11-Мавзу: Банк тизими. Пул-кредит сиёсати

1. Банклар ва уларнинг бозор иқтисодиётидаги вазифалари.

• Банклар пул оламини ҳаракатга келтирувчи мотор - юрак, пул билан бўладиган ҳисоб-китобларни амалга оширади. Ҳамма пул тўловлари (трансфертлар) банклар орқали ўтади. Банклар қуйидаги ишларни амалга оширади:
• пул ва қимматли буюмларни омонатга олиб, сақлаб беради;
• пул билан бўладиган ҳисоб-китоб опрецияларини, хусусан, пул тўлаш ишларини бажаради;
• чет эл валютасини сотади ва сотиб олади;
• ўз қўлидаги пулни қайтариш, фоизлилик ва муддатлилик шарти билан уни қарз (ссуда)га беради;
• ўз пулига акция сотиб олиб, уни бошқа соҳага жойлаштиради;
• бизнес юзасидан маслаҳат беради ва ҳоказо.

1. Банклар ва уларнинг бозор иқтисодиётидаги вазифалари.

• Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг бош мақсади миллий валютанинг барқарорлигини таъминлашдан иборат.
• Марказий банкининг Асосий вазифалари:
• монетар сиёсатни ҳамда валютани тартибга солиш соҳасидаги сиёсатни шакллантириш, қабул қилиш ва амалга ошириш;
• Ўзбекистон Республикасида ҳисоб-китобларнинг самарали тизимини ташкил этиш ва таъминлаш;
• Банклар,кредит уюшмалари ва гаровхоналар фаолиятини лицензиялаш ҳамда тартибга солиш, банклар, кредит уюшмалари, гаровхоналарни назорат қилиш, қимматбаҳо қоғозлар бланкалари ишлаб чиқаришни лицензиялаш;
• Ўзбекистон Республикасининг расмий олтин валюта резервларини, шу жумладан келишув бўйича ҳукумат резервларини сақлаш ва тасарруф этиш;
• Давлат бюджети касса ижросини Молия вазирлиги билан биргаликда ташкил этишдан иборатдир.

Марказий банк вазифалари

• Пул эмиссияси ва унинг муомаласини ташкил этиш

• Давлат банки – ҳукуматнинг молиявий вакили

• Пул-кредит сиесатини шакллантиради ва амалга оширади

• Тижорат банкларининг фаолияти устидан назорат қилади

• Банклар банки – охирги босқичдаги кредит берувчи, банклараро ҳисоб – китоб маркази ҳисобланади

• Марказий
• банк