10-мавзу. Жамиятнинг ижтимоий соҳаси ва давлатнинг ижтимоий сиёсати

Камбағаллик чегараси, нисбий камбағаллик чегарасидан қуйида яшаётган ахоли — расмий камбағаллик чегарасидан қуйида яшаётган аҳолининг фоизлардаги улушига тааллуқлидир:1. Кунига 1 АҚШ доллари — 1985 йилги халқаро нархларда берилган бўлиб, АҚШ долларининг харид қобилияти паритети бўйича ҳисобланган (1993 йилги халқаро нархларда 1,08 АҚШ долларига тенг ёки 2005 йилги халқаро нархларда 1,25АҚШ долларига тенг). 2. Кунига 2 АҚШ доллари—1985 йилги халқаро нархларда берилган бўлиб, АҚШ долларининг харид қобилияти паритети бўйича ҳисобланган (1993 йилги халқаро нархларда 2,15 АҚШ долларига тенг). Кунига 4 АҚШ доллари—1990 йилги халқаро нархларда берилган бўлиб, АҚШ долларининг харид қобилияти паритети бўйича ҳисобланган¹.
10.3. Ўзбекистонда ижтимоий сиёсатнинг мақсади, йўналишлари ва ижтимоий соҳада давлат бошқаруви.

Ўзбекистонда ижтимоий сиёсатнинг ўзига хос хусусиятлари мавжуд бўлиб, улар қуйидагилардан иборатдир:

• 
  Ижтимоий сиёсатни ўтказишда давлатнинг бошқариш функциясига эгалиги;
  
• 
  Ижтимоий ислоҳотларнинг босқичма-босқичлиги;
  
• 
  Аҳолининг яшаш даражасини кескин тушиб кетишига йўл қўймаслик;
  
• 
  Маҳаллий ўзини-ўзи бошқариш идоралари маҳаллалар орқали аҳолига аниқ манзилли ижтимоий ёрдам кўрсатиш;
  
• 
  Ижтимоий ислоҳотларнинг иқтисодий ва ҳуқуқий асосларини яратиш.
  

Ўзбекистонда амалга оширилаётган ижтимоий сиёсатнинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат қилиб белгиланган:

• 
  Аҳолининг иқтисодий фаоллигини қўллаб-қувватлаш;
  
• 
  Маҳсулот, хизмат ва уй-жойнинг кучли ички истеъмол бозорини шакллантириш;
  
• 
  Аҳолининг тўлов талабларини кенг миқиёсда қондириш ва унинг ўсишини таъминлаш;
  
• 
  Аҳолининг даромад ва мулкка эгалик даражасининг кескин табақалашувининг олдини олиш;
  
• 
  Ижтимоий хизматларга бўлган зарур кафолатни таъминлаш.
  

Мамлакатимизда амалга оширилаётган ижтимоий-иқтисодий ислоҳотларнинг мақсади ва вазифаларидан келиб чиққан ҳолдадавлат ижтимоий сиёсати қуйидаги асосий йўналишларда олиб борилмоқда:

• 
  Давлат ижтимоий истеъмол фондларини ташкил этиш ва улардан жамиятнинг ҳар бир аъзосининг фойдаланишини кафолатлайдиган қонунларни қабул қилиш;
  
• 
  Давлатнинг марказлашган ижтимоий суғурта фондини ташкил этиш;
  
• 
  Кўрсатилган хизматлар ва самарали меҳнатлари учун давлат томонидан бериладиган имтиёзлар;
  
• 
  Иш ҳақи ва пенсия минимумининг давлат томонидан кафолатланиши;
  
• 
  Кўп болали оилаларга тўланадиган нафақалар;
  
• 
  Кам таъминланган аҳоли табақаларига моддий ёрдам кўрсатиш;
  
• 
  Болаликдан ногирон ва бошқа меҳнат қобилиятини йўқотганларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш;
  
• 
  Талабалар учун тўланадиган давлат стипендиялари;
  
• 
  Ишсизлик нафақаси;
  
• 
  Энг муҳим озиқ-овқат маҳсулотлари турларини белгиланган нархларда сотилишини таъминлаш;
  
• 
  Ижтимоий аҳамиятга эга бўлган хизматлар баҳоларидаги фарқларни бюджет ҳисобидан қоплаш;
  
• 
  Ижтимоий соҳанинг энг муҳим тармоқлари (соғлиқни сақлаш, таълим, жисмоний тарбия, спорт ва маданият) моддий базасининг ривожлантиришни қўллаб-қувватлаш ва мустаҳкамлаш.
  

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги “Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида “ги Фармонида “ижтимоий соҳани ривожлантиришга йўналтирилган аҳоли бандлиги ва реал даромадларини изчил ошириб бориш, ижтимоий ҳимояси ва соғлиғини сақлаш тизимини такомиллаштириш, хотин-қизларнинг ижтимоий-сиёсий фаоллигини ошириш, арзон уй-жойлар барпо этиш, йўл-транспорт, муҳандислик-коммуникация ва ижтимоий инфратузилмаларни ривожлантириш ҳамда модернизация қилиш бўйича мақсадли дастурларни амалга ошириш, таълим, маданият, илм-фан, адабиёт, санъат ва спорт соҳаларини ривожлантириш, ёшларга оид давлат сиёсатини такомиллаштириш” вазифалари белгиланган².