11-variant Xalqaro moliyaviy risklarni boshqarish tizimining umumiy xususiyatlari

IB-3 To'ychiyev G'ayrat
11-variant
1. Xalqaro moliyaviy risklarni boshqarish tizimining umumiy xususiyatlari.
Xalqaro moliyaviy risk deganda yuqori turdagi moliya operatsiyalarini bajarish natijasida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan holatlarni hisobga olmaslik, kerakli imkoniyatlardan to‘g‘ri foydalanmaslik va bir qancha boshqa omillar ta’siri natijasida ishlab chiqarish samarasidan kutilayotgan moliyaviy daromadning keskin kamayish ehtimoli tushuniladi yoki qisqacha aytganda, moliya operatsiyalarini bajarish natijasida kutilayotgan moliyaviy daromadning bir qancha omillar ta’sirida keskin kamayishi yoki yo‘qotilish ehtimoli tushuniladi. Xalqaro moliya bozori ishtirokchilari o‘z faoliyatlarida duch keladigan risklarning xilma-xilligi ularning faoliyatida risklarni boshqarish yo‘nalishi muhimligini belgilaydi. Kompaniyadagi risklarni boshqarish, birinchi navbatda, uning markazlashtirish darajasini aniqlashni talab qiladi.
Risklarni boshqarish algoritmi markazlashtirilgan yoki markazlashtirilmagan holda amalga oshirilishidan qa’tiy nazar quyidagi asosiy bosqichlarni o‘z ichiga oladi:
• risklarni aniqlash;
• risklarni baholash;
• risklarni boshqarish strategiyasini tanlash;
• ushbu strategiyaning bir qismi sifatida risklarni boshqarish usullarini tanlash.
Risklarni aniqlash bosqichi (xalqaro moliyaviy bozor ishtirokchilari faoliyatida yuzaga keladigan risklarni aniqlash) asosan operatsion va likvidlik riskini tahlil qilish bilan bog‘liq.
Risklarni baholash bosqichida aniqlangan risklarning miqdoriy tavsifi aniqlanadi: xalqaro moliya bozorining ishtirokchisi u yoki bu faoliyat amalga oshirilganda zarar ko‘rishi ehtimoli sifatida ifodalanadi. Zamonaviy risklarni boshqarish amaliyotida kredit va bozor risklarini baholash usullari eng yuqori darajada ishlab chiqilgan. Faqat Bazel qo‘mitasi tavsiyalariga kredit risklarini baholashning turli xil usullari kiradi - eng oddiy va eng kam aniq standart metodologiyadan tortib to murakkab ko‘p faktorli modellarga qadar.
Har bir aniqlangan va baholangan risk uchun risklarni boshqarish strategiyasi talab qilinadi. Zamonaviy amaliyotda to‘rtta asosiy strategiya keng qo‘llaniladi: riskni qabul qilishdan bosh tortish, risklarni diversifikatsiya qilish, risklarni qoplash va riskni qabul qilish. Risklarni bekor qilish strategiyasi (ya’ni, riskga olib kelishi mumkin bo‘lgan operatsiyalardan voz kechish) eng sodda, ammo bu kompaniyaning mumkin bo‘lgan harakatlar doirasini keskin cheklaydi.