11-mavzu: Mulоqоt psiхоlоgiyasi Reja: Muloqot va nutq haqida tushuncha, muloqot turlari



Download 30,91 Kb.
bet6/11
Sana30.04.2022
Hajmi30,91 Kb.
#597321
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
11-мулоқот ma'ruza

Noverbal kommunikasiyaga belgilarning edag-kinetik tizimi kirib, ularga jestlar (qo`l harakatlari), mimika (yuz harakatlari) va pantomimika (qo`l, oyoq, tana harakatlari) kiradi.
Jestlar – insonning qo`l harakatlari bo`lib, u orqali insonning ichki holati, biror bir ob`ektga munosabati va tashqi olamga yo`nalganligi ifodalanadi. U yoki bu xalqlarda jestlar turlicha qabul qilinadi. Italyan va fransuzlar o`z muloqotlarini jestlarsiz tavsavvur eta olmaydilar. O`zbek xalqida nutqda jestlardan foydalanish yaxshi odat sifatida qabul qilinmaydi. Lekin shuni ham ta`kidlash lozimki, noverbal kommunikasiya og`zaki nutqda aytilmay qolgan fikrlarni ifoda etish imkonini beradi.
Mimika – inson yuz harakatlarining bir qismi bo`lib, u orqali insonning o`ylari, xatti-harakatlari, tasavvurlari, xotirlashi, taajjubi va hokazolarda namoyon bo`ladi.
Pantomimika – inson tanasi yoki uning qismlari yordamida ifodalanadigan harakatlar tizimidir. Tadqiqotlar shuni ko`rsatadiki, kundalik muloqot jarayonida so`zlar 7% ni, tovushlar va intonasiya 38% ni, nutqsiz muloqot esa 55% ni, tashkil qiladi.
Publisiy aytganidek, biz “Ovoz bilan gapiramiz tana bilan suhbatlashamiz”. Noverbal kommunikasiyaning boshqa belgilar tizimini ko`rib chiqaylik.
Paralingivistik va ekstralingvistik belgilar tizimi – bu lokalizasiya tizimi bo`lib, u ovoz sifatida diapozonini nutqdagi pauzalar, yo`tal, yig`I, kulgu, nutq tempida namoyon bo`ladi.
Muloqot jarayonida muloqotga kirishuvchilarni bir-birlariga nisbatan joylashishlari ham muhim ahamiyatga ega. Masalan, auditoriyadagi edagog joylashishi muloqot uchun juda noqulaydir. Ayniqsa, seminar mashg`ulotlari jarayonida o`qituvchi, ma`ruzachi muloqoti vaqtida qolganlari munozarada faol ishtirok etish imkoniyatiga ega emasdirlar.
Seminarlarni yoki shu kabi suhbatlarni “T” shaklida joylashgan stol stullarda o`tkazish ham foydali, lekin dumaloq shaklda joylashtirilgan stol, stullarda muloqot juda samaralidir.
Vizual muloqotda “ko`z kontakti” belgilar tizimi ham qo`llaniladi. Ushbu tizim pedagoglar, rahbarlar ish faoliyatida muhim ahamiyatga egadir.
Qiziqarli belgilar tizimi sifatida muloqot jarayonida gul, fotorasm va boshqalardan foydalanish mumkin. Ehtimol gullar orqali insonlar ma`lum bir ma`lumotni uzatish imkoniyatiga egalar. Shu bois gullar tarixi haqida ayrim ma`lumotlarni keltiramiz. Gullar tili qadimda Sharqda paydo bo`lgan. Uni ayollar yaratishgan. O`z yuzlarini ochish imkoniyatiga ega bo`lmagan ayollar o`z hislarini va kayfiyatlarini gullar orqali ifodalashga harakat qilganlar. Assosiasiya sifatida paydo bo`lgan belgilar qat`iy odatlarga aylangan. Masalan, azaliya guli sog`inch, yolg`izlik, gnasint qunchalarining soni uchrashuv kunini, qo`ng`iroq gullar soni uchrashuv vaqtini anglatadi.
XIX asrga kelib, gullar tili dastlab Fransiyada, so`ng Angliya va butun jahonga tarqalgan. Asta-sekin gullar tili bilan ranglar tili ham yuzaga keldi. Jumladan, Yevropaning ko`p davlatlarida siyoh rang do`stlik, hashamatlilik, to`kinlik ramzi bo`lsa, Yaponiyada-ham og`riq belgisi bo`lgan. Har qaysi rang ma`lum holat, kayfiyat ma`nosini anglatadi. Jumladan qizil rang hayot, sevgi, pushti – yoshlik, sariq – baxt, quyosh, to`y, xursandchilik, yashil – tinchlik, xotirjamlik, ko`k – ishonch, vafo, qora – tantanavorlik, qayg`u, oq – poklik, beg`uborlik ramzi sifatida tushuniladi.

Download 30,91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish