10-mavzu. Dastlabki ilmiy tadqiqot yozish mashg’ulot rejasi

5. Ilmiy tadqiqotda perefraza (havola, iqtibos, sitata, abzats). 

      

Iqtibos (arab.  —  ziyo  olmoq),  sitata  —  biror  asardan  soʻzma-soʻz  olingan 

parcha. Iqtibos bayon qilinayotgan fikrni ishonchli fikr bilan quvvatlash, muayyan 

---

fikrni  tanqid  qilish  uchun  hamda  muhim  faktik  material  —  misol  sifatida 

qoʻllaniladi.  Iqtibos,  asosan,  ilmiy  (koʻpincha  gumanitar)  va  rasmiy  nutqda 

ishlatiladi  hamda  qoʻshtirnoq  bilan  belgilanadi  yoki  alohida  harf  bilan  yoziladi; 

shuningdek,  manbaga  havola  qilinadi.  Bunday  koʻchirmalar  foydalanuvchining 

fikri  bilan  qiyoslanganda  uning  mohiyatini  toʻgʻri  tushunish  imkonini  beradi. 

Masalan, badiiy adabiyotning , soʻzning gʻoyaviy-estetik taʼsir kuchi, ahamiyatini 

quroldan ham kuchliroq ekanligi toʻgʻrisidagi fikrni mustah-kamlash maqsadida P. 

Tursunning "Adabiyot zambarakdan zoʻr" yoki A. Qahhorning "Adabiyot atomdan 

kuchli" degan soʻzlarini yoki boʻlmasa, "tigʻ yarasi bitar, ammo til yarasi bitmas" 

maholini  I.  sifatida  qoʻllash  mumkin.  Iqtibosdan  koʻp  hollarda  epigraf  va  shior 

oʻrnida ham qoʻllaniladi. Agar muallif fikriga zarar yetmasa, iqtibosda orfografiya 

va  punktatsiyani  oʻzlashtirish,  soʻz  (soʻzlar)ni  tushirib  qoldirish  mumkin  (bunda 

koʻp nuqta bilan belgi qoʻyiladi). 

 

    Mavzuni tekshirish uchun topshiriqlar. 

1. Ilmiy tadqiqotning tarkibiy qismlari nimalardan tashkil topgan bo’ladi? 

 2. Ilmiy tadqiqotning kirish qismi qanday yoziladi? 

3. Ilmiy tadqiqotning asosiy qismi qanday yoziladi? 

4. Ilmiy tadqiqotning xulosa va adabiyotlar qismi qanday yoziladi? 

5. Ilmiy tadqiqotda perefraza (havola, iqtibos, sitata, abzats) haqida ma’lumot 

bering.