10-sinf informatika 16. pdf

Butun sonlar yig'indisi ilovasi. m van butun sonlar berilgan bo'lsin. Ular va ular orasidagi barcha butun sonlar yig'indisini topadigan ilova yaratamiz. Burring uchun yangi ilova yaratamiz va unga uchta Label, ikkita Edit va bitta Button obyektini joylaymiz. Ulaming joylashishi va xossalari quyidagi rasmda berilgan.

Sonlar yig'indisini hisoblash Button! tugmasini bosganda amalga oshadi. Uni ilovaga kiritish uchun bu tugmani ikki marta bosamiz. Natijada ekranda dastur matni oynasi paydo bo'ladi. Undagi yozuvlar bilan tanishaylik:
procedure TForml.ButtonlClick(Sender: TObject); begin end;
Bu Paskal tilida yozilgan oddiy protsedura bo'lib, hozircha u bo'sh. Demak, biz ilova oynasi Form I ga joylangan Buttonl ni bosganimizda ilova boshqaruvni TForml.ButtonlClick nomli protseduraga o'tkazar ekan. Bu protseduraga u qilishi kerak bo'lgan ishni bajaradigan operatorlami kiritamiz. Protseduraning to'liq ko'rinishi quyida keltirilgan:
procedure TForml.ButtonlClick(Sender: TObject); var i,m,n,s:integer;

108

begin m:=Strtoint(Editl.Text); n:=Strtoint(Edit2.Text);
s:=0; for i:=m ton do s:=s+i; Label3.Caption:='Yig"indi: '+Inttostr(s); end;
Protseduraning ikk:inchi satrida var operatori yordamida to'rtta butun son turidagi o' zgaruvchi tavsiflangan. Uchinehi satrdan protseduraning tanasi boshlanadi. Unda bajariluvchi operatorlar joylashgan bo'ladi. To'rtinchi satrda Editl maydonchasiga kiritilgan son butun son turiga aylantirilib, m o'zgaruvchiga beriladi. Beshinchi satrda Edit2 ga kiritilgan son n o'zgaruvchiga beriladi.
Oltinchi satrda yig'indi saqlanadigan o'zgaruvchiga boshlang'ich qiymat: 0 beriladi. Yettinchi satrdagi sikl kerakli yig'indini topadi. Sakkizinchi satrda topilgan yig'indining qiymatini Label3 orqali ilova oynasiga chiqariladi. To'qqizinchi satrdagi operator protsedura tugaganini bildiradi.

Ilovani ishga tushirib uning ishini kuzatamiz.