10-mavzu: O’zbekiston viloyatlarining tarixiy-madaniy yodgorliklari

Toshkent shaxridagi tarixiy-madaniy yodgorliklar
Abulqosim madrasasi - 1850 yili Abulqosim shayx qurdirgan. Xovli atrofida miyonsaroy, masjid va Madrasa, xujralar, -gurda “Mo’yi Muborak” xonaqoxi joylashgan. Xozir u O’zbekiston Mil-liy bog’i xududi tarkibida.
Baroqxon madrasasi - Zarqaynar ko’chasida joylashgan yodgor-lik. Baroqxon madrasasi kompleksini 3-bosqichini XVI asr o’rta-larida Baroqxon qurdirgan.
Jome’ masjidi - Xozirgi Uyg’ur ko’chasi bo’yida joylashgan bu yodgorlik XV-XIX asrlarda bunyod etilgan. Masjidni dastlab 1451 yilda Xoja Axror Valiy qurdirgan.
Kaffoli SHoshiy m af arasi - bu me’moriy obida Zaqaynar Ko’chasida joylashgan bo’lib, Xazrati Imom (Xastimom) nomi bilan mashxur bo’lgan imom Abu Bakir Muhammad ibn Ali ibn Ismoil al-Kaffol ash-SHoshiyga atab qurilgan. Dastlabki maqbara saqlan-magan. Kaffol SHoshiy maqbarasi me’mor G’ulom Xusayn tomoni-dan 1541-1542 yillarda qurilgan. Makbara 1960 yili ta’mir-langan. 2007 yilda esa qaytadan tuliq ta’mir qilindi.
Ely atrof-xududda ko’rkam tarzdagi yangi Jome’ masjidi va minora hamda Islom diniga doir bo’lgan ko’plab kitob-qo’lyozmalar-ni o’zida jamlagan kichik muzey barpo etildi. Bu muzey o’zida Islom dunyosida muqaddas sanaladigan qur’oni Karimning noyob nusxasi - Usmon Musxafini saqlayotganligi bilan ham g’oyatda e’tiborli xisoblanadi.
Ko’kaldosh madrasasi - SHaxarning xozirgi CHorsu maydonida joylashgan bo’lib, 1551-1575 yillarda davlat arbobi Ko’kaldosh tomonidan qurdirilgan.
SH ayx Zayniddin bobo m af arasi - 1214 yili SHayx Zaynid-dinga atab solingan yodgorlik, uning yonida joylashgan chillaxona XII-XIII asrlarga, maqbara o’rnida bo’lgan xonaqox XIV asrga oid.
SHayx Xovand Taxur m af arasi - Navoiy shoxko’chasida joylash-gan bo’lib, SHayx Umar Bog’istoniyning o’g’li - SHayx Xovand Taxurga atab solingan. Mavjud yodgorlik XV asrga oid Ko’hna maq-bara poydevori ustiga XVIJI-XIX asrlarda qurilgan.
Qaldirg’ochbiy m aqbarasi - bu maqbara XV asrning I yarmida qurilgan me’morchilik yodgorligi bo’lib, SHayx Xovandi Taxur makbarasidan shimolroqda. Maqtagani kim ko’rganligi va unga kim dafn qilinganligi noma’lum. Rivoyatga ko’ra, bu yerga qaldirg’och biy ismli nufuzli rasm, boshqa bir rivoyatda qaldirg’ochbibi ism-li qipchoq malikasi dafn etilgan. Maqbaraning 12 qirrali tashqi gumbazi 1970 yili ta’mir qilingan.
Yunusxon maqbarasi - Navoiy shox ko’chasida joylashgan. Maqbara XV asrda yashagan Toshkent xokimi YUnusxon (1416-1487Y.) xotirasi uchun o’g’illari tomonidan 1487-1502 yillarda barpo etilgan. Uni 1584 yilda YUnusxonning kenja o’g’li Ax,mad Olchaxon ta’mirdan chiqazgan. 2008 yili esa Davlatimiz tomoni-dan qaytadan ta’mir etildi.