1 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

41
 
сув баланси қонунияти бузилишини маҳаллий ва минтақавий масштабларда 
бошқаришни ўрганмоқ ва ташкил этмоқ зарурдир. 
Марказий 
Осиѐ 
антропоген 
ландшафтларининг 
энг 
муҳим 
компонентларидан бири бўлган ички сувлари ҳам йилдан-йилга кучли 
ифлосланиб бормоқда. Бу ҳол айниқса, агроландшафтларнинг таркибий 
қисми бўлган пахта ва шоли экин майдонларида ва ҳоказо геотизимларнинг 
теварак атрофларида яққол кўзга ташланмоқда. Ерларнинг шўрини ювишда 
фойдаланиладиган сувлар зовур ва коллекторларда тўпланган 30 км3 
миқдордаги кучли минераллашган қайтар сувлар ҳар йили дарѐларга, 
каналларга, воҳаларнинг теварак атрофидаги пастқам жойларга ва 
чўкмаларга ташланмоқда. Натижада воҳалар ва агроландшафтлар атрофида 
шўр кўллар ва ботқоқликлар интенсив равишда ривожланмоқда. Экологик 
вазиянинг бундай ҳолатдаги бузилиши, айниқса, Хоразм воҳаси учун хосдир. 
Шу сабабли обикор деҳқончилик ривожланган ҳудудларда кучли 
минераллашган коллектор-зовур сувларини чучуклаштириш муаммоси 
гидромелиораторлар олдида турган ўлкан вазифалардан биридир. 
Назорат саволлари
1. Ўзбекистондаги экологик вазиятни изоҳлаб беринг? 
2. Орол денгизи муаммоси ҳақида сўзлаб беринг? 
3. Экологик сиѐсат тушунчаси ва мақсади нималардан иборат? 
4. Ўзбекистон Республикаси экологик сиѐсати қандай йўналишлардан 
иборат? 
5. Экологик таҳдидлар, экологик инқироз ва экологик танглик – ўзаро 
муносабатини изоҳланг? 
6. Экологик таҳдидларнинг қандай турларини биласиз? 

---

42
 
3-МАВЗУ. АТРОФ МУҲИТНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШНИНГ 
ТАШКИЛИЙ ВА ХУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ
Таянч иборалар:
Табиатни муҳофаза қилиш, атроф муҳит, табиий 
ресурслар, сув, атмосфера, давлатлараро декларация ва конвенциялар, 
халқаро битимлар ва шартномалар, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти, 
ўсимлик ва ҳайвонот дунѐси. 
Режа:
3.1. Атроф муҳитни муҳофаза қилишнинг халқаро ҳаракати.
3.2. Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг атроф муҳит муҳофазасида 
тутган ўрни.
3.3. Ўзбекистонда атроф муҳитни муҳофаза қилишнинг ҳуқуқий 
асослар.