1 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус

Мавзуга оид адабиётлар шарҳи. 
"Инновация" сўзи ва тушунчаси 
биринчи бўлиб илмий тадқиқотларда австро-америкалик олим Ж. 
Шумпетернинг илмий ишларида пайдо бўлган бўли, унинг таърифига кўра 
"Инновация бу ҳар қандай янгилик ёки янгилик эмас, балки ишлаб 
чиқаришнинг самарадорлигини сезиларли даражада оширадиган ягона 
нарса, ишлайдиган тизимдир" деган эди (3). Инновация муаммоларини 
ўрганиш бўйича кўплаб олимларнинг илмий тадқиқотлари мавжуд бўлиб, 
улардан бири Б.Твисс ўз тадқиқотида инновацияни "ихтиро ёки янги ғоя 
иқтисодий мазмун касб этадиган жараён" деб таърифлайди (4). Бошқа бир 
олим М. Хуcек инновацияларни техник ва табиий фанлар материалининг 
мужассамлашуви деб таснифлайди (5). Пригожин A.И. ва бошқа олимлар 
инновацияларни товар, асбоб-ускуна ва технологиялар, ташкилий шакллар 
каби янги истеъмол қадриятларини ишлаб чиқаришни, ишлаб чиқаришга 
жорий етишни ва тижоратлаштиришни ўз ичига олган мураккаб жараён 
сифатида қарайдилар (6). Б. Сантонинг таърифига кўра, инновация - бу 
27
"Халқ сўзи", 2020 йил 25 январь

---

«ИННОВАЦИОН ИҚТИСОДИЁТ: МУАММО, ТАҲЛИЛ ВА РИВОЖЛАНИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ» (1-қисм) 
 
124
 
 
 
ғоялар ва ихтиролардан амалий фойдаланиш орқали ўз хусусиятларига 
кўра энг яхши маҳсулот ва технологияларни яратишга олиб келадиган 
ижтимоий-иқтисодий жараёндир. Охир оқибатда у иқтисодий фойда 
келтиради ва унинг бозорда пайдо бўлиши қўшимча даромад келтириши 
мумкин (7). Юқоридагилардан келиб чиқиб айтиш мумкинки, 
инновациялар янги ихтиро, ғоя ва ишлаб чиқаришнинг самарадорлигини 
сезиларли даражада оширишга хизмат қиладиган ишланма ва 
жараёнлардан ташкил топгандир ва уни яратиш учун тадқиқотлар олиб 
бориш ва изланишлар зарур бўлар экан. Бу тадқиқот ва изланишлар 
маълум бир даражада инвестиция маблағларининг шу соҳага 
йўналтирилишини талаб этар экан. Айниқса рақамли иқтисодиётнинг 
ривожланишида янги ихтиро, ғоя, таклиф, илмий изланишлар ва 
тадқиқотлар асосий роль ўйнар экан.