10 Mavzu: Foydali qazilma konini samarador qazib olish uchun qo‘yiladigan talablar

№10 Mavzu: Foydali qazilma konini samarador qazib olish uchun qo‘yiladigan talablar

Foydali qazilma konlarini yer osti usulida qazib olish ishlari bajarilishi muqarrar bо‘lgan texnik va iqtisodiy talablar quyilgan holda amalga oshiriladi. Ular ichida quyidagilar eng muhim hisoblanadi:

–ishchi va xodimlarga sog‘lom va xavfsiz ish sharoitini yaratish;
–qazib olinayotgan ruda yoki ulardan foydali koponentlarni ajratib olish tannarxi kо‘rsatkichi eng kam bо‘lishiga intilish;
–qazib olinayotgan rudaning belgilangan sifatiga rioya qilgan holda konning ishlab chiqarish quvvatini ta’minlash;
–rudani qazib olishda va uni qayta ishlashda foydali komponentning yо‘qotilishining eng kam miqdorini ta’minlash, ruda tarkibidagi barcha metallarni ajratib olishga intilish, rudani qazib olishda foydali komponentlari yuqori bо‘lgan joylarini saralab qazib olishga yо‘l qо‘ymaslik va boshqalar.
Yer osti konchilik ishlari eng og‘ir, zararli va xavfli sanaladi. Shuning uchun xam ishlayotgan xodimlarga sog‘lom va xavfsiz ish sharoitini yaratish kon raxbariyatining diqqat markazida bо‘lishi lozim. Undan tashqari konning xavfsiz holatini ta’minlash uchun yer osti lahimlari va boshqa qurilmalarni о‘z vaqtida ta’mirlash ishlarini bajarish, lahimlarni shamollatishda xavo oqimi meyoriy tezliklari va xavo tarkibining sog‘lomligini ta’minlash kerak bо‘ladi.
Yer osti sharoitida ishlayotgan ishchilarni og‘ir jismoniy ishlardan ozod qilish maqsadida konchilik ishlarini tо‘liq mexanizatsiyalashni izchil amalga oshirishga intilish lozim.
Konning iqtisodiy samaradorligini oshirish uchun yer osti mexanizmlari va jihozlari imkoniyatidan tо‘liq foydalanish va shu asosda ishchilar mehnat unumdorligi keskin kо‘tarish asosiy vazifalardan bо‘lishi kerak.
Mehnat unumdorligini oshirishning shartlari quyidagilar hisoblanadi: rudali foydali qazilma konlarini qazib olish texnologiyasi va qazib olish tizimini tо‘g‘ri tanlash, mehnatni yaxshi tashkil qilish, ishlarni tо‘g‘ri meyorlashtirish va ishchi, xodimlarni rag‘batlantirish doimiy etiborda bо‘lishi.
Ishlab chiqarilayotgan maxsulot tannarxiga boshqa omillar bilan bir qatorda rudaning sifatsizlanishi katta ta’sir о‘tkazadi. Shuning uchun mumkin qadar ishlab chiqarish jarayonlarida rudaga tog‘ jinslari kam aralashishini ta’minlash kerak bо‘ladi.