11. Mavzu: Ikkinchi tartibli egri chiziqlar Reja


Ikkinchi tartibli egri chiziqlarning qo’llanishi



Download 475,77 Kb.
bet10/13
Sana14.07.2022
Hajmi475,77 Kb.
#800612
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
11. Ikkinchi tertibli egri chiziqlar

11.7.Ikkinchi tartibli egri chiziqlarning qo’llanishi
Endi ikkinchi tartibli egri chiziqlarni fan va texnikani turli sohalarida qo’llanishiga misollar keltiramiz.

  1. Quyosh sistemasining planetalari uning atrofida fokuslarning birida quyosh joylashgan ellips bo’ylab harakat qiladi.

  2. Havoning qarshiligini hisobga olinmasa gorizontga ma‘lum burchak ostida otilgan snaryad parabolani chizadi.

  3. Agar parabolaning fokusiga yorug’lik manbai joylashtirilsa paraboladan qaytgan nur parabolaning o’qiga parallel yo’naladi. Projektorning qurilmasi parabolaning ana shu xossasiga asoslangan.

  4. Yerning sirtidan gorizontga ma‘lum burchak ostida v0=11,2 km/soat (ikkinchi kosmik tezlik) boshlang’ich tezlik bilan uchirilgan raketa parabola bo’yicha harakatlanib yerdan cheksiz uzoqlashishi mexanikada isbotlangan. v0>11,2 km/soat boshlang’ich tezlik bilan uchirilgan raketa giperbola bo’yicha harakatlanib yer sathidan cheksiz uzoqlashadi. Yerdan v0<11,2 km/soat boshlang’ich tezlik bilan uchirilgan raketa yerning atrofida ellips bo’ylab harakatlanib u yo yerga qulab tushadi yoki yerning sun‘iy yo’ldoshiga aylanadi.

Endi ikkinchi tartibli egri chiziqlarni qishloq xo’jaligi masalalarini yechishda uchrashiga doir misollar keltiramiz.

  1. Makkajuxori donining hosildorligi у va namlikning unumdorlik zahirasi х orasidagi bog’lanish

y=-0,006х2+1,100х-4,200
formula yordamida aniqlanishi tajriba yo’li bilan isbotlangan. Oxirgi tenglama pastga yo’nalgan parabola tenglamasi. Ana shu parabolani chizib hosildorlik qachon yuqori bo’ladi va hosildorlik qachon nolga teng bo’ladi degan savollarga javob topish mumkin.
6. Bir sutkada sigirdan sog’ilgan sut y (litrda) va sigirning yoshi x (yil) orasidagi bog’lanish
y=-9,53+6,86х-0,49х2
formula yordamida aniqlanishi isbotlangan.
Bu tenglama parabolani ifodalaydi. Shu parabolani biror oraliqda, masalan [2,12] oraliqda chizish orqali sigir necha yoshida eng ko’p sut beradi degan savolga javob topish mumkin. Chunki parabola uchining abssissasi sigirning o’sha yoshiga to’g’ri keladi. Qaralayotgan holda sigir eng ko’p sutni 7 yoshida berishini isbotlashni o’quvchiga havola etamiz.
7. Oq so’xta o’simligining o’sish balandligi y dastlabki namlikdan sug’orilganga qadar 25-60% oralig’ida va tuproqning eng kam namligi x orasidagi bog’lanish

formula yordamida ifodalanishi isbotlangan, bunda x % da y esa mm da olinadi.
Bu tenglama tengtomonli giperbolaning tenglamasidir.
8. 1 kg yog’ olish uchun lozim bo’lgan sut (litr) miqdori formula yordamida aniqlanadi, bunda x sutdagi yog’ning foizi (2<x<6).
Bu tenglama asimptotalari koordinata o’qlaridan iborat tengtomonli giperbolaning tenglamasi.
Endi shu formuladan foydalanib 6 kg yog’ olish uchun yog’liligi x=4,2 bo’lgan sutdan necha litr kerak bo’lishini aniqlaymiz.

Demak 1 kg yog’ olish uchun 20,92 litr sutni olish kerak ekan. 6 kg yog’ olish uchun esa 620,92=125,7 litr sut kerak bo’ladi.



Download 475,77 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish