1. Zuhrasoch qirqqulog‘ining sporofiti uchun xos bo‘lmagan javoblarni belgilang. A ikki jinsli, sporadan rivojlanadi

7-VARIANT 
 
1. 
Aniqko`zgatashlanadigano`zgarishlar(a) 
vato`satdanvujudgakelibqat’iyravishdanasldannaslgao`tadigan(b) 
o`zgarishlarnianiqlang 
1. albinism 2. tovuqlarda pat bo`lmasligi 3. no`xatning kalta 
poyalilik belgisi 4.odamlarda barmoqlarning kalta bo`lishi 5. qat-
qat tojibarglilik
A a-1,4; b-3,5 B a-3,5; b-1,4 C a-1,2,4; b-3,5
D a-3,5; b-1,2,4 
2.Nima Tur ichidagi xilma-xillikning birdan bir manbai bo’lib 
xizmat qiladi? 
A panmiksiya B alohidalanish 
C mutatsiya D populyatsiya 
3. Ko’pchilik mutatsiyalar qanday holda bo’ladi
A. resessiv bo’lib geterozigota holda nasldan naslga o’tadi 
B.dominant bo’lib shu organizmda yuzaga keladi 
C.ressessiv bo’lib shu organizmda yuzaga keladi 
D. ressessiv bo’lib hech qachon namoyon bo’lmaydi. 
4. Qanday mutatsiyalar gomo va geterozigota holatda yashovchan 
bo’lmaydi, individual rivojlanishning dastlabki bosqichlarida 
nobud bo’ladi
A.resessiv mutatsiya 
B. dominant mutatsiya 
C.somatik mutatsiya 
D.jinsiy mutatsiya 
5. Jinsiy hujayralarda(I) va somatic hujayralarda(II) paydo bo’lgan 
mutatsiyalar mutatsiya uchragan organizmga(1) va keyingi 
avlodga(2) qanday ta’sir ko’rsatadi? 
a) namoyon bo’ladi b)namoyon bo’lmaydi 
A I 1-a;2-b; II1-a;2-b; B I 1-a;2-b; II 1-b;2-a; 
C I 1-b;2-a; II 1-a;2-b; D I 1-b;2-a; II 1-b;2-a; 
6.O’simlikshunoslikda……..madaniy 
o’simliklarning 
yangi 
navlarini yaratishda keng foydalaniladi 
A.resessiv mutatsiya 
B. dominant mutatsiya 
C.somatik mutatsiya 
D.jinsiy mutatsiya 
7.Qaysi 
mutatsiyalar 
oqsil 
tuzilishiga 
o’zgartirish 
kiritadi,polipeptid zanjiridagi aminokislotalarning ketma-ketligini 
yangilaydi shu bilan oqsilning funksional faolligini o’zgartiradi ? 
A.resessiv mutatsiya 
B. dominant mutatsiya 
C.somatik mutatsiya 
D.nuqtali mutatsiya 
8. Xromosoma(a) va nuqtali(b) mutatsiya uchun xos xususiyatlarni 
juftlab yozing
1) gen doirasida sodir bo`ladi 2) xromosomalar soni karra ortadi 
yoki kamayadi 3) oqsillar tuzilishiga o`zgarishlar kiritadi 4) 
xromosomaning ma’lum bir qismini yo`qolishi tufayli yuzaga 
keladi 5) oqsil molekulasining funksional faolligini o`zgartiradi 
6)genlarning yangi kombinatsiyasini hosil qiladi 
A a-1,3; b-2,4,5 B a-2,4,5; b-1,3
C a-2,4,6; b-1,3,5D a-2,4; b-1,3,5,6 
9.Genlarning muhim xususiyatlaridan biri
A. mutatsiya hosil qilish 
B.neytral xususiyatga ega 
C.suniy yo’l bilan hosil qilinadi 
D.faqat dominant holda uchraydi. 
10. Seleksionerga yordamchi material beradi –
A. tabiiy holda uchraydigan mutatsiyalar 
B.dominant mutatsiyalar 
C.betaraf neytral mutatsiyalar 
D. sun’iy yol bilan hosil qilinadigan mutatsiyalar
11. Suv yong`og`ining(I) suv osti(a) va suv usti(b) barglari
va nilufar gulining(II) suv usti(c) va suv osti(d) barglari qanday 
tuzilgan
1)voronkasimon 2)ingichka lansetsimon 3) yaxlit 4)patsimon 
qirqilgan 
A I a-4; b-3; II c-2; d-;1 B I a-3; b-4; II c-2; d-1; 
C I a-2; b-1; II c-3; d-4; D I a-4; b-3; II c-1; d-2; 
12. Suvda suzib yuruvchi yuksak tuzilishga ega bo’lgan o’simlikni 
belgilang 
1)spirogira 2)suv yong’og’I 3)suv qaroqchisi 4)nilufar
5)suv qirqqulog`I
A 1,2,3,4,5 B 2 C 1,2,3 D 2,5 
13. Reaksiya normasi nima 
A. belgilarning xilma xillik darajasi
B. o’zgaruvchanlik chegarasi 
C.shu organism belgilarning namoyon bo’lishiga tasir etmaydi 
keyingi bog’inda namoyon bo’ladi 
D.A va B 
14. Reaksiya normasi keng(1) va tor(2) doirada bo’lgan belgilarni 
aniqlang. 
a) oq leggorn tovuqlarining massasi b) oq leggorn tovuqlarining 
beradigan tuxumlarining soni
c) hasharotlar yordamida changlanuvchi o’simliklarning gulining 
shakli d) hasharotlar yordamida changlanuvchi o’simliklarning 
bargining shakli
A 1-a,c; 2-b,d; B 1-a,d; 2-b,c; C 1-b,c; 2-a,d;
D 1- b,d; 2-a,c; 
15. Hasharotlar orqali changlanadigan o’simliklarning ... kamdan-
kam o’zgaradi. 
A gul B barg C poyada novdalarining shoxlanishi
D mevasining yetilish vaqti 
16. Organizmda uni miqdori juda keng doirada o’zgaruvchan 
bo’ladi
A.vitamin miqdori B. yog’ C.uglevod miqdori D.osh tuzi 
17. Fenotipik o’zgaruvchanlik xususiyatlarini toping 
1)irsiylanish xususiyatiga ega 2) irsiylanish xususiyatiga ega emas 
3)o’zgarishlar guruhli xarakterga ega 4) o’zgarishlar individual 
xarakterga ega 5)tashqi muhit tasiriga bog’liq. 6) tashqi muhit 
ta’siriga bog`liq emas 7)o’zgaruvchanlik chegarasi fenotip bilan 
aniqlanadi 8) o’zgaruvchanlik chegarasi genotip bilan aniqlanadi 
9) namoyon bo’lish darajasi turli organizmda bir xil 10)namoyon 
bo’lish darajasi turli organizmda turli xil 
A.1,3,5,7,9 B. 2,4,6,8,10 C.1,4,6,7,9 D.2,3,5,8,10 
18. Odamdagi resessiv bo`lmagan belgilarni toping
1.malla soch 2.sochning erta to`kilishi 3.to`g`ri soch 4.kulrang ko`z 
5.polidaktiliya 6.sepkillilik 7.normal bo`y 8.sepkillarning 
bo`lmasligi 9.barmoqlar soning normal bo`lishi 
A 1,4,6,7,9 B 1,3,4,7,8,9 C 2,5,6 D 2,4,5,6,9 
19. Geneologik usul bilan qaysi resessiv genlarning nasldan naslga 
o’tishi aniqlangan? 
1) ko’z shox pardasining ko’rlikka olib keladigan irsiy 
degeneratsiya 2) braxidaktiliya 3)gemofiliya, 4)shizofreniya (og’ir 

---

https://t.me/Yazdanov_biologiya

Yazdanov Mahmud [phone] 
33 
ruhiy kasallik) 5) tug’ma karlik 6)silga moyillik 7) qandli diabet 
8) mikrosefaliya 
A.3,4,5,7,8 B.3,4,5,7 C.1,2,6 D. 1,2,6,8 
20…so’nggi yillarda katta ahamiyat kasb etdi.U odamda 
uchraydigan ko’pgina irsiy kasalliklarning sababini tushunib
olish uchun qimmatli manba berdi? 
A.egizaklar 
B. genealogik 
C.sitogenetik 
D.biokimyoviy 
21.Qaysi usul odamda uchraydigan irsiy kasalliklarning sabablarini 
tushunib olish uchun ko’pgina qimmatli materiallar beradi? 
A geneologik B egizaklar C biokimyoviy
D sitogenetik 
22. Sitogenetik usulga xos bo`lmagan xususiyatlarni aniqlang 
1. bir genotipli organizmlarda faqat tashqi muhit natijasida yuzaga 
keladigan o`zgarishlarni o`rganadi 2.irsiy kasalliklar sabablarini 
o`rganib olish uchun ko`pgina qimmatli ma’lumotlar beradi 3. 
qandli diabet kasalligi sabablarini o`rgangan 4.xromosomalarning 
nozik o`zgarishlarini ham o`rganishga imkon beradi 5.odamning 
nasl nasabini o`rganib chiqqishga to`g`ri keladi
A 1,2,4 B 1,3,5 C 2,4 D 2,4,5 
23. Odam genetikasini o`rganishning usullarini juftlab yozing
a) egizaklar b) sitogenetik c) geneologik
1)xromosomalarning nozik o`zgarishlarini ham o`rganishga imkon 
beradi 2) bir genotipli organizmlarda faqat tashqi muhit natijasida
yuzagakeladigano`zgarishlarnio`rganadi 
3) 
ko`pginaressessivkasalliklarshumetodyordamidaaniqlangan 
4)irsiykasalliklarnisabablarinitushunibolishuchunqimmatlima’lum
otlarberdi 
A a-2,4; b-1; c-3 B a-2; b-1,4; c-3
C a-2; b-1; c-3,4 D b-1,2,4; c-3 
24. Irsiy kasalliklarning ko’pchiligi…– 
A.mutatsiyadan iborat va resessivdir 
B. mutatsiyadan iborat va dominantdir 
C.dominant va resessivdir D.foydali, zararli, neytral 
25.Irsiy kasalliklar shartli ravishda nechaga bo’linadi
A.2ga xromosoma va gen B. dominant va resessiv 
C. foydali,zararli,neytral D.B va C 
26.Gen kasalliklari qanday holda yuzaga keladi ? 
A.2ga xromosoma va gen B.dominant va resessiv 
C.foydali,zararli,neytral D.B va C 
27. Qaysi kasalliklar jinsiy X-xromosomaga birikkan holda nasldan 
naslga o’tadi? 
A.fenilketonuriya, albinizm, gemofiliya, daltonizm 
B. Klaynfelter, Shershevskiy-terner sindromi 
C. Daun sindromi 
D. gemofiliya, daltonizm 
28. Quyidagi kasalliklarning qaysi biri jinsiy sistemaning 
rivojlanishiga salbiy ta’sir ko’rsatadi? 
1) Daun sindromi 2) Klaynfelter 3) Shershevskiy –Terner 
A 2,3 B 1,2 C 1,2,3 D1,3 
29.Tibbiyot genetikasi uchun qanday organizmlarni aniqlash katta 
ahamiyatga ega ? 
A. geterozigota tashuvchilarni 
B.gomozigota resessivlarni 
C.gomozigota dominantlarni 
D.geterozigota resessivlarni 
30.Kelib chiqish markazlari va o’simliklarni juftlab yozing 
1) Janubiy Osiyo 2)Janubiy Amerika 3)Abissiya
4)Sharqiy Osiyo 5)Janubiy-G’arbiy Osiyo 6)Markaziy Amerika 
a)bug’doy b)sholi c)tariq d) kofe daraxti e)kakao daraxti f)suli 
g)qalampir j)ananas i)banan h)arpa 
A1-b;2-i;3-d;j;h; 4-c; 5-a;f; 6-g;e; 
B1-b;2-j;3-d;i;h; 4-c; 5-a;f; 6-e;g 
C1-b;2-i;3-d;j;c; 4-h; 5-a;f; 6-e;g 
D1-b;2-j;3-e;i;h; 4-c; 5-a;f; 6-d;g 
31.Kelib chiqish markazlari va o’simliklarni juftlab 
yozin? 
a) Sharqiy Osiyo b) Janubiy-G’arbiy Osiyo c)Janubiy Amerika 
d) Janubiy Osiyo e)Abissiya f)Markaziy Amerika g) O`rta yer 
dengizi
1)qalampir 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas
8)oshqovoq 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki
13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka 17)suli 18) 
dukkaklilar 19) banan 
A a-11; b-3,9,17,18; c-2,7,12,16; d-5; e-4,6,19;f-1,8,14,15;
g-10,13 
Ba-11;b-3,9,17,18;c-7,12,16;d-5; e-6,15,19;f-1,4,8,14;
g-2,10,13 
C a-11; b-3,9,17,18; c-7,12,16; d-5; e-2,10,13; f-1,8,14,15;
g-4,6,19 
D a-11; b-3,9,17,18; c-7,12,16; d-5; e-4,6,19; f-1,8,14,15;
g-2,10,13 
32."Toshkent" navi qaysi genlar asosida yaratilgan- 
A.genetik uzoq formalardagi genlar 
B.yovvoyi g'o'za qimmatli genlari asosida 
C.madaniy g’o’za qimmatli navlari asosida 
D.bir turga mansub ota-onalarni chatishtirish 
33.Har bir ….o’ziga xos xususiyatga yani reaksiya normasigaega? 
A.tur populyasiya B.biofeosenoz 
C.zot,nav 
D.shtamm,hujayra,biosfera 
34. yalpi tanlash(1) yakka tanlash(2) xususiyatlari to’g’ri keltirilgan 
qatorni belgilang 
a) toza liniyali genetic jihatdan bir xil o’simliklar guruhi olinadi
b)ko’pincha chetdan changlanuvchi o’simliklarga nisbatan 
qo’llaniladi 
c)olingan nav genetic nuqtai nazardan bir xil bo’lmaydi
d)ekinzordan qimmatli belgiga ega ayrim o’simliklar tanlanadi va 
yangi avlod olinadi 
A 1-a;d; 2-b;c; B1-b;c; 2-a;d; C 1-b;c;d 2-a; D 1-a; 2-
b;c;d 
35. Begona zotlarni chatishtirishdan qanday maqsad ko’zlanadi? 
A bir necha foydali belgilar kombinatsiyasini hosil qilish. 
B organizm hayotchanligini oshirish 
C organizm hayotchanligini va mahsuldorligini oshirish 
D hayotiy xususiyatlari birmuncha yuqori va kuchli avlod olish 
36.Duragay kuchi— 
A har xil zot va navlarni chatishtirganda 1-avlodda hayotiy 
xususiyatlarning yuqori bo`lishi B.geterozis 
C.eksperimental allopoliploidiya D.A,B 
37.Qachon dominant genlarning qulay o’zaro tasiri vujudga keladi? 
A.bekross holatda
B.geterozis holatda 
C.epistatik tasir natijasida D.gipostayik tasir natijasi 
38. Yuqori hosildor, ko`p miqdorda yashil massa to`playdigan va 
yuksak darajadagi oziqlik sifatiga ega o`simlik qaysi o`simliklarni 
duragaylash natijasida olingan? 
A) bug`doy va javdar B) bug`doy va bug`doyiq
C) bug`doyiq va javdar
D) bug`doy, bug`doyiq va javdar 

---

https://t.me/Yazdanov_biologiya

Yazdanov Mahmud [phone] 
34 
39. Bug’doyning tetraploid navlari qanday gameta hosil qiladi? 
A14+XX; 14+XY; B 24+XX; 24+XY 
C 12+X; 12+Y; D 12+XX; 12+XY; 
40. Sanoat mikrobiologiyasida mikroorganizmlardan nima 
maqsadda foydalanilmoqda
1) antibiotiklar olishda 2) fermentlar olishda 3)vitaminlar olishda 
4)oziqabop oqsillar olishda 
A 1,2,3 B 1,2,4 C 1,2 D 1,2,3,4
41.Gen muhandisiligi usuli bilan qanday mahsulotlar olinmoqda 
1)virus ko’payishini to’xtatuvchi intermidin oqsili.2)qonda 
oqsillarni nazorat qiluvchi insulin garmoni. 
A.1 
B,2 
C1,2 D.t.j.y. 
42. G’alla(1) va go’za(2) navlarini belgilang. 
a) ,,Sanzor” b),,Yulduz” c),,Ulug’bek-600” 
d) ,,Samarqand” e),,Toshkent” f),,Samarqand-3” 
g) Qozi dastor 
A 1-e;g; 2-a;b;c;d;f; B 1-a;c; 2-b;e;f
C2-a;c; 1-b;e;f D 1-a;c; 2-b;d;e;f
43. Quyidagi navlardan kartoshka navlarini ajrating 
1) ,,Nimrang” 2) ,, Zarafshon” 3) ,,Vatan” 4),,Samarqand-3” 5) 
,,Obidov” 6) ,,Samarqand” 
A 2,3,4 B 1,2,3 C 3,4,5 D 1,5,6 
44. olimlar va ular yaratgan nav va zotlarni juftlab yozing 
1)J.A.Musayev 2)Sodiq Mirahmedov
3) D. Abdukarimov 4)Oston Jalilov 5) Mahmud Mirzayev
6)Nabijon Nazirov 7) M.M. Bushev
a),,Obidov” b) ,,Sanzor” c),,Yulduz” d),,Ulug’bek-600” e) 
,,Samarqand” f),,Toshkent-3” g),,Samarqand-3” h) Qozi dastor
i)qoramol zoti j)qorabayir 
A 2-f; 3-e; 4-c;g; 6-c;g; 7-i;
B1-b;d; 2-f; 3-g; 4-c;e; 5-h; 6-c;e; 7-j;
C1-b;d; 2-f; 3-e; 4-c;g; 5-h; 6-c;g; 7-i;
D2-f; 3-e; 4-c;g; 6-c;g; 7-j; 
III BO’LIM: ARALASH MURAKKAB TESTLAR .