10-amaliy mashq ik va att elektr ta’minoti boshqaruv qurilmalarining ishlash tamoyillari va ularni hisoblash

Bir fazali bir taktli to’g’rilash sxemasi

Bir fazali bitta yarim davrli to’g’rilash sxemasi 2.6−rasmda keltirilgan. VD1 diod anodida musbat potentsial bo’lganida tok, VD1 diod, R_yu yuklama orqali oqib o’tib transformator ikkilamchi cho’lg’amiga tutashadi. Agar U_KIR=U_1m·sint bo’lsa, yuklamadagi tok yarim sinusoidal shaklda bo’ladi, yuklamiaagi kuchlanish shakli ham shunday shaklda bo’ladi. Bu to’g’rilangan tok bitta davrda yuklamadan oqib o’tadigan to’g’rilangan tokning o’rtacha qiymati bo’lgan o’zgarmas tashkil etuvchiga ega bo’ladi.

Bir taktli to’g’rilash sxemasida quyidagi munosabatlar o’rinli hisoblanadi.
U₀=( /)·U₂=0,45·U₂; (2.1)

I₀ = (2/)·I₂=I₂/1,57=0,637·I₂. (2.2)

2.6−rasm. Bir fazali bir taktli to’g’rilash sxemasi va vaqt diagrammalari

Yopiq ventilga quyiladigan teskari kuchlanish transformator ikkilamchi cho’lg’amiga qo’yiladigan kuchlanishga praportsional bo’ladi:

U_TES=U_m=·U₀=3,14·U₀=U₂· (2.3)
ya’ni, to’g’rilangan kuchlanishda  martaga katta bo’ladi. To’g’rilangan kuchlanish va tok pulsatsiyasining chastotasi f_to’g’=f_tar bo’ladi (ya’ni m=1).