11-sinf Biologiya

Maxsus ayirish a’zosi bo‘lmaydi. 
Moddalar almashinuvining 
mahsulotlari entoderma qavati hujayralarining qisqaruvchi vakuolalari 
yordamida tana bo‘shlig‘iga, u yerdan tashqi muhitga chiqariladi. 
Yassi chuvalchanglarning ayirish 
sistemasi nimadan iborat? 
Protonefridiylar (oddiy buyrak) dan iborat. 
Protonefridiylar qayerdan boshlanadi? 
Parenximada joylashgan uchi berk bir qavatli epiteliy to‘qimalardan 
iborat tarmoqlangan naychalardan boshlanadi. Naychalar yirik 

---

“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi 
59 
naychaga kelib tutashadi. 
To‘garak chuvalchanglarning ayirish 
sistemasi nimadan iborat? 
Tana bo‘ylab joylashgan ikkita uzun naydan iborat. Uzun naylar bosh 
tomonda o‘zaro tutashib 
«bo‘yin bezlari» 
ni hosil qiladi va ular ayirish 
teshigi orqali tashqariga ochiladi. 
Halqali chuvalchanglarning ayirish 
sistemasi qanday tuzilgan? 
Har bir tana bo‘g‘imida 
bir juftdan metanefridiylar
joylashgan. 
Naychaning tana bo‘shlig‘ida turgan qismi voronkasimon kengaygan, 
kiprikli bo‘ladi. Kipriklarning harakati tufayli keraksiz mahsulotlar 
voronkaga yig‘iladi va naychadan tashqariga chiqarib yuboriladi. 
Molluskalarda ayirish sistemasi 
ayirish sistemasi qanday tuzilgan? 
Tasmasimon buyraklardan iborat.
Buyraklarning tuzilishi halqali 
chuvalchanglarning 
metanefridiylariga
 
o‘xshash
 bo‘ladi
Metanefridiylar (buyrak) qayerga 
tutashgan? 
Kipriklar bilan qoplangan voronkasimon uchi yurak oldi bo‘lmasiga, 
ikkinchi uchi esa mantiya bo‘shlig‘iga ochiladi. 
Qisqichbaqasimonlarda ayirish 
sistemasi qanday tuzilgan? 
Bir juft yashil bez va ularning naychalaridan iborat. 
Qisqichbaqasimonlarda bezlarning 
pufaksimon kengaygan uchi qayerda 
joylashgan? 
Tana bo‘shlig‘ida joylashadi. 
Qisqichbaqasimonlarda naychalar 
qaysi qismda tashqariga ochiladi? 
Kalta mo‘ylovlar asosida tashqariga ochiladi. 
O‘rgimchaksimonlar ayirish sistemasi 
qanday tuzilgan?