10 Amaliy mashg’ulot Mavzu: Uzelli uchastka bekatda qabul qilish-jo`natish parklari va strelkali “bo`g`iz”larini loyihalash

Qabul qilish-jo`natish parklarini loyihalashtirish.

Birinchi navbatda parklarning yo`l o`qlaridagi masshtabli bo`lmagan sxemasini tuzish talab etilib, unda yo`llararo masofalar, yo`llarning harakat yo`nalishi bo`yicha ixtisoslashuvi, chiqish svetoforlari, strelkali o`tkazgichlar krestovina rusumlari, yo`lovchi platformalari holati ko`rsatiladi. Uchastka stansiyalarining qabul qilish-jo`natish parklarida vagonlarning ajratmay ta`mirlanishi bajarilganligi sababli ularda yo`l oraliqlari o`zaro almashib keladi: 5,30 va 5,60 m. Har 7-8 yo`ldan keyin 6,50 m li yo`l oralig`i qoldirilishi kerak. Chekka qabul qilish-jo`natish yo`li va saralash parki, shuningdek tortib olib chiqish va unga qo`shni yo`l orasida ham xuddi shunday qiymat belgilangan. Asosiy yo`ldan yo`lovchi poyezdlarini 140 km/s dan katta tezlik bilan to`xtatmay o`tkazib yuborishda asosiy yo`l o`qi va unga qo`shni qabul qilish-jo`natish yo`l o`qi orasidagi masofa kamida 6,85 m ga teng qilib qabul qilinishi shart.

Qabul-jo‘natish parki yo‘llarini loyihalash bekatning bosh yo‘llaridan boshlanadi. YUk poezdlari uchun har bar qabul-jo‘natish parkining eng kalta yo‘li ushbu liniyalar uchun belgilangan me’yoriy (standart) uzunlikda olinishi kerak; parkning qolgan yo‘llari esa tuzilishi bo‘yicha uzunroq chiqishi mumkin.
Uchastka bekatlarini loyihalashda strelkali bo‘g‘izlarining tuzilishiga alohida e’tibor qaratilishi kerak. Bo‘g‘izlar zaruriy o‘tkazish qobiliyatini, harakat xavfsizligini, manevr ishlarining qulayligini ta’minlanishini, hamda parklar va yo‘llrdan o‘zaro almashtirib foydalanish imkonini berish kerak.
Bekatning strelkali bo‘g‘izlarida talabiy o‘tkazish qobiliyatini ta’minlash uchun ularda bajariladigan ‘harakat yo‘llari imkon qadar ko‘p bo‘lishi kerak, ushbu maqsadlarda qabul-jo‘natish parklarining bo‘g‘izlari aloxida seksiyalarga ajratilib, yondosh seksiyalarda parallel harakatlar bajarish ta’minlanadi. Har bir seksiyada yo‘llar soni 2-4 va ko‘proq bo‘lishi mumkin.
8.1a chizmada ikki yo‘lli liniyalarda joylashgan ko‘ndalang turdagi uchastka bekatsining kirish bo‘g‘izi chizmasi ko‘rsatilgan. CHizmada bo‘g‘izning seksiyalanishi PO-1 parkining quyi seksiya yo‘llaridan tarkiblarni tortishni A yo‘nalishidan parkning yuqorigi seksiya yo‘llariga bir vaqtda qabul qilish imkonini beradi. Bir vaqtda bajarilishi mumkin bo‘lgan harakat operatsiyalarining soni 3 ga teng; yo‘lovchi yoki yuk poezdini bosh yo‘l bo‘ylab A ga jo‘natish, A dan yuk poezdlarini qabul qili shva saralash tepaligidagi manevr ishlari. Saralash parki bo‘g‘izida 1G‘6 markali simmetrik strelkali o‘tkazgichlar yotqizilgan.




Rasm 8.1. Uchastka bekatlarining strelkali bo‘g‘izlari

Agar yo‘lovchi poezdlari yon yo‘l bo‘ylab harakatlanadigan bo‘lsa u holda 1G‘11 markali yoki undan yotiqroq (1G‘18, 1G‘22) markali strelkali o‘tkazgichlar qo‘llaniladi. YUk poezdlari qabul parklarining kirish bo‘g‘izlarida (ularning kirish oldidan tezligi 50 kmG‘s dan yuqori bo‘lsa) 1G‘18 markali strelkali o‘tkazgichlarni yotqizish mAqsadga muvofiq bo‘lib, bunda poezdning bekatga kata tezlik bilan Kirishi ta’minlanadi, marshrutning bandligi kamayadi, hamda poezdlarning peregon bo‘ylab yurgan vaqti qisqaradi. Uchastka bekatlarining bo‘g‘izlarini loyihalaganda bekat elementlarining chizmalari ko‘rsatilgan tayyor albom chizmalaridan ko‘proq foydalanish va ularni tegishlicha moslashtirish tavsiya etiladi.
Bekatning yo‘l tarmoqlarini loyihalash tugatilgandan so‘ng bekatning ko‘ndalang kesimlari loyihalanadi; park yo‘lari, lokomotiv xo‘jaligi maydonchasi, yuk noxiyasi va boshqalarining satxi aniqlanadi; bekatdagi suvni qochirish, hamda boshqa barcha inshootlar loyilanganda,bajariladigan ishlarning hajmi va qiymati xisoblanadi.