10- amaliy mashg‘ulot multimediali aloqa tarmoqlari. Aloqa xizmatlaridan foydalanuvchilarning yuklamalarini xisoblash

10- amaliy mashg‘ulot


MULTIMEDIALI ALOQA TARMOQLARI. ALOQA XIZMATLARIDAN FOYDALANUVChILARNING YuKLAMALARINI XISOBLASh


10.1. Mashg‘ulotning maqsadi

Transport tarmoq bilan ulanish tarmog‘ini moslashishini va multimediali aloqa tarmoqlarining qurilmalaridan turli foydalanuvchilarning yuklamalarini xisoblashni o‘rganish.

10.2. Topshiriq

10.2.1. Amaliy mashg‘ulotga tayyorlanish jarayonida quyidagi o‘quv materiallarning: [2] adabiyotning 10 bo‘limini o‘rganish va keltirilgan nazorat savollariga tayyorlanish zarur.

10.2.2. O‘zingizga tegishli variant bo‘yicha berilgan topshiriqlarni bajaring. Quyidagi 6.1-jadvalda variant bo‘yicha dastlabki ma’lumotlar keltirilgan.
10.2.3. Topshiriqni bajarish uchun quyidagilarni aniqlang:
- Transport tarmoqga ulanish tarmog‘i xosil qiladigan yuklamani xisoblang;
- Transport paketli tarmoqni kommutatorlarini yig‘indi ishlab chiqilishini xisoblang;
- Shlyuzning yuklamasini xisoblang.

10.1-jadval

Topshiriq variantlari

№	Yout, erl	NSIGN	LSIGN	NMGCP	LMGCP	K	LIP
1.	1000	2	10	1	15	1	200
2.	2200	7	30	6	35	4	280
3.	1800	6	14	5	16	2	180
4.	3000	8	28	7	30	5	350
5.	500	1	13	2	15	3	150
6.	3200	10	18	9	22	5	340
7.	1500	3	8	2	11	2	240
8.	2000	5	18	4	20	1	280
9.	2500	7	22	6	25	5	350
10.	1200	8	16	6	20	3	240
11.	800	3	11	2	16	2	160
12.	3500	12	30	10	35	5	400
13.	700	6	13	5	18	4	260
14.	900	3	14	1	19	5	190
15.	1300	7	19	5	25	4	160
16.	3300	8	27	7	30	3	240
17.	2800	10	26	8	32	6	310
18.	1900	6	20	5	25	3	290
19.	1400	5	10	2	15	1	280
20.	3100	10	30	8	35	3	450
21.	2600	9	25	8	30	2	340
22.	3500	8	32	7	35	7	410
23.	1500	4	15	3	22	5	300
24.	4000	9	30	8	45	2	440
25.	1000	6	20	4	30	1	280
26.	2200	4	20	3	25	2	250

10.3. Nazorat savollari

1. 
   MAK multiservis abonent konsentratoriga qanday turdagi terminal qurilmalar ulanishi mumkin?
   
2. 
   Tarmoqning transport platformasi satxini xarakterlang.
   
3. 
   Yangi avlod tarmog‘ini satxli arxitekturasini tushuntiring.
   
4. 
   Ulanishni multiservisli kommutatorni vazifasi nimadan iborat?
   
5. 
   Ulanishni multiservisli kommutatori qanday qurilmalar bilan o‘zaro ta’sirlashishi mumkin?
   

10.4. Amaliy mashg‘ulotga yakun yasash

Transport tarmoq bilan ulanish tarmog‘ini moslashishi va multiservisli aloqa tarmoqlarining qurilmalaridan turli foydalanuvchilarning yuklamalarini xisoblash o‘rganildi.

10.5. Foydalaniladigan adabiyotlar

1. 
   V.V. Velichko, Ye.A. Subbotin, V.P. Shuvalov, A.F. Yaroslavsev. Telekommunikatsionnыe sistemы i seti. Tom 3. Multiservisnыe seti. - Moskva, Goryachaya liniya – Telekom. 2005. 592 s.
   
2. 
   V.I. Bitner, s.S. Mixaylova. Seti novogo pokoleniya – NGN. Uchebnoe posobie dlya vuzov. – M.: Goryachaya liniya – telekom, 2011, - 226 s.
   

10.6. Nazariy qism


Aloqa xizmatlaridan foydalanuvchilarning
yuklamalarini xisoblash

xisoblash uchun 10.2-jadvalda multimediali xizmatlarning trafiklarini parametrlari keltirilgan.

10.2-jadval
Boshlang‘ich ma’lumotlar

Trafik parametrlari	Multimedia xizmatlari
	Telefoniya		Xujjat qidirish		Rangli faks		Fayllarni uzatish		Videotelefoniya			Video qidirish
	KS	AS	AS	IS	AS	IS	AS	IS		AS	IS		AS	IS
Manbalar soni, N mil.ta	2.0	2.0	0.05	0.01	0.04	0.01	0.01	-		0.01	0.005		0.01	0.005
SKYu da solishtirma yuklama, erl.	0.1	0.4	0.25	0.5	0.01	0.03	0.2	-		0.02	0.1		0.1	0.4
Tezlik cho‘qqisi, Vcho‘q Mbit/s	0.064	0.064	0.064	0.064	2.0	2.0	2.0	2.0		10.0	10.0		10.0	10.0
Pachkali	1	1	200	200	1	1	1	1		5	5		18	18
Boshqa tarmoqlarga yuklamani ketish qismi	0.03	0.03	0.01	0.01	-	-	0.01	0.01		0.01	0.01		-	-
KS- kvartira sektori; AS-amaliy sektor; IS-idora sektori

Ulanish tarmoqlarida telefoniya xizmati, xujjatlar qidirish, rangli faks va fayllarni uzatish trafiklarini konsentlatorlari sifatida, transport tarmoqga ulanish vositalarini qo‘llash samaradorligini oshirishni ta’minlovchi, “Protey” yoki “Iskratel” multiservisli abonent konsentratorlari (MAK) qo‘llanilishi mumkin.

Bitta MAKga ulanadigan barcha xizmatlardan foydalanuvchilarning terminallarini soni real xoldagi loyixalashtirish jarayonida aniqlanadi.
Barcha xizmatlar chaqiriqlar oqimini generatsiyalaydi deb xisoblaymiz. Bu asosda oqimlar jadalligini yig‘amiz. MAK portlariga fayllarni uzatish va rangli faks, xujjatlarni qidirish xizmati, telefon xizmati foydalanuvchilari tomonidan xosil qilinadigan chiquvchi yuklama yig‘indisini aniqlaymiz:

(10.1)

bu yerda N^T, N^xq, N^rf, N^fu - mos keluvchi interfeyslar soni; a^T, a^xq, a^rf, a^fu-yuklamaning solishtirma jadalligi.

Videotelefoniya va video qidirish xizmatlari foydalanuvchilariga xizmat qilish uchun Fast Ethernet texnologiyali lokal tarmoqni xosil qilamiz va uni Iparshrutizatorga ulaymiz.
Videotelefoniya va videoni qidirish manbalari yuqori pachechnost bilan xarakterlanadi (pachechnost koeffitsienti videotelefoniya uchun 5, video qidirish uchun 18 ga teng).
Pachechnost bu, katta vaqt davomiyligi oralig‘ida o‘lchangan, manbadan qabul qilinadigan o‘rtacha tezlikka oqimni cho‘qqi tezligini nisbati tushuniladi. Vodeotelefoniya va video qidirish manbalari xosil qiladigan yuklama quyidagi formula orqali aniqlanadi:


(10.2)

Kompyuter tarmoqlarda videotelefoniya va video qidirish xizmatlari foydalanuvchilariga xizmat ko‘rsatish jarayonida, raqamli oqim 100 Mbit/s tezlikda uzatiladigan birlamchi traktda oqimlarni statik multipleksorlash bajariladi. 100Mbit/s tezlikda bitta trakt xizmat ko‘rsatadigan videotelefoniya va video qidirish foydalanuvchilari terminallarining sonini shunday tanlash kerakki, foydalanuvchilar guruxiga xizmatlar bir vaqtda taqdim etilganda o‘ta yuklanish yuzaga kelmasligi kerak. Fizik muxitda talab etilgan tezlikni xisoblashda yuklama manbalarini pachechnost koeffitsientini xisobga olish zarur.