12 amaliy mashg’ulot. Elektron va multimediyali qo’llanmalarni yaratishda foydalaniladigan texnologiyalar

12 - amaliy mashg’ulot. Elektron va multimediyali qo’llanmalarni yaratishda foydalaniladigan texnologiyalar.

Ishning maqsadi: Elektron darsliklar yaratuvchi dasturlar Autoplay, SbookBuilder, Courselab dasturlari bilan ishlash. mavzusi bo’yicha amaliy ko’nikmalarni egallash.

Kerakli jihozlar: Kompyuter. Proektor.Mavzu bo’yicha dasturiy ta’minotlar.

Nazariy qism.

Auto Play Menu Bilder da ishlovchi uchun quyidagi imkoniyatlar taqdim qilinadi:

• 
  Biron bir dasturlash tilini bilish shart emas
  
• 
  Atomatik ishga tushirish imkoniyatiga ega bo’lgan menyularni yaratish
  
• 
  Ishlatishga qulay va kuchli WYSIWYG redaktor
  
• 
  Xosil qilingan elektron darslikni tez va oson testdan o’tkazish
  
• 
  Boshqa kishilar tomonidan proektni o’zgartirmaslik uchun ximoya
  
• 
  Tayyor shablonlardan proektlarni xosil qilish
  
• 
  Shaxsiy shablonlarni xosil qilish
  
• 
  Ko’p oynali sistema bilan ishlay olish shu bilan birga to’la oynali sitema bilan ishlash
  
• 
  Turli effektlarddan foydalanib ekran zastavkalarini xosil qilish
  
• 
  Ichki slayd-shou xosil qilish, ko’plab o’tishlar imkoniyatlari bilan
  
• 
  Dastur ichidan boshqa dasturlarni ishga tushira olish, xujjatlarni ochish
  
• 
  Menyuga Flash Player, Internet Explorer va Windows Media Player kabi ilovalarni qo’ya olish
  
• 
  Tesdan o’tkazish va grafik komentariy berish
  
• 
  Fon musiqasi sifatida ko’plab formatlarni ishlata olish xususan MP3/MP2/MP1/OGG/WAV/MID/RMI/XM/IT/MOD/S3M
  
• 
  BMP/PNG/JPG/GIF/PCX/WMF/EMF/ICO formatidagi rasmlar bilan ishlay olish
  
• 
  Avtonom ishga tushadigan ilova xosil qila olish
  
• 
  Disklar nishonlarini sozlash, sichqoncha ko’rsatkichlarini o’zgartirish
  
• 
  Turli shriftlar bilan ishlay olish
  

Dasturni o’rnatish uchun installyatsion paketni ishga tushirish kifoya. Foydalanuvchidan xech qanday sozlashlarni talab qilmaydi. Dastur o’rnaganini ishchi stolda Auto Play Menu Bilder 7.0 ilovasini yorlg’i paydo bo’lganidan bilishimiz mumkin.

Dasturni ishga tushirishdan avval biz proektimiz joylanishi kerak bo’lgan manzilga yangi papka xosil qilgan bo’lishimiz va uni kerakli nom bilan nomlashimiz kerak bo’ladi. Masalan ishchi stolda “Informatika” nomli papa yaratamiz. Auto Play Menu Bilder 7.0 ilovasini ishga tushiramiz:

buning uchun rasmda ko’rsatilagan ilovani ishga tushirishimiz kifoya. Dastur ishga tushgach quyidagi oyna xosil bo’ladi.

Xosil bo’lgan oynaning “Файл проекта” bo’limining o’ng tomonidagi (...) tugmasini bosamiz xosil bo’lgan oynadan “Informatika” papasini tanlab ochamiz va u erga faylni xotiraga olamiz. Dastur xech qanday o’zgarishsiz faylni nomini “autoriun” deb nomlaydi. Bu nomni foydalanuvchi xoxshiga ko’ra almashtirilishi mumkin. Bizni xolatda “Informatika” so’zi bilan almashtiramiz.

Natijada avvalgi oynadi quyidagi o’zgarish bo’lganini kuzatamiz.

OK tugmasini bosadigan bo’lsak dastur proekt uchun parol so’zni tanlashni taklif qiladi.

Bu narsa proektni parol so’z yordamida yaratilgan proektni ichini boshqa kimsalar tomonidan o’zgartirmaslik imkonini beradi. Xosil bo’lgan oynadan “Да” tugmasi tanlanilsa parolni terish oynasi xosil bo’ladi va bu parol yordamida proekt parollanadi. “Нет” tegmasi tanlanadigan bo’lsa proekt ochiq qoladi. Proektni yaratishni boshlagan vaqtda parol bilan ximoyalanmagan bo’lsa proekt yakunlangandan keyin uni parollab qo’yish mumkin buning uchun “Файл” menyusida joylashgan “Зашита паролем...” menyusini olish kifoya.
Yuqoridagi protseduralarni amalga oshirib bo’lganimizdan so’ng dastur proekt yaratish uchun tayyor xolga keladi. Dasturning umumiy ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan.

Auto Play Menu Bilder dasturi menyular qatori (1), instrumentlar paneli (2), elementlar paneli (3), proekt oynasi(4), maket oynasi(5), galareya(6), xususiyatlar paneli (7), xarakatlar paneli (8), tekislash instrumentlari(9) kabi bo’limlardan iborat bo’ladi.
Auto Play Menu Bilder dasturi menyular qatori quyidagi elementlardan tashkil topgan:

Ularni xar biri bilan tanishib chiqamiz.
Navbatdagi birinchi menyu Fayl menyusi:



“Sozdat” menyusi (1) yangi proekt yaratish uchun xizmat qiladi. Agar u tanlansa ishchi soxada yangi proekt yaratish oynasi xosil bo’ladi. Avval yaratilgan proektni ochish uchun “Otkro’t” (2) menyusidan foydalaniladi. Auto Play Menu Bilder dasturi yordamida yaratilgan proektlar kengaytmasi *.apm kengaytmaga ega bo’ladi. “Последные проекты’” (3) bo’limida dasturda yaratilgan proektlar xronologiyasi saqlanadi. Bu xronologiya foydalanuvchi tomonidan tazalab yuborilishi mumkin. “Сохранить”(4) va “Сохранить как...”(5) menyulari mos ravishda proektni xotiraga saqlash va yangi nom bilan saqlash uchun ishlatiladi. “Сохранить как шаблон...” (6) menyusi yordamida foydalanuvchi tomonidan yaratilgan proekt ko’rinishini shablon sifatida saqlab qo’yish mumkin. Bu yaratilgan shablondan keyingi boshqa proektlarda foydallanish imkoniyati bo’ladi. “Закрыть” (7) proektni yopish uchun ishlatiladi. “Зашита паролем”(8) bu menyu yordamida proektni parol so’z yordamida ximoyalash mumkin yoki proektni boshlash vaqtida kiritilgan parol so’zni almashtirish mumkin. “Тест” (9) menyusi yordamida yaratilayotgan proektning bajarilgandagi ko’rinishini ko’rish mumkin. “Внешный тест” (10) avvalgi test bilan bir xil lekin bunda proekt nomi bilan bir xil nomdaga *.EXE fayl xosil bo’ladi va shu fayl ishga tushiriladi. “Выход” (11) dastur ishini tamomlash.
Keyingi menyu “Правка” menyusi bo’lib uning ichida joylashgan menyularning ko’pchiligi foydalanuvchilar uchun tanish shuning uchun ular xaqida to’xtalib o’tirmaymiz. Ulardan asosiy uchtasi “Дублировать” (1) menyusi foydalanuvchi tomonidan tanlangan ob’ektni nusxasini yaratib beradi. Faqat oynani proekt oynasini ko’paytirish uchun boshqa usuldan foydalaniladi.

Ba’zan proektni yaratish jarayonida proekt oynasi ichiga qo’yilgan elementlar biz xoxlamagan xolda biz o’rnatgan joydan siljib ketishish mumkin bo’ladi. Buning oldini olish uchun “Блокировать элементы” (2) menyusidan foydalaniladi. Bunda tanlanilgan ob’ektlar (bir necha ob’ektni tanlash Shift tugmasi bilan ob’ektni tanlash orqali) endi joyini o’zgartmaydi.

“Настройка проекта”(3) menyusi proektdagi asosiy sozlashlarni amalga oshiradi. Uning yordamida umumiy sozlashlar, turli komentariylarni chiqishni, proektni ishga tushirgandagi zastavka oynasi, proektdan chiqishdagi zastavka oynasiini va boshqa ko’plab sozlashlarni amalga oshirish mumkin bo’ladi.

“Страница” menyusi yordamida “Переключиться на” menyusi yordamida kerakli saxifaga o’tishimiz mumkin. Bu ishni agar saxifa ko’rinib turgan bo’lsa uning vkladkasini olish orqali xam amalga oshirish mumkin. “Добавить” menyusi yordamida yangi saxifa qo’shishi mumkin.

Amaliy qism.

Topshiriqlar.
1. Autoplay дастурини компютерга ўрнатинг
2. Компьютер таминоти фанидан кичик электрон дарслик яратинг