104-XTA kechki guruh.
Raxmatova Sevara.
Markaziy Osiyo jahon svilizatsiyasining ajralmas qismi
Svilizatsiya bu dunyo xalqlarining turli davrlarda hayotning hamma sohalarida yani iqtisodiy siyosiy madaniy sohalarida erishgan yutuqlari va taraqqiyot bosqichiga aytiladi. Shuningdek O'rta Osiyo svelezatsiya o'chog'i deya bekorga aytilmaydi. Malumotlarga qaraganfda yer yuzida 3.5 -3 million ilgari odamalar paydo bo'lgan ekan. Ilk kishilik jamiyati tarixining boshlang'ich tuzumi ibtidoiy jamoa deya atalgan. Ibtidoiy jamoa bu umumiy bo'lgan mehnat qurollari va umumiy turmushga ega bo'lgan jamoa tuzumidir. Odamlarning dastlabki makonlari Sharqiy Afrikaning Olduvay darasi, Indonezyaning Yeva orollari bo'lgan. Dastlabki odamalar fan tilida "Ishbilarmon odamalar " atamasi bilan yuritilgan.O'bekistonda ilk odam taxminan 700-500 ming yil oldin paydo bo'lgan. Shunday qilib ibtidoiy jamoa tuzumi quyidagi turlarga bo'linadi: Poleolit , muzolit, neolit, eniolit.
Poliolit davri miloddan avvalgi 3-2-ming yilliklarni o'z ichiga oladi va u o'z navbatida quydagi davrlarga bo'linadi: ilk poleolit; o'rta poleolit; so'nggi poleolit. Bu davrda urug'chikilikning paydo bo'lishi , matriaxat davrining boshlanishi,irqlarning paydo bo'lishi, suniy olovning kashf etilishi, ilk turar joylar va ilk dininiy tasavvurlanrning paydo bo'lishi.
Mezolit davri ulkan muzlik davridan so'ng boshlanadi.Bu davrda hayvonlarni qo'lga o'rgatib of qilish, o'ljalarini zahirada saqlash, dehqonchilik, chorvachilik vujudga keladi.
Neolit davri 6-4 ming yillikarni o'z ichiga oladi . Bu davrda sopol idishlarning kashf etilishi, mikrolitlar, toshga turlicha ishlov berish,o'troq hayot kechiring, guvalalardan it yurish,ziroat va chorvachilikka o'tish kabi muhim kashfiyotlar qilinadi.Ammo neolit davring eng muhim kashfiyotlari bu kulolchilik , tikuvchilik, temirchilik hisoblanadi. Ularning asosiy mashg'ulotlari esa ov qilish, baliqchilik,va temirchilik bo'lgan
Eniolit davri 4-3ming yilliklarni o'z ichiga olib asosiy manzilgohlari Anov, Nomozgoh, Oltintepa.
Bronze davri Markaziy Osiyo hududida 3-mingyilliklarda boshlanadi2-mingyilkda tugaydi. Bu davrda o'troq dehqonchilik taraqqiy etadi.Bu davrning asosiy yangililari:
Bronzaning kashf etilishi
Patrixat davrining boshlanishi
Ilk shahar belgiladim
Hunarmandchilik ustahonalari
Birinchi transport
Xulosa qilib aytganda Ajdodlarimiz yaratgan kashfiyotlar va mingdan ming qullanmayu qo'lyozmalar bizning tariximiz naqadar boy naqadar buyukligi bizga faxr beribgina qolmasdan biz yoshlarning yelkasiga ajdodlarimiz izidan ketishdek sharafli yuk borligini anglatadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |