1. Yuritmalarning turlari bilan tanishish va ularni kinematik hisoblash

Tishli uzatmalarning kinematik hisobini o‘ziga hosligi
Tishli uzatmalarda uzatish nisbatidan tashqari uzatish soni degan tushuncha ham ishlatiladi. Ularning prinsipial farqi shundaki uzatish nisbati faqat quvvat oqimini yo‘nalishida hisoblanadi, uning ifodasi quvvat oqimi yo‘nalishida aylanishlar takroriyligi (yoki burchak tezliklarini) nisbatiga teng, ya‘ni
(1.12)
Uzatish soni DST 16532 – 70 bo‘yicha nisbat bilan aniqlanib, katta g‘ildirak tishlari sonini kichik g‘ildirak tishlari soniga nisbati orqali hisoblanadi. ning o‘rniga ni qo‘llash faqat tishli uzatmalarga hos bo‘lib, boshqa uzatmalarda ularni qo‘llash jiddiy hatoliklarga olib kelishi mumkin.


Mexanik yuritmalarning kinematik hisobiga
oid masalalarni yechish
1 – masala. Zanjirli konveyer quyidagi qismlardan tuzilgan: elektrodvigatel, elastik mufta, chervyakli reduktor, zanjirli uzatma (1.1 – rasm). Elektrodvigatelning talab qilingan (zarur) quvvati kWt; aylanishlar takroriyligi .
Yuritmaning kinematik sxemasini tuzib, konveyer validagi burovchi moment ni hisoblang.
Yechish. Burovchi moment ni (1.10) ifodadan foydalanib hisoblaymiz. Bunda quvvatni (8.8) ifodadan hisoblaymiz, yuritmada uch juft podshipnik bor.
,
bunda – chervyakli reduktorning f.i.k.i, – zanjirli uzatmaning f.i.k.i: –yuritma tayanch (podshipnik)larning quvvat yoqotilishi koeffisientlari ularni 8.1 – jadvaldan aniqlaymiz: (chervyak 2 kirimli deb olamiz): ; .
1.1 – rasmda yuritmaning kinematik sxemasi ko‘rsatilgan:



1.1 – rasm. Zanjirli konveyer yuritmasi: 1 – elektrodvigatel; 2 – chervyakli reduktor; 3 – zanjirli uzatma
.
Burovchi moment
.
2 – masala. Lentali konveyer yuritmasining tarkibi: elektrodvigatel; elastik mufta; ikki pog‘onali silindrsimon qiya tishli o‘qdosh reduktor, zanjirli uzatma. Konveyer elektrodvigatelining aylanishlar takroriyligi . Yuritma umumiy uzatish nisbati . Reduktor tishli g‘ildiraklarining tishlari soni: , , , .
Yuritmaning kinematik sxemasini tuzing va hamma vallaridagi aylanishlar takroriyligini hisoblang.