10-Maruza: yangi

kontekstual intellect (aql) – biz bilimlarimizni tushunishimiz va ularni qanday qo’llashimiz mumkin;

emotsional intellect (qalb) – fikr va tuyg‘ularimizni qanday qayta ishlashimiz va integratsiyalashimiz,o‘zimizga va bir-birimizga qanday munosabatda bo‘lishimiz kerakligi;

ruhlantiruvchi intellect (ruh) – vaziyatni yaxshi tomonga o‘zgartirish va umumiy manfaatlarda harakat qilish uchun shaxsiy va umumiy maqsadni, ishonch va boshqa ne’matlarni qanday tushunishimiz lozimligi;

jismoniy intellect (tana) – shaxsiy o‘zgarish uchun ham, tizimlarni o‘zgartirish uchun ham zarur bo‘lgan energiyani safarbar qilish imkoniyatiga ega bo‘lish uchun shaxsiy sog‘liq va xotirjamlikni, shuningdek, atrofdagilar sog‘lig‘i va xotirjamligini qanday qo‘llab-quvvatlashimiz va rivojlantirishimiz mumkinligi.

Yaxshi yetakchilar kontekstual intellekt vazifalarini juda yaxshi tushunadilar va o‘zlarida mos keluvchi ko‘nikmalarni rivojlantiradilar. Kontekstni his qilish qobiliyati yuzaga kelayotgan trendlarni oldindan ko‘ra bilish va «nuqtalarni birlashtirish»ga tayyorlik va bunga qodirlik sifatida tavsiflanadi. Bu xislatlar ko‘plab avlodlar mobaynidasamarali rahbarlik qilish tavsifnomasi bo‘lib hizmat qilib kelgan, raqamli inqilob davrida esa yangicha vaziyatga moslashish va o‘z mavjudligini davom ettirish imkonini beradigan majburiy shartga aylangan.Qaror qabul qiladigan shaxslarga kontekstual intellektni rivojlantirish uchun dastlab turli guruhlar qadriyatlarini tushunish zarur. Ular tarmoqqa ko‘proq ulangan va
an’anaviy ravishda ularni chegaralar ajratib turgan shaxslar bilan birlashtiradigan aloqalarni yo‘lga qo‘ygan hollardagina kuch jihatidan ustunlik qiladilar va buzg‘unchi ta’sirlarga qarshilik ko‘rsatishlari mumkin. Qaror qabul qiladigan shaxslar ko‘rib chiqilayotgan masalada manfaatdor bo‘lgan barcha shaxslar bilan hamkorlik qilishga tayyor bo‘lishlari va hamkorlik qila olishlari lozim. Shunday qilib, biz ko‘proq inklyuzivlikka va ko‘proq muloqotga intilishimiz lozim bo‘ladi.
Faqat biznes yetakchilari, davlatlar, fuqarolik jamiyatlari, diniy tashkilotlar, fan va yosh avlod bilan birlashgan hamda ular nbilan birgalikda ishlagan holdagina ro‘y berayotgan voqea-hodisalar haqida to‘laqonli tasavvurga ega bo‘lish imkoni paydo bo‘ladi. Bundan tashqari, barqaror o‘zgarishlarga olib keladigan kompleks g‘oyalar va qarorlar ishlab chiqish va amalga oshirish o‘ta muhimdir.Bu manfaatdor tomonlar ko‘pligining asosida yotadigan tamoyildir. Sektorlar va kasblar o‘rtasidagi chegaralar sun’iy xarakterga ega bo‘lib, o‘zining qarshi samaradorligini namoyish etadi. Samarali hamkorlik munosabatlarini yo‘lga qo‘yish bo‘yicha tarmoqlar imkoniyatlarini ishga solgan holda, bu to‘siqlarni bartaraf qilish ilgari misli ko‘rilmagan darajada muhim ahamiyat kasb etgan. Bu ishni qilmaydigan kompaniyalar va tashkilotlarso‘zdan ishga o‘tmaydi, ya’ni diversifikatsiya qilinganjamoalar tashkil qilmaydi, raqamli asrning barqarorligi namoyon bo‘lishiga moslashish ancha qiyin bo‘ladi.
Biznes yetakchilari vasiyosatchilar uchun emotsional intellekt raqamli inqilob davrida muvaffaqiyatga erishish uchun hal qiluvchi rol o‘ynaydigan ko‘nikmalar uchun, chunonchi, o‘zligini anglash, o‘zini nazorat qilish, motivatsiya, empatiya, ijtimoiy ko‘nikmalar uchun muhim tamal toshi bo‘lib hizmat qiladi. Emotsionalintellektni o‘rganishga ixtisoslashgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, mashhur rahbarlaro‘rtacha darajadagi rahbarlardan emotsional intellekt bilan va bu sifatni uzluksiz rivojlantirish qobiliyati bilan farqlanadilar.Doimiy va jadal o‘zgarishlar unga xos jihat bo‘lgan dunyoda emotsional intellekti yuqori bo‘lgan yetakchilar soni ko‘p tashkilotlar nafaqat katta salohiyatga, balki ularga moslashuvchan va iztiroblardan keyin muvaffaqiyat bilan tiklanishga qodir vositalarga ega bo‘ladi, bu esa beqarorlashtiruvchi ta’sirni yengish qobiliyatining
doimiy belgisi hisoblanadi. Raqamli kontekstga yo‘naltirilgan,funksionallararo hamkorlikni amalga oshirishga, ierarxiyani teng darajali munosabatlar tizimiga aylantirishga qodir bo‘lgan, shuningdek, yangi g‘oyalar ishlab chiqish rag‘batlantiriladigan fikrlash emotsional intellektga ko‘proq darajada bog‘liq bo‘ladi. Kontekstual va emotsional intellekt bilan bir qatorda raqamli inqilob sharoitlarida samarali yo‘l topishga imkon beradigan yana bitta, uchinchi muhim tarkibiy qism ham mavjud. Aynan u ruhlantiruvchi ong deb ataladi. Ruhlantiruvchi ong (inglizcha“inspire”, lotin tilidagi “spirare”, ya’ni ruhlantirish, ilhomlantirish so‘zidan) ma’no va bajarilishi lozim bo‘lgan vazifalarni uzluksiz izlashga yo‘naltiriladi. U insoniyatni taqdirni umumiy anglab yetishga asoslangan yangicha jamoaviy va axloqiy ongga impuls berishga qaratiladi.
Blokcheyn texnologiyasini amalga oshrishdagi asosiy g‘oya – «birgalikda» nimalardir, qilish, nimalarnidir bajarish demakdir. Agar blokcheyn texnologiya har bir kishi o‘ziga e’tibor qaratadigan jamiyat sari harakatlanadigan sabablardan biri deb hisoblanadigan bo‘lsa, rivojlanishni hayotning barcha jabhalarini qamrab oladigan umumiy maqsadni his qilish bilan o‘ziga e’tibor xos bo‘lgan ko‘proq muvozanatlanganlik tomon yo‘naltirish juda muhim bo’ladi. Bu vazifani biz barchamiz birgalikda hal qilishimiz lozim, chunki raqamli iqtisodiyot davrida yuzaga keladigan muammolarni yenga olmasligimiz yoki birgalikda umumiy maqsadga erishish tuyg‘usini ishlab chiqa olmasak, u bizga beradigan manfaatlardan foydalana olmasligimiz ham mumkin. Bitkoin blokcheyni bilan bog’liq ishlarni amalga oshirish uchun ishonchga ega bo‘lish juda muhim. Yuqori darajadagi ishonch jalb qilinganlik jamoaviy ishlashga hizmat qiladi. Bularning barchasi hamkorlikda amalga oshiriladigan innovatsiyalar uning o‘zida yotadigan raqamli iqtisodiyot davrida yanada o‘tkirroq his qilinadi. Bu jarayonfaqat uni ishonch kuchaytirib turgan hollarda ro‘y berishi mumkin, chunki unga juda ko‘plab tarkibiy qismlar kiritilgan va xilma-xil muammolar o‘rin olgan. Oxir-oqibat, manfaatdor tomonlarning har biriga innovatsiyalarni umumiy manfaatlarga yo‘naltirish majburiyati yuklatiladi. Agar muhim manfaatdor tomonlarning istalgan biri bunday emasligini his qiladigan bo‘lsa, ishonchga putur etadi.
Ham kontekstual, ham emotsional, ham ruhlanitruvchi intellekt raqamli iqtisodiyot sharoitlarida faoliyat yuritishga va bundan o‘zi uchun foyda olishga imkon beradigan zarur vositalar hisoblanadi. Lekin shunga qaramay,ular uchun to‘rtinchi intellekt – inson salomatligi va farovonligi uchun asosiy va oziqlantiruvchi kuch bo‘lgan jismoniy intellekt ham muhim ahamiyat kasb etadi. Bu juda muhim, chunki o‘zgarishlar tobora tez ro‘y berayotgan sharoitlarda murakkablik o‘sib boradi, shuningdek, qaror qabul qilish jarayoniga jalb qilingan (faoliyati bizning faoliyat bilan bog‘liq bo‘lgan) tomonlar soni ortadi, keskin vaziyatlarda o‘zini yo‘qotmaslik va yaxshi holatda saqlash qobiliyati tobora muhim ahamiyat kasb etadi.Butun insoniyatga hizmat qiladigan kelajakni odamlarni jalb qilish, ularga huquq va vakolatlar berishdan boshlab, bu yangi texnologiyalarning barchasi eng avvalo, odamlar tomonidan odamlar uchun yaratilgan vositalar ekanligini o‘zimizga eslatib turgan holda boshlaymiz.Innovatsiyalar va texnologiyalar insoniyat ravnaqi uchun va jamiyat manfaatlariga hizmat qiladigan ehtiyojlarni ta’minlashga yo‘naltirilgan kelajak uchun jamoaviy javobgarlikni o‘z zimmamizga olamiz vaulardan barqaror rivojlanishga yo‘naltirilgan harakatlarimiz uchun datsuri-amal sifatida foydalanishni ta’minlaymiz.Biz bundan ham uzoq borishga harakat qilishimiz mumkin. Biz texnologiyalar asri (u samarali va mas’uliyatli tarzda shakllantirilishi shartida) bizga o‘zimizni haqiqatda global tamaddunning bir qismi deb his qilishga imkon beradigan yangi madaniy uyg‘onish katalizatori bo‘lib hizmat qilishi mumkin ekanligiga qat’iy ishonamiz. Raqamli iqtisodiyot insoniyatni robotlashtirish salohiyatiga ham ega bo‘lib, bu holat ish, jamiyat, oila va shaxsiyat kabi an’anaviy manbalarini havf-xatar ostiga qo‘yishi mumkin. Voqealar rivojlanishining bunday stsenariysiga yo‘l qo‘ymaslik va XXI asrda insoniyatning taqdir haqida umumiy tasavvurga asoslangan yangi jamoaviy va axloqiy ong tomon yuksalishi uchun foydalanish bizning qo‘limizda. Biz hammamiz raqakirib kelishi iqtisodiyotning hayotimizga to’la-to’kiz aynan shunday – ijobiy ravishda ro‘y berishiga intilishimiz lozim.