11-sinf Biologiya

“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi 
15 
Barglar shaklining o‘zgarishi natijasida barg yuzasining kichrayishi 
ham ortiqcha yorug‘lik nuridan himoya vositasidir. 
Barglarni tikanlarga aylangan 
o’simlik? 
Kaktus 
Qaysi o’simliklarni barglari mayda 
qipiqsimon shaklda? 
Saksovul, archa 
Qaysi o’simlikni barglari qirqilgan? 
Palma 
Qaysi o’simlikni barglari buralgan? 
Kovul 
Qaysi o’simlikni barglari ignasimon 
shaklda? 
Qarag‘ay, qoraqarag‘ay 
Sovuq iqlim sharoitida o‘sadigan 
o’simliklarda qanday morfologik 
moslanishlar mavjud?
Sovuq iqlim sharoitida o‘sadigan daraxtlarning bo‘yi past bo‘lishi 
(
qayin, tol
), yer bag‘irlab yotib o‘sishi (
Turkiston archasi
), o‘t 
o‘simliklar yostiqsimon shaklda (
yaylov o‘simliklari
) bo‘lishi ham 
morfologik moslanishlar natijasidir. Bu o‘simliklarga shamolning 
ta’siri kam, qishda esa ular qor bilan qoplanib, sovuq ta’siridan 
ko‘proq himoyalangan bo‘ladi, yoz oylarida tuproqning issiqligidan 
ko‘proq foydalanadi. 
Hayvonlarda haroratga nisbatan 
qanday moslanish belgilari paydo 
bo’lgan? 
1) biokimyoviy; 2) fiziologik; 3) morfologik; 4) etologik 
Hayvonlarda qanday biokimyoviy 
moslanish belgilari mavjud? 
Muhitning past haroratida sovuqqonli hayvonlar organizmida ichki 
muhitini hosil qiluvchi suyuqliklar tarkibida suvning muzlashiga 
to‘sqinlik qiluvchi moddalar to‘planadi. Masalan, sovuq haroratli suv 
muhitida yashovchi baliqlar tanasida muz kristallari hosil bo‘lishiga 
yo‘l qo‘ymaydigan 
glikoproteinlar
, hasharotlarda esa 
glitsirin 
to‘planadi. Issiqqonli hayvonlarda moddalar almashinuvi jadalligi 
ortadi 
Hayvonlarda qanday fiziologik 
moslanish belgilari mavjud? 
Issiqlik ajralish darajasining o‘zgarishi bilan bog‘liq, organizmning 
markaziy nerv sistemasi tomonidan reflektor tarzda boshqariladi. 
Yuqori haroratda poykiloterm va gomoyoterm hayvonlarda tana 
yuzasidan suv bug‘lanishi hisobiga issiqlikning ajralishi kuchayadi. 
Sutemizuvchilarda termoregulatsiya teridagi qon tomirlarining 
kengayishi va torayishi tufayli ta’minlanadi. 
Sovuq haroratda hayvonlarda 
muskullarning beixtiyor qisqarishi – 
titrash orqali issiqlik hosil bo’lishi 
kuchayadimi yoki aksinchami? 
Sovuq haroratda hayvonlarda muskullarning beixtiyor qisqarishi – 
titrash tufayli