10-мавзу: Бюджет солиқ сиёсати

10-мавзу: Бюджет - солиқ сиёсати

• Бюджет – солиқ сиёсатининг моҳияти ва усуллари.
• Давлат харажатлари, солиқ ва баланслашган бюджет мультипликаторлари.
• Дискрет ва нодискрет фискаль сиёсат.
• Ўзбекистон Республикаси бюджет-солиқ сиёсатининг хусусиятлари.

1. Бюджет –солиқ сиёсатининг моҳияти ва усуллари.

• Давлатнинг муҳим вазифаларидан бири иқтисодиётни барқарорлаштириш ҳисобланади. Бундай барқарор-лаштиришга бюджет-солиқ сиёсат ва пул-кредит сиёсат воситалари орқали эришилади.
• Ғарб илмий адабиётларида бюджет-солиқ сиёсат жумладан фискал сиёсати деб ҳам номланади.

1. Бюджет –солиқ сиёсатининг моҳияти ва усуллари.

• Бюджет-солиқ сиёсати деганда ноинфляцион ЯИМ ишлаб чиқариш шароитида иқтисодиётда тўлиқ бандлиликни, тўлов балансининг мувозанатини ва иқтисодий ўсишни таъминлашга қаратилган давлат харажатлари ва солиқларини ўзгартиришни ўз ичига олган чора- тадбирлар тушунилади.

Бюджет-солиқ сиёсатининг икки хил тури фарқланади:

• Бюджет-солиқ сиёсатининг икки хил тури фарқланади:
• рағбатлантувчи бюджет-солиқ сиёсати (фискал экспансия) - иқтисодий турғунлик ёки пасайиш даврида қўлланилади;
• чекловчи бюджет-солиқ сиёсати (фискал рестрикция) - иқтисодиётда тўлиқ бандлик ва ортиқча талаб натижасида инфляция келиб чиқиши мумкин бўлган вазиятларда қўлланилади;

• 1. Бюджет –солиқ сиёсатининг моҳияти ва усуллари.

Рағбатлантувчи бюджет-солиқ сиёсатининг макроиқтисодиётга таъсири

• давлат харажатларини ошириш,
• солиқларни камайтириш

• Ялпи талабнинг ўсиши

• Ялпи таклифнинг ўсиши

• ЯИМнинг ўсиши

1. Бюджет –солиқ сиёсатининг моҳияти ва усуллари.

• Узоқ муддатда давлат харажатларининг юқори бўлиши ва солиқларни камайтириш ишлаб чиқариш омилларининг ўсишига ва натижада, иқтисодий салоҳиятнинг кўтарилишига олиб келиши мумкин. Ушбу ҳолатга Марказий банк томонидан олиб бориладиган пул-кредит сиёсатидан самарали фойдаланиш ва давлат харажатлари таркибини мақбул ҳолатга олиб келиш орқалигина эришиш мумкин.