11-sinf Biologiya

“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi 
29 
2) chuchuk suv ekosistemalari. 
3) dengiz ekosistemalari. 
Quruqlik ekosistemalarining Yer 
yuzida joylashuvini qaysi asosiy 
abiotik omillar belgilaydi? 
Harorat va yog‘in miqdori belgilaydi. 
Quruqlik ekosistemalarida cheklovchi 
omil nima? 
Namlik cheklovchi omil 
Harorat ekosistemadagi turlar xilma-
xilligini belgilashiga qaramasdan 
nima uchun u cheklovchi omil emas? 
Chunki harorat davriy ravishda o‘zgarib turadi 
Biomlar deb nimaga aytiladi? 
Bir xil iqlim mintaqalarida joylashgan ekosistemalar yig‘indisi 
biomlar
deb nomlanadi. 
Biomlar faqat 
quruqlikda
 mavjud.
Biomlarning qanday turlari 
farqlanadi? 
1) Arktika tundrasi va alp tundrasi 
2) Shimoliy ignabargli o‘rmonlar 
3) Mo‘tadil iqlim o‘rmonlari 
3) Dashtlar 
4) Sahrolar 
5) Tropik o‘rmonlar 
Tundra qayerda joylashgan? 
Shimoliy yarimsharda taygadan shimolroqda joylashgan. Bu biomlarda 
botqoqliklar va ko‘llar uchraydi.
Tundrada iqlim qanday bo’ladi? 
Tundra (iqlim) 
juda ham sovuq
, o‘rtacha yillik harorat 0°C dan ham 
pastroq. Bir necha haftalik qisqa yoz davomida yerning muzdan erishi 
bir metrdan oshmaydi. 
Tundrada qanday o’simlik yoki 
organizmlar tarqalgan? 
Tundrada 
daraxtlar uchramaydi
, sekin o‘suvchi lishayniklar, yo‘sinlar 
(sporali o‘simliklar), 
past bo‘yli butalar
hukmronlik qiladi 
Tundrada qanday sutemizuvchilar 
uchraydi? 
Yirik tuyoqli hayvonlardan – 
shimol bug‘usi (Yevrosiyo),
kichik 
sutemizuvchilardan yirtqichlar 
(shimol tulkisi) 
uchraydi. 
Tundrada qanday qushlar uchraydi? 
Qutb boyqushi uchraydi 
Ignabargli o‘rmon (tayga) qayerlarni 
o’z ichiga oladi? 
U Yevrosiyoning shimoliy qismlari va Shimoliy Amerikani o‘z ichiga 
oladi. 
Ignabargli o‘rmon (tayga) iqlim 
qanday bo’ladi? 
Qishi uzoq va sovuq, yog‘ingarchilik miqdori ko‘p va asosan qor 
ko‘rinishida bo‘ladi. 
Ignabargli o‘rmon (tayga) qanday 
o’simliklar tarqalgan? 
Doimiy yashil ignabargli daraxtlar: