10-Mavzu: Yangi o`zbek adabiyoti. Bu adabiyotning asosiy xususiyatlari

yangi adabiyoti 
yuzaga kelganligidan 
dalolat bo‘ldi. Chunki o‘zbek adabiyoti minglab yillar mobaynida amal qilib 
kelgan yo‘nalish o‘zgargan edi. U ijod osmonidan tirikchilik yeriga tushdi, 
saroydan kulbalarga kirib keldi. Endi adabiyot azbaroyi san’atning o‘zi uchun, 
so‘zning go‘zal jilvalanishini ko‘rish va ko‘rsatish uchun mavjud bo‘la olmasdi. 
Bu adabiyot 
yangi 
davrning xususiyatlarini o‘zida aks ettirgan 
yangi adabiyot 
edi. 
Shuning uchun ham XIX asrning yetmishinchi yillaridan boshlab o‘zbek 
adabiyotida ilk bor asrlar mobaynida amal qilib kelingan estetik an’analar buzildi. 
Badiiy ijod Alloh bilan sirlashish, ruhiyat. nozikliklarini aks ettirish, komil inson 
fidoyiliklarini ulug‘lash, ma’shuqaning azoblaridan yozg‘irish, illatli kimsaning 
kirdikorlarini tanqid qilishdangina iborat emasligi anglab yetildi. Alloh bilan 
ijodkor shaxs muloqoti ifodasi bo‘lgan adabiyot avomning tirikchiligiga aralasha 
boshladi. Bu hol uning tabiatida ham bir qator o‘zgarishlar bo‘lishiga olib keldi. 
Alohida estetik hodisa sifatida XIX asrning 60-yillaridan e’tiboran paydo 
bo‘lgan yangi o‘zbek adabiyoti hozirgacha bo‘lgan vaqt mobaynida o‘z 
taraqqiyotining quyidagi bosqichlarini bosib o‘tdi: 
a) ma’rifatchilik adabiyoti; 
b) jadid adabiyoti; 
c) sho‘rolar adabiyoti; 
d) mustaqillik davri adabiyoti. 
Bu bosqichlarning har birida yangi o‘zbek adabiyoti o‘ziga xos sifat va 
xususiyatlarga ega bo‘lgan. Ushbu darslikda o‘rni bilan har bir bosqichning alohida 
belgilari haqida tegishli ma’lumotlar berib boriladi.