10-mavzu: Assembler tilida dasturlash asoslari Reja Assembler tilining sintaksisi

10-mavzu: Assembler tilida dasturlash asoslari

Reja
Assembler tilining sintaksisi
Yusupov R.A., 2021
Assembler nima
Bitta berilgan matn buyrug’iga, protsessorning bitta ko’rsatmasi mos keladigan ramziy til.
Mashina kodining matnli anologi.
Quyi darajali tizimli dasturlash.
Protsessorning mikroarxitekturasini aks ettiradi.
IA-32 (x86) protsessori
MASM
TASM
FASM
NASM
ASM…
Yusupov R.A., 2021
Biz MASM32 kompilyatoridan foydalanamiz. MASM32 (Macro ASseMbler) 32-razriyadli protsessor uchun mo’ljallangan:
Yusupov R.A., 2021
MASM32 Editor oynasining ko’rinishi:
Yusupov R.A., 2021
MASM32 da yozilgan dasturga misol:
Yusupov R.A., 2021
Dastur seksiyalari
Buyruqlar
Makroslar
Direktivalar
Izohlar
Yusupov R.A., 2021
Belgilar
Lotin alifbosining barcha harflari: A—Z, a—z. Bu yerda jimlik holatida bosh va kichik harflar farqlanmaydi.
(Lekin - option casemap: none ).
0 dan 9 gacha bo’lgan raqamlar;
Belgilar ?, @, $, _, & . Ular ham harflar deb sanaladi;
Ajratuvchilar , . [ ] ( ) < > { } + / * % ! ' " \ = # ^ .
Ism uzunligi – 32 belgigacha. Ism raqam bilan boshlanmasligi kerak.
Yusupov R.A., 2021
Sonlar tavsifi

O’nlik	16-lik Hexadecimal, hex	Binar ikkilik
Nt dd 12100	Part1 dw 11h, 0A6h	Mov ESI , 0011010101B
Mass dw 1,2,3,5,10	Arr dd 0ah, 0bh, 0ch, 0bfh	Tabl db 01b, 101B,1001b
Mov EAX, 255	Xor EDX, 0A0b0c0dH	AND AL, 11110000B
Lea EDI, 128*4/(3+6)	Mov EAX, (9-0Fh)*33h	Add AX, 1010b OR 1110B

Yusupov R.A., 2021
Nishonlar
Adresli o’zgarmaslarning nomlari. Ism siljish adresi (son).
Nishon – bu o’zgaruvchilarmi?
.MODEL FLAT, stdcall
.DATA
FVal dd 0
F dd 12
.CODE
Factorial5 proc
mov eax,401000h
mov eds,eax
mov [FVal],1
mov [F],2
mov ecx,4
Loop5:
mov eax,[FVal]
mul [F]
mov [FVal],eax
inc [F]
LOOP Loop5
ret
Factorial5 endp
end Factorial5
Quyidagilarga havola:

• Son
• Satrlarga
• Buyruq kodiga
• Protseduraga kirish nuqtasiga

Unikal (o’ziga xoslik)
Yusupov R.A., 2021
Buyruqlar nomi (mnemonikalar)
ML.EXE kompilyatori buyruqlarni mashina (ob’yektli) kodiga o’giradi.

MOV	Move
ADD	Add
XCHG	Exchange
CMP	Compare
PUSH	Push
CALL	Call
RET	Return
JMP	Jump

Ularning hammasi – kalitli so’zlardir.
Jami 150 atrofida.
Yusupov R.A., 2021
Direktivalar
A) Kompilyator xatti-harakatini o’zgartirish
.386
.model flat, stdcall
option casemap: none
End entry_point
B) «Kompilyator! Men uchun chora ko’r!»
Mov EAX, offset Num
Kod yo’q.
Yusupov R.A., 2021
Ifodalar
O’zgarmas o’rnida.
mov bx, OFFSET MemVar + (3*2) - 5
Operatsiyalar ko’p.
+ - * /(butun) mod
EQ NE LT LE GT GE
And Or Xor Not
[ ] indeksli
mov bx, 156H MOD 12H
mov al, tab_size GE 50 ; 0 yoki 1
Cmp AL, mas[esi] ; трактуется как (mas + ESI)
O’zgarmas kabi qatnashishi kerak
mov ebx, 15A6H MOD AX ; xato
Yusupov R.A., 2021
Ma’lumotlarni joylashtirish
DB, DW, DD, DQ, DT. . . Masalan, DW – “Define Word”
Ifoda
.data
N1 dd 1, 6, 0aah, ?, ?
Mass4 dw 0
Arr dw 100 dup (200h)
Dozen dd 12
L dd 12 dup (Dozen)
Yusupov R.A., 2021
Ma’lumotlarni to’g’ridan-to’g’ri adresi
Name dB “Fizika, Matematika, Dasturlash”, 0
MOV AL, Name ; al = ‘F’
MOV AL, [Name] ; al = ‘F’
MOV AL, Name + 6 ; al = ’,’
MOV AL, Name[6] ; al = ’,’
MOV AL, [Name][6] ; al = ’,’
MOV AL, [Name + 6] ; al = ’,’
Nishon va o’zgarmaslarning ixtiyoriy kombinatsiyasi. Kvadrat qavslar QO’SHISH ma’nosini bildiradi.
Adreslash xotirada HAMISH BITTA JOYGA yo’naltiriladi.
Yusupov R.A., 2021
Ma’lumotlarni bilvosita adreslash
Name dB “Matematika, Fizika, Dasturlash”, 0
; Vergul belgisi adresini hisoblab va uni EBXga joylaydi
… … … …
MOV AL, [EBX]; al = ’,’ EBX registrida joylashgan ; adresni olish
Har xil ЕВХ – turli o’qish joyi.
.data ma’lumotlar seksiyasi uchun
Kombinatsiya
[UIR + ESI/EDI + siljish]
.stack stek seksiyasi uchun
Kombinatsiya
[ЕВР + ESI/EDI + siljish]
Yusupov R.A., 2021
Adres modifikatorlari
Nusxa olish vaqtida ma’lumotlarning o’lchamlarini o’zgartirish.
MOV [EAX], 1
0000 0001, 0000 0000 0000 0001, 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0001 …
MOV BYTE PTR [EAX], 1
MOV WORD PTR [EAX], 1
MOV DWORD PTR [EAX], 1
Yusupov R.A., 2021
Izohlar
comment * ----------------------------------
Ko’p satrli izohga misol.
Dastur qismi uchun qulay.
---------------------------------- *
; Bir satrli izoh
Mov ax, dx ; ; bilan boshlanadiначинаются
; va satr oxiri belgisi bilan tugaydi
Yusupov R.A., 2021
SAVOLLAR?????