Бухоронинг ички сиёсий ҳаёти 1917 йил баборида янги паллага кЖрди. Ислоҳотлар, озгаришлар зарурлиги аниқ болиб қолди. Мамлакатда икки оқим либерал-демократик («Ёш бухороликлар») ва консерватив оқим харакат бошлади. Натижада, 1917-йил 7-апрелда амир фармони (манифец!) эълон қиЖинди. Унда амалдорлар уцидан назорат орнатиш, солиқлар тизимини тартибга солиш, давлат бюджетини жорий қилиш, саноат, тижорат, маърифат ривожланиши учун қайгъуриш ваъда қилинган эди. Аммо консерватив кучларнинг бош к5тариши натижасида бу ислоҳотлар амалга ошмади. 1918-1920-йилларда «Ёш бухороликлар» дацурлари, сиёсий қарашлари, тактикасида Бухорода ислоҳотлар <5тказиш учун куч, зорлик ишлатиш зарур болиб қолгани тан олинди, иккинчи томондан, ахолининг диний эътиқоди эътироф этилди. Сҳунга қарамай, улар болшевикларга ёрдам сораб мурожаат қилдилар. Бухоро билан Россия давлатлари ортасидаги муносабатлар кескинлашиб борди. РСФСР ҳукумати Бухорони 6з таъсир доирасига олиш учун барча чора-тадбирларни кора бошлади. 1920 йил август ойи охирларида Туркистон фронти қомондони Фрунзе буйругъи билан Бухоро худудлари чегараларида катта ҳарбий кучлар: замбараклар, бронепоезд, аероплан жанговор ҳолатга келтирилди. 1920 йил 29 авгуцда қизил аскар қошинилари амирликка боцириб кирдилар. Лекин бу эрда босқинчилар амир қошиниларининг ва аҳолининг қатъий қаршилигига дуч келдилар. Туркфронт қомондонлиги буйругъи билан Эски Бухоро самолётлардан бомбардимон қилинди, топиар ва бронепоездлардан туриб қаттиқ оққа тутилди. Даҳшатли жанглардан сднг 2 сентябрда Бухоро магълуб болди, амирлик агъдарилди. 1920 йил сентябр ойи бошида Бухоро ревкоми «Бухоро халк совет республикаси» тузилVини эълон килди. Хукумат, бошка хокимият орV/и ташкил этилди. 6 сентябрда маъмурий тузилиш вилоят, кент ва кишлок/+ иборат булиши белгиланди. 27 беклик урнига рес.ка 15 вилоятга булнди. Куйи хокимият бугини оксоколлик/ булV. БХСР расман мустакил деб эълон килинV булсада, амалда пахта, ипак, коракул тери ва бошка хом ашё махсулот/ини факат Россияга сотиш мумкин эди. БХСР уз миллий валютасига эга булса хам, у/+ мустакил равишда фойдаланиш имконият/и чекланV эди.Рес.ка хукумати раис, у= муовин/и, нозирлик/+ ташкил топди. Раис Ф.Хужаев, Бухоро ревкоми раиси А.Мухитдинов, нозир/ А.Фитрат, М.Мансуров, С. Хужаев, М.Саиджонов ва бошка/ булV. 1921 йил сентябрида БХСР= конс.яси кабул килинди. Фукаро/= тенг хукулилиги, хуррият эълон килинди. Халк вакил/и= 2.Бутунбухоро курултойида хокимият= олий орVи Бухоро марказий ижроия комитети тузилди. БР сиёсий тизими бошида ёш бухоролик/ партияси ва компартияси, кейинчалик бошка ижт.й ташкилот/ фаолият курсатди/. Расман куппартиявийлик тугатилди.
Do'stlaringiz bilan baham: |