11-Mavzu: Din madaniyat fenomeni Reja

«Dinshunoslik» faninig vazifasi - talabalarga hozirgi davrdagi dinlarnig malum xalq hayotida tutgan o`rni haqida umumiy nazariy tushunchalar berish, ularnig davlat va din munosabatlari, dinlararo bag`rikeglik g`oyasi va madaniyati to`g`risidagi tasavvurlarini boyitish, shu bilan birga:

• 
  dinnig jamiyatga ijtimoiy, manaviy, ruhiy tasiri haqida bilimlar berish;
  
• 
  ibtidoiy diniy tasavvurlar, milliy va jahon dinlari talimotlari haqida malumot berish;
  
• 
  dinnig mohiyati va unig kishilik jamiyati taraqqiyotidagi turli tarixiy bosqichlarda tutgan mavqei haqida tushuncha berish;
  
• 
  jamiyatni manaviy jihatdan kamol toptirishda diniy qadriyatlarnig ahamiyatini yoritish;
  
• 
  dunyoviy davlat va dinnig o`zaro munosabatlarini yoritib berish;
  
• 
  diniy aqidaparastlik, ekstremizm va fanatizm kabi salbiy illatlar mohiyatini yoritish va ularga qarshi g`oyaviy immunitetni shakllantirish;
  
• 
  O`zbekiston Respublikasida diga nisbatan munosabatnig tubdan o`zgarganligi, xususan, islom dini qadriyatlarini tiklash yo`lida qilinayotgan ishlar haqida keg tasavvur hosil qilish.
  

«Dinshunoslik» faninig amaliy ahamiyati shunda ham ko`rinadiki, u talabalarda barcha dinlar qadriyatlariga hurmat bilan qarash, ularni qadrlash madaniyatini tarbiyalaydi.
Dinshunoslik tarix, falsafa, psixologiya, sotsiologiya, arxeologiya va boshqa ijtimoiy fanlar bilan mustahkam bog`liqligi dinshunoslik nazariyasini boyitishga xizmat qiladi. SHundan kelib chiqqan holda, dinshunoslik faninig Dinshunoslik faninig yuzaga kelishi kabi sohalari mavjud.
Din fenomenologiyasi. Fenomen, namoyon bo`luvchi, ko`zga ko`rinuvchi narsa bo`lib, fenomenologiya ko`zga ko`rinuvchi narsanig sistematik shaklda tadqiq qilinishidir. Dinnig ko`zga ko`rinuvchi, tashqarida aks etuvchi jihatlarini o`rganuvchi ilm sohasiga «Din fenomenologiyasi» deyiladi. Din fenomenologiyasi, tarixiy shakllanishlarni etiborga olmagan holda diniy fakt va voqeliknig bizga namoyon bo`lgan jihatlarini asosiy o`riga ko`taradi. Turli dinlarnig ibodat va marosimlarini, muqaddas joy, zamon, narsa va shaxsiyatlarini tadqiq qilib, mushtarak jihatlarini topishga harakat qiladi.
Din fenomenologiyasi diniy tuyg`u va bu tuyg`unig ko`rinishlari deyarli butun dunyoda bir-biriga o`xshashiga ishora qiladi; barcha dinlarnig asli va g`oyasinig bir ekanligini isbotlashga harakat qiladi. SHunig bilan birga diniy ramz (belgi) larda yashirgan manolarni ochish va majoziy so`zlarnig muqaddas mazmunini yoritish kabi ishlar ham unig vazifalariga kiradi.
Din fenomenologiyasi, materiallarini dinlar tarixidan oladi. Lekin u bu materiallarga tarixiylikdan ham ko`ra ko`proq sistematik jihatdan yondashadi. Shunday qilib diniy asoslar, diniy fenomen va shakllanishlarni muqoyasa qiladi. Din fenomenologiyasi boshqa din ilmlarini bilan bazi nuqtalarda birlashishiga qaramasdan, mustaqil bir ilm sohasi sifatida, bazan farqlagan jihatlari ham bo`lib turadi.