1 Ўзбекистон республикаси

 
6.6. “Олий таълим муассасаларида мустақил таълимни ташкил 
этиш тартиби тўғрисида”ги Низом.
Ўзбекистон Республикаси таълим тизимида таълим ва тарбиянинг 
узвий равишда олиб борилиши нафақат мамлакатнинг интеллектуал 
жиҳатдан юксалишига, шунингдек, маънавий баркамол бўлишини ҳам 
таъминлайди. Шу маънода мухтарам Президентимиз И.А.Каримов бу 
масалага эътибор бериб қуйидагиларни таъкидлайди: “Шуни унутмаслик 
керакки, келажагимиз пойдевори билим даргоҳларида яратилади, бошқача 
айтганда, халқимизнинг эртанги куни қандай бўлиши фарзандларимизнинг 
бугун қандай таълим ва тарбия олишига боғлиқ”.
3
Кадрлар тайёрлаш Миллий дастурининг асосий талабларидан бири 
замон талабларига жавоб бера оладиган, ҳар томонлама етук, рақобатбардош, 
қўйилган муаммони мустақил ҳал қилиш лаёқатига эга, ўз устида ижодий 
ишлаб борадиган мутахассислар тайёрлашдир. Бу хусусиятларга эга бўлган 
кадрларни тайёрлашда мустақил таълим алоҳида ўрин тутади, чунки ахборот 
ва билимлар доираси жадал суръатлар билан ривожланиб бораётган ҳозирги 
кунда ҳамма маълумотларни фақат дарс машғулотларида бериб бўлмайди. 
Қўйилган муаммо ва вазифалар бўйича маълум ечимга келиш ҳамда унинг 
оптимал вариантини танлаш учун керакли бўлган мустақил фикрлаш 
кўникмаси мустақил ижодий ишлаш жараёнида шаклланади ва 
мустаҳкамланиб боради.
3
Каримов И.А. Юксак маънавият - енгилмас куч. -Тошкент., Маънавият., 2008. –Б. 61. 

---

119 
Юқори малакали кадрлар тайёрлашнинг муҳим омилларидан бири - бу
таълим сифати ва самарадорлигини оширишдир. Таълим сифати ва 
самарадорлигини оширишда ўқитишнинг замонавий усуллари, шакл ва 
воситалари, ўйин технологиялари, муаммоли ўқитиш, хусусан, мустақил 
таълимнинг ноанъанавий методлари ҳам муҳим ўрин эгаллайди.
Замонавий таълим жараёни бу талабаларга фақат билим бериш, уларда 
фикрлаш қобилиятини ривожлантириш, олинган билимлардан фойдаланиш 
бўйича ўқув кўникмаларини шакллантиришдан иборат бўлмай, балки уларга 
мустақил билимларни қидириб топиш, ўзлаштириш шакллари, усуллари, 
воситаларини ўргатишдан иборат. Талабаларда мустақил билимларни 
тўлдириб бориш, маълумотлар оқими ичидан кераклигини ажратиб олиш ва 
маълумотларни қайта ишлаш, таҳлил қилиш қобилиятларини шакллантириш, 
сифатли кадрлар тайёрлаш жараёнининг асосий йўналишларидан бири 
хисобланади. 
Ҳозирги вақтда олий таълим муассасаларида талабаларнинг мустақил 
таълимини ташкил этиш Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус 
таълим вазирлигининг 2005 йил 21 февралдаги 34-сонли буйруғи билан
тасдиқланган “Талабаларнинг мустақил ишини ташкил этиш, назорат қилиш 
ва баҳолаш тартиби тўғрисида”ги намунавий Низом асосида амалга 
оширилмоқда. 
Талабанинг мустақил иши ўқув режада муайян фанни ўзлаштириш 
учун белгиланган ўқув соатининг ажралмас қисми бўлиб у услубий ахборот 
ресурслари билан таъминланади. 
Талабанинг мустақил иши рейтинг тизими талаблари асосида назорат 
қилинади. 
Талабаларнинг ҳафталик мустақил ишларининг умумий ҳажми 
бакалавриат йўналишида - 22 соатни, магистратура мутахассисликларида 18-
соатни ташкил этади. 
Олий таълим муассасаларида мустақил таълим ҳар бир фаннинг
хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда, реферат, уй вазифаси, презентация, 
курс иши ва шу каби бошқа шаклларда амалга оширилиши мумкин.