror asosiy kapitalga erishilaganda investitsiya va eskirishga teng. Hech qanday bosim asosiy kapitalni tushurib yoki ko`taraolmaydi.