12- ma’ruza Iot texnologiyasi asosida ma’lumot uzatish tamoyillari

Tumanli hisoblash
Tumanli hisoblash – bulutli ma'lumotlar markazlari (Data Center) va odatda IoT ning bir qismi bo'lgan sensorlar va qurilmalar o'rtasida oraliq bo'lgan taqsimlangan hisoblash tushunchasi. Ushbu tarmoq usuli IoT dasturlari va bulutli tizimlarning mavjud muammolarini hal qilish kerak edi.

12.4-rasm. Tumanli hisoblash arxitekturasi

Tumanli hisoblashning asosiy afzalliklari:

– Kechikishning pastligi. Tumanli hisoblash geografik jihatdan oxirgi foydalanuvchiga yaqinroq bo'lib, so'rovlarga javoblarning kam kutilishini ta'minlaydi.
– Tarmoq o‘tkazuvchanlik qobiliyati bo‘yicha muammolarning yo'qligi. Ma'lumotlar turli nuqtalarda to'planadi, shuning uchun uni bitta kanal orqali markaziy serverga yuborishning hojati yo'q va shunga mos ravishda an'anaviy bulutli texnologiyalar talab qiladigan aniqlik bilan kanalning o'tkazish qobiliyatini ta’minlash shart emas.
– Xavfsizlikning yuqori darajasi. Tumanli hisoblashda ma'lumotlar taqsimlangan hisoblanadi: ular murakkab taqsimlangan tizimda ko'p sonli tugunlarda ishlov beriladi. Ma'lumotlarning ushbu taqsimlanishi sizga ushbu tarmoqning mavjudligini (доступность) oshirishga va bitta tugun ishlamay qolganda yo'qolgan ma'lumotlarning miqdorini kamaytirishga imkon beradi. Kichik tugun o'lchamlari qo'shimcha ravishda mahalliy zaxiralash hajmini kamaytirishga imkon beradi, bu xizmatlarning umumiy narxiga ijobiy ta'sir qiladi. Shuningdek, ularni uzoq masofalarga yuborishning hojati yo'q, bu jarayonlarda ma’lumotni ushlab qolish yoki ma'lumotlarni yo'qotish xavfini kamaytiradi.
– Energiya samaradorligi: tarmoq tarkibiga kiradigan qurilmalarda taqsimlangan yuklama ularning amortizatsiya vaqtini oshirishga imkon beradi.
– Masshtablilik. IoT tarmog'ida ayniqsa keng qo'llaniladigan tumanli hisoblashning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olsak, tarmoqqa kiritilgan qurilmalar soni doimiy ravishda o'sib bormoqda, deyish mumkin. Tarmoqning chetiga yaqinroq ma'lumotlarni qayta ishlash markaziy serverlarga yuklamani kamaytiradi va shu bilan tizimlarning masshtabini o‘zgartirishni osonlashtiradi. Ushbu "modulli" tuzilma xizmat ko'rsatuvchi provayderlarga markaziy infratuzilmani sezilarli darajada investitsiya qilmasdan mijozlar bazasini kengaytirishga imkon beradi.