|
30-§. MILLIY ISTIQLOL VA AMIR TEMUR OMILI
Toshkent shahrining markazida Amir Temur xiyoboni bunyod etildi. 1993-yilda mazkur xiyobon o‘rtasida Sohibqiron Amir Temurga suvoriy haykal o‘rnatildi.
Amir Temur faoliyatiga oid turli adabiyotlar nashr etishga kirishildi. «Temur tuzuklari» nashr etildi. «Amir Temur tuzuklarini o‘qisam, — degan edi Prezident I.Karimov, — xuddi bugungi zamonning katta-katta muammolariga javob topgandek bo‘laman».
Mustaqilligimizning 5 yilligi va Amir Temur tavalludining 660 yillik tantanalari bir-biriga ulanib ketdi. Bu tarixiy haqiqatning yuzaga chiqishi ajdodlarimizning muqaddas ruhi va bugungi avlod xohish-irodasining mushtarakligidan dalolat beradi. Biroq, bu kunlarga yetib kelish oson bo‘lmadi.
1995-yil dekabrda Prezident I.Karimov 1996-yilni Amir Temur yili deb atash to‘g‘risida Farmon e’lon qildi. «Temur tuzuklari» bir necha tillarda chop etildi. O‘sha davr tarixiy madaniy yodgorliklarini tiklab, yozma adabiyotlar ilmiy muomalaga kiritildi. Muqaddas qadamjo — Amir Temur maqbarasi ta’mirlandi. Juda qisqa fursatda, bobokalonimizning dunyoviy sha’ni va shavkatiga mos keladigan Temuriylar davri tarixi muzeyi qurildi.
Prezident I.Karimov Sohibqiron Amir Temurning 660 yillik yubileyiga bag‘ishlangan 1996-yil 24-oktabrda Toshkentda o‘tkazilgan xalqaro ilmiy anjumanda shunday dedi:
Amir Temur tavalludining 660 yilligi jahonning 50 dan ortiq davlatlarida nishonlangani, ulug‘ bobokalonimiz merosini o‘rganishga bag‘ishlangan xalqaro ilmiy anjumanda 30 ga yaqin mamlakat olimlari ishtirok etgani buni yana bir bor tasdiqlaydi.
Sohibqiron Amir Temurning 660 yillik yubileyi 1996-yil 21—24-aprel kunlari Fransiya poytaxti Parij shahrida YUNESKO tashabbusi va rahbarligida nishonlandi, unda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimov ishtirok etdi va katta nutq so‘zladi.
YUNESKO qarorgohida «Temuriylar davrida fan, madaniyat va maorifning gullab-yashnashi» mavzuida xalqaro konferensiya va ko‘rgazma uyushtirildi. O‘zbek san’at ustalari Parijdagi «Odson» teatri va YUNESKO qarorgohida katta konsert dasturlarini namoyish etishdi. Butun dunyo uni beqiyos zavqu shavq, olqishlar bilan kutib oldi.
Bu ko‘rgazma ochilishiga dasturda belgilanmagan holda shaxsiy qiziqishi va o‘zbek madaniyatiga hurmat-ehtiromi tufayli Fransiya Prezidenti Jak Shirak rafiqasi bilan tashrif buyurishi ham muhim voqea bo‘lgan edi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti mazkur marosimda O‘zbekiston va YUNESKO o‘rtasidagi aloqalarni rivojlantirish, Markaziy Osiyo xalqlari madaniyatini qayta tiklash va targ‘ib qilishdagi katta xizmatlari uchun YUNESKO o‘sha paytdagi bosh direktori F.Mayorga «Do‘stlik» ordenini topshirdi. Fransiyalik mashhur olim, Temur va temuriylar hukmronligi yillari tarixining zukko bilimdoni, O‘zbekiston va Fransiya madaniyatlarini o‘zaro yaqinlashtirish ishining jonkuyari L.Keren «Shuhrat» medali bilan mukofotlandi.
O‘zbekiston Prezidentining Fransiya Prezidenti bilan Yelisey saroyidagi dastlabki uchrashuvi rejada ko‘zda tutilganidan deyarli ikki barobar ko‘p davom etgani qalblar yaqinligini, tuyg‘ular mushtarakligini ko‘rsatadi.
O‘zbek-fransuz aloqalari uzoq tarixga ega. Fransiya Respublikasi Prezidenti O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti bilan uchrashganida Amir Temurning 1402-yili Fransuz qiroli Sharl VI ga yo‘llagan maktubini sovg‘a qilishida ham teran ramziy ma’no bor.
1996-yilning 18-oktabr kuni ulug‘ bobokalonimiz, buyuk davlat arbobi va yengilmas sarkarda Amir Temur yodi xotirasiga atab Sharq milliy me’morchiligining noyob namunasi sifatida bunyod etilgan — Temuriylar tarixi davlat muzeyining tantanali ochilish marosimi bo‘ldi.
O‘sha muborak kun Qashqadaryo vohasida, xususan Shahrisabz — qadimiy Kesh shahrida tarixiy kun bo‘ldi. Bu mo‘tabar tuproq bobokalonimizga beshik bo‘lgan, uni voyaga yetkazgan ota makon.
1996-yilning 18-oktabr kuni O‘zbekiston Prezidenti Shahrisabzning qadimiy Oqsaroy hovlisiga ulanib ketgan ulkan maydon markaziga o‘rnatilgan Amir Temurning ulug‘vor haykalini ochdi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
