11-Mavzu: Jamoa tushunchasi va uning o’ziga xosliklari

Muammoli darslar 
Yangi o‘quv materialini o‘rganish va mustahkamlash darsning yana bir turi 
muammoli darslardir. O‘quvchilarning mustaqil aqliy faoliyati bunday darslarning 
psixologik  zamini  sanaladi.  Bu  darslarga  ham  an‘anaviy  darslarga  o‘xshab  qator 
pedagogik  talablar  qo‘yiladi.  Ilmiylik,sistemalilik,  izchillik,  onglilik  va  didaktik 
talablar sanaladi. Shu bilan birga, muammoli darslarning o‘ziga xos hususiyatlari 
ham  mavjud.  Muammoli  dars  ta‘limning  boshqa  turlari,  tizimlarini,  metodlarini 
tamomila  inkor  etmaydi.  Uning  asosiy  hususiyati  ta‘lim  jarayonining  ma‘lum 
bo‘limida yangi bilimlarni o‘rganish jarayonida yangicha bilim, yangicha faoliyat 
ko‘rsatish metodlarni ijodiy egallash bilan harakterlanadi. 
Muammoli  darslar  quyidagicha  tashkil  etiladi:  -darsning  boshlanishi,  bu 
bosqichda  bolalarning  o‘quv  materialiga  qiziqishlarini  oshirishga  oid  ishlar 
qilinadi,   mavzuga doir muammo yoki muammolar qo‘yiladi; 
-qo‘yilgan  muammo  ustida  o‘qituvchi  va  o‘quvchilarning  birgalikda 
ishlashi.  Bu  bosqichda  o‘quvchilar  muammo,  uni  bajarish  bo‘yicha  o‘z  fikrlarini 
o‘rtaga tashlashib fikrlashadi; 
-muammoni  еchish  metodini  tanlash.  Bu  bosqichda  bolalar  aytgan 
metodlar(farazlardan) biri tanlanadi; 
-tanlangan metod asosida ko‘plab muammo bajariladi; 
-muammo  yuzasidan  xulosa  chiqariladi,  chiqarilgan  xulosa  yangi  o‘quv 
sharoitiga tatbiq etiladi. 
O‘tganlarni takrorlash va malaka hosil qilish darslari 

---

O‘quv  fanlari  bo‘yicha  o‘rganilgan  bilimlarning  puxtaligi  ko‘p  jihatdan 
takrorlash  va  malaka  hosil  qilish  darslarini  tashkil  qilishga  bog‘liq.  Bunday 
darslarda oldin o‘rganilgan bilimlarga, qoida va ta‘riflarga takroriy duch kelinadi. 
O‘rganilgan o‘quv materialiga takroriy qaytish va shu mavzuga oid omil to‘plash, 
tahlil etish, solishtirish asosida olib boriladi, mavzu bo‘yicha еtarli mashq qilinadi. 
Mashq qilish, bilimlarni turli o‘quv sharoitlariga tatbiq etish yo‘li bilan o‘rganilgan 
bilimlar takroriy tasavvur etiladi. Ana shunga ko‘ra bu dars turi oldin o‘rganilgan 
bilimlarni  qayta  esga  tushirish  va  esga  tushirilgan  bilimlarni  turli  o‘quv 
sharoitlariga tatbiq etish shakli sanaladi.