1. Зилзила ҳақида умумий маълумотлар Зилзилалар кучини ўлчаш шкалалари. Зилзилаларнинг ер шарида тарқалиши


жадвал Сейсмик шкалаларнинг таққосланиши



Download 209 Kb.
bet3/3
Sana09.07.2022
Hajmi209 Kb.
#759745
1   2   3
Bog'liq
zilzila

жадвал
Сейсмик шкалаларнинг таққосланиши



Рихтер шкаласи
бўйича магнитуда

4,0-4,9

5,0-5,9

6,0-6,9

7,0-7,9

8,0-8,9

МSК-64 шкала
буйича кучланиш

1V-V

V1-VII

VIII-IX

1Х-Х

Х1-ХII

Магнитуда араб рақами билан, кучланиш эса рим рақамлари билан белгиланиши халқаро миқёсда қабул қилинган.


Республикамизда содир бўладиган зилзилаларни аниқлашда МSК-64 шкаласидан фойдаланилади.
Сейсмик хавфли ҳудудларга эга бўлган ҳар бир давлатда сейсмографлар билан жиҳозланган сейсмостанциялар ташкил этилган. Жумландан бундай сейсмостанциялар тармоғи Ўзбекистонда ҳам мавжуд. Ҳар бир станцияда учта сейсмограф ўрнатилган бўлиб, улардан иккитаси ўзарор перпендикуляр горизонтал йўналишдаги ва учинчиси вертикал йўналишдаги тебранишларни қайд қилади.
Том маъносида булар маятниклар бўлиб, ерга мустаҳкам ўрнатилган штативга нисбатан ўзининг ҳолатини ўзгартирмайди. Маятникнинг тебранишлари ёруғлик ёки электр сигналларига айлантириб, компьютерга киргизиш учун магнит тасмасига ёзиб олинади.
Зилзилалар ўчоғининг жойлашиш чуқурлиги бўйича қисқа фокусли – 0 - 70 км, ўртача фокусли – 70 - 300 км ва чуқур фокусли – 300 - 700 км турларга бўлинади. Қайд этилган энг чуқур зилзила ўчоғи 720 км да жойлашган.
Зилзилалар ўчоғининг кўпчилиги 10-30 км чуқурликларда жойлашган. Улардан асосий қисми (85 %) тектоник сиқилиш ва озроғи (15 %) тектоник чўзилиш вазиятлари билан боғлиқ.

расм. Гризонтал табранишларни қайд этувчи сейсмограф.


расм. Вертикал табранишларни қайд этувчи сейсмограф.

Download 209 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish