10-Маъруза. Ташқи деворлар ва уларнинг конструктив элементлари Режа: 1



Download 1,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/6
Sana30.11.2022
Hajmi1,51 Mb.
#875448
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
10-Маъруза. Ташқи деворлар ва уларнинг конструктив элементлари

Деворларнинг нормал ишлаши ва 
яхлитлигини таъминлаш
учун тошларни 
теришда чокларга ажратувчи маълум 
қоидаларга риоя қилинади (10.2.1-расм). 
Деворларни теришда вертикал чоклар бир-
бирига тўғри келмаслиги керак. Вертикал 
чокларнинг бундай бекитиб кетилиши 
боғланиш деб аталади. 
10.2.1-расм. Ғиштин деворлар териш 
усуллари: 
а – икки қаторли; 
б – олти қаторли; 
1 – кўндаланг ғиштлар; 
2 – узунасига ётқизилган ғиштлар. 
Устунлар 
ва 
деворнинг 
деразалар 
оралиғидаги қисмини теришда чокларни 
боғлашнинг ана шу системаси қўлланилади. 
Ғиштин деворли биноларнинг зилзилага чидамлилигини ошириш учун 
бир неча хил тадбирлар қўлланилади. Бунда бинонинг турғунлиги ва фазовий 
бикрлиги қаватлараро ёпма ва том ёпмаси текислигида деворлар устидан 
бўйлама ва кўндаланг ўрнатилган зилзилага қарши қуйма ёки йиғма темир-
бетон арматура узлуксиз бўлии керак. Бу белбоғлар арматуралари ўз 
навбатида деворлар орасидан чиқарилган темир-бетон устунчаларнинг пўлат 
арматуралари ёрдамида ўзаро боғланиб, фазовий каркас ҳосил қилади. 
Бино девори контури бўйича илинган қуйма темир бетон ора ёпма 
ўрнатилган бўлса унинг текислигида зилзилага қарши белбоғлар қўйилмаса 
хам бўлади. 
Зилзилага қарши белбоғ деворнинг бутун эни бароварида ўрнатилиб, 
баландлиги камида 150 мм бўлиши керак. Девор қалинлиги 500 мм ва ундан 
катта бўлса, белбоғ энини девор энидан 100-150 мм кичик олиш мумкин. 
Ўз навбатида, ҳар бир қават учун ғиштин бино деворларининг 
баландлиги, зилзила кучи 7, 8 ва 9 балли раёнларда тегишлича 5, 4 ва 3, 5 м 
дан ошмаслиги керак. Агар деворлар арматуралар ёрдамида ёки уларга темир-
бетон киритилиб кучлантирилса, қават баландлигини юқорида келтирилган 
зилзила кучига мувофиқ 6,5 ва 4,5 м га етказиш мумкин. 
Сувалмайдиган девор сиртидаги ғиштлар орасидаги вертикал ва 
горизонтал чокларга махсус мосламалар ёрдамида пардоз берилади. Бу 
мосламалар чокларга бўртган, ботиқ, текис ва очиқ чок шаклини беради. 
Суваладиган сиртларда ғиштлар орасидаги чоклар 10-15 мм чуқурликда 
бўлиб, бу сувоқ билан деворнинг яхши боғланишини таъминлайди (10.2.2-
расм). 


10.2.2-расм. Ғиштин деворлардаги 
чокларни пардозлаш: 
а – очиқ чок; 
б – текис чок; 
в – бўртган чок; 
г – ботиқ чок; 
д – горизонтал чокни пардозлаш. 
Яхлит ғиштлардан терилган деворларнинг асосий камчилиги ҳажмий 
оғирлиги ва иссиқлик ўтказувчанлигининг катталигидир. Шунга асосан ўрта 
иқлимли минтақаларда ташқи деворлар 2,5 ғишт қалинлигида олинади. Бу эса 
бинонинг оғирлиги катта бўлишига ва пойдеворни қўшимча катталаштиришга 
олиб келади. Бундай раёнларда девор қалинлигини ва оғирлигини 
камайтирувчи, иссиқлик ўтказувчанлиги кам бўлган ички ковак ғиштларни 
(коваклари очиқ ёки бир боши очиқ) ишлатиш мақсадга мувофиқдир. Шу 
мақсадда ичи ғовак ғиштлар билан биргаликда зичлиги 1400-1800 кгм
3
бўлган 
енгил ғиштлар ҳам ишлатилади. Бундай ғиштлар лойига куйдириш жараёнида 
ёниб кетадиган ва ўрнида бўшлиқ ҳосил қиладиган тўлдирувчилар 
аралаштириб қорилади. Чоклар боғланиши оғирлик кучининг текис 
тақсимланишини ва деворни ташкил этувчи ҳамма тошлар биргаликда 
ишлашини таъминлайди. Тош деворларни тиклашда йирик блок ва деворбоп 
панелларни ўрнатишда охак цементли, цемент тупроқли ёки цементли 
қоришмалар ишлатилади. Қуйма деворлар ёки бетонни махсус қолипларга 
қуйиб тайёрланади. Қолиплар девор маълум баландликка етгандан сўнг 
юқорига суриб борилади. 

Download 1,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish