10 amaliy mashg`ulot. Turli xil qidiruv tizimlari bilan ishlash Internet tarmog‘i vazifasi va undan foydalanish maqsadlari

2. Mashhur Internet qidiruv tizimlari.

Internet tarmog‘i yirik ma’lumotlar ombori hisoblanadi. Undan kerakli ma’lumotlarni qidirib topish foydalanuvchining oldiga qo‘yilgan eng asosiy masalalardan biridir. Bunday hollarda yirik ma’lumotlar omboridan kerakli ma’lumotlarni qidirib topishda axborot-qidiruv tizimlari muhim ahamiyatga ega. Internet tarmog‘ida bunday tizimlarning ko‘plab turlarini uchratish mumkin. Bulardan Google, Rambler, Yandex, Yahoo tizimlari o‘zbek, rus va ingliz tillarida qidiruvni olib boradigan eng mashhurlari hisoblanadi. Bular:

http://www.google.ru


http://www.rambler.ru


http://www.yahoo.com


http://www.yandex.com


Ushbu mashhur qidiruv tizimlarining har biri oddiy va batafsil kengaytirilgan qidiruv hamda matnli, rasm, musiqa, video va boshqa turli shakldagi axborotlarni qidirish imkoniyatini taqdim etadi. Bu turdagi axborot-qidiruv tizimlaridan foydalanib ixtiyoriy foydalanuvchi o‘ziga kerakli bo‘lgan ixtiyoriy turdagi ma’lumotni qidirib topishi va undan foydalanishi mumkin. Agar sizga biror ma’lumot kerak bo‘lib, lekin siz uning qaerda va qanday ko‘rinishda joylashganligini bilmasangiz, u holda shu kabi axborot – qidiruv tizimlaridan foydalaning.

Wais

(Wide Area Information System)-keng qamrovli axborot sistemasi. Kirish uchun ochiq berilganlar bazasi sistemasi. U tarmoq resurslarini indekslangan ma’lumotlarini saqlovchi global berilganlar bazalarini majmuidir. Wais taqsimlangan berilganlar bazasida qandaydir satr yoki kalit so‘zlar yordamida ma’lumotlarni topish imkoniyatini beradi. Bundan ko‘rinib turibdiki, Wais fayl nomlari va formati bilan emas, balki ularda joylashgan matnlardan tashqil topgan berilganlar bazasi bilan ish ko‘radi.

Wais da boshqa xost kompyuterlarda mavjud berilganlar bazasi bilan bevosita aloqa bog’lab, kerakli xujjatni undan avtomatik ravishda oladi. Demak, Wais tufayli intermurojaatlar turli bazalar sistemasi bilan xam bog’langan. Bundan tashqari Waisda mavjud berilganlar bazasiga yangi berilganlar bazasini qo‘shish mexanizmi yaxshi ishlab chiqilgan, Waisda ishlatiladigan matnlardan tashqil topgan fayllardagi matnlar o‘lchoviga xech qanday chegara yo‘q. Bunday imkoniyat xozirda tijorat maqsadlarida ma’lumot olishda keng qo‘llanilmokda.